
ПРАКТИЧЕСКОЕ ЗНАЧЕНИЕ ИЗОТОПНОГО ИЗУЧЕНИЯ ЛЕДНИКОВ ТАДЖИКИСТАНА В ГОСУДАРСТВЕННОМ НАУЧНОМ УЧРЕЖДЕНИИ «ЦЕНТР ИЗУЧЕНИЯ ЛЕДНИКОВ НАЦИОНАЛЬНОЙ АКАДЕМИИ НАУК ТАДЖИКИСТАН»
Имея возможность продвижения реализации инициатив главы государства основателя мира и национального единства-Лидера нации Президент Таджикистана Эмомали Рахмона по объявлению «2025 года, Международным годом сохранения ледников», в настоящее время в лаборатории «качество воды, изотопы и санитария» Государственного научного учреждения (ГНУ) «Центр изучения ледников Национальной Академии Наук Таджикистан» в сотрудничестве с Международным Агентством по Атомной энергии (МАГАТЭ) и Агентством по Химической, биологической, и радиационной безопасности Национальной Академии Наук Таджикистан реализуется проект «Создание национального потенциала для оценки ледников и снега в меняющихся климатических условиях» и официальное открытие лаборатории по изотопному изучению было 19 января 2023 года.
В настоящее время климатические исследования с помощью изотопных методов проводятся многими лабораториями мира, конечной целью которых во многих случаях является тщательное изучение, подробное прогнозирование выявленных климатических изменений и Таджикистан имеет такую возможность изучения на ровне с другими странами, так как Таджикистан, обладает значительными запасами пресной воды в виде ледников, и играет ключевую роль в водоснабжении Центральной Азии. На данный момент лаборатория «качество воды, изотопы и санитария» Государственного научного учреждения «Центр изучения ледников Национальной Академии Наук Таджикистан» имеет все возможности для изучения стабильных изотопов с помощью лазерного анализатора «PICARRO».
Возникает вопрос так какое практическое значение имеет изотопное изучение ледников? В мировой практике с помощью изотопных методов проводится оценка водных ресурсов, оценка влияния изменения климата, реконструкция климатической истории, изучение гидрологического цикла и т.д., что является научным интересом каждой выбранной лаборатории.
В лаборатории Государственного научного учреждения «Центр изучения ледников Национальной Академии Наук Таджикистан» одним из научных интересов в данный момент является изучения гидрологического цикла, который помогает реконструировать пути перемещения воды в природе.
Все виды вод на Земле взаимосвязаны. Они расходуются и возобновляются в процессах глобального гидрологического цикла. Время их расходования и возобновления весьма различно. Возобновление запасов Мирового океана -2600 лет, речных вод -16 дней, воды в озерах 17 и более лет.
Лаборатория центра для определения стабильных изотопов кислорода (δ¹⁸O) и водорода (δD) проводит еженедельный сбор воды из рек ледникового питания, ежемесячный сбор осадков в виде дождя из осадкомеров установленный на высоте более 4 тысяч метров над уровнем моря, а также снега и талых вод непосредственно из ледников. Исследования изотопного состава в леднике и реках ледникового питания в разное время позволяют отслеживать изменения. Например, увеличение концентрации более легких изотопов может указывать на активное таяние. Таким образом, ученые могут оценивать скорость таяния на основе изменений в изотопном составе.
Еще одним из важных практических значений для лаборатории является понимание климатических изменений. Изотопные анализы, такие как измерение соотношений стабильных изотопов кислорода и водорода в ледяных кернах, помогают реконструировать исторические изменения климата, включая температуру и осадки в регионе. Лаборатория Государственное научное учреждение «Центр изучения ледников Национальной Академии Наук Таджикистан» начала такую работу совместно с международными экспертами. И первые образцы проб были получены в 2024 году с высоты 5.800 метров путем бурения ледника. Пробы были отобраны на различных глубинах из области накопления ледника Кончукурбаши, к северу от села Каракуль. Первоначальный анализ изотопного состава в верхних 2,6 м соля фирна обеспечила превосходную характеристику фирна с последующим планированием отбором проб из этого места глубиной более (100 м) в 2025 году.
Таким образом изотопные исследования ледников в Таджикистане предоставляет уникальную возможность для мониторинга изменений в водных ресурсах, вызванных изменением климата. Эти исследования будут способствовать устойчивому управлению водными ресурсами, а также поможет прогнозировать последствия таяния ледников и обеспечат научные данные для климатического моделирования в будущем.
Исполнитель: Ведущий научный сотрудник: Каюмова Дилором
ОЛИМОНИ АКАДЕМИЯИ ИЛМҲО ВАЗИФАДОРАНД, КИ ДАР ИҶРОИ СЕ ҲАДАФИ СТРАТЕГИИ ДАВЛАТ – ТАЪМИНИ ИСТИҚЛОЛИЯТИ ЭНЕРГЕТИКӢ, РАҲОӢ АЗ БУНБАСТИ КОММУНИКАТСИОНӢ ВА ҲИФЗИ АМНИЯТИ ОЗУҚАВОРИИ МАМЛАКАТ НАҚШИ ФАЪОЛОНА ДОШТА БОШАНД.
Навид
- Навид 08 May 25
Categories
Наворҳои видеоӣ
РОБИТАИ ИЛМ БО ИСТЕҲСОЛОТ: ТЕХНОЛОГИЯҲОИ КОРКАРДШУДА, МУШКИЛОТИ ТАТБИҚ ВА ДУРНАМО
20 феврали соли равон дар толори Раёсати Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон Семинари илмии ҷумҳуриявӣ дар мавзуи “Робитаи илм бо истеҳсолот: технологияҳои коркардшуда, мушкилоти татбиқ ва дурнамо” дар доираи амалисозии Нақшаи чорабиниҳои Стратегияи Ҷумҳурии Тоҷикистон дар соҳаи илм технология ва инноватсия барои давраи то соли 2030, ки бо Қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 30 июни соли 2021, №263 тасдиқ шудааст, баргузор гардид.
Мақсад аз ташкили семинар муаррифӣ кардани он технологияҳо ва лоиҳаҳои инноватсионие мебошад, ки тибқи Нақшаи чорабиниҳои Стратегияи мазкур тайи солҳои 2021-2024 коркард ва барои татбиқ дар истеҳсолот пешниҳод шудаанд. Ҳамчунин муайян кардани роҳҳои минбаъдаи ҳамкорӣ бо вазорату идораҳо ва корхонаҳои масъули татбиқи ин технологияҳо ҷиҳати дар истеҳсолот ҷорӣ намудани онҳо аз мақсадҳои дигари кори семинар мебошад.
Дар кори семинар президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт, мудири Шуъбаи илм ва маорифи Раёсати илм, маориф ва маърифати Дастгоҳи иҷроияи Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон Сайдулло Қувватзода, намояндагони вазоратҳои рушди иқтисод ва савдо, саноат ва технологияҳои нав, тандурустӣ ва ҳифзи иҷтимоии аҳолӣ, энергетика ва захираҳои об, кишоварзӣ, Академияи илмҳои кишоварзии Тоҷикистон, Кумитаи ҳифзи муҳити зисти назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, Кумитаи рушди сайёҳии назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, Кумитаи ҳолатҳои фавқулода ва мудофиаи граждании назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, Агентии хоҷагии ҷангали назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, Агентии беҳдошти замин ва обёрии назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, корхонаҳои саноатию истеҳсолӣ, ноибони президенти АМИТ ва роҳбарони муассисаҳои илмию таҳқиқотии дахлдори АМИТ иштирок доштанд.
Дар кори семинар 12 технологияи коркардшуда ва 6 лоиҳаи инноватсионии татбиқшудаи олимони АМИТ, ҳамчунин 2 технологияи коркарду татбиқнамудаи олимони Донишгоҳи давлатии тиббии Тоҷикистон ба номи Абуалӣ ибни Сино, ки бо мақсади таъмини иҷрои бандҳои дахлдори Нақшаи чорабиниҳо оид ба амалисозии Стратегияи Ҷумҳурии Тоҷикистон дар соҳаи илм технология ва инноватсия барои давраи то соли 2030 коркарду татбиқ шуда, муаррифӣ карда шуданд.
Пас аз муаррифии технологияҳо ва лоиҳаҳои инноватсионӣ иштирокчиёни семинар аз кори анҷомёфта натиҷагирӣ карданд.
20 феврали соли равон дар ҳошияи баргузории Семинари илмии ҷумҳуриявӣ дар мавзуи “Робитаи илм ва истеҳсолот: технологияҳои коркардшуда, мушкилоти татбиқ ва дурнамо” дар Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон намоиши дастовардҳои олимону кормандони Шуъбаи илмҳои физикаю математика, химия, геология ва техникӣ баргузор гардид.
Дар ин намоиши дастовардҳо президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт, мудири Шуъбаи илм ва маорифи Раёсати илм, маориф ва маърифати Дастгоҳи иҷроияи Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон Сайдулло Қувватзода, намояндагони вазоратҳои рушди иқтисод ва савдо, саноат ва технологияҳои нав, тандурустӣ ва ҳифзи иҷтимоии аҳолӣ, энергетика ва захираи об, кишоварзӣ, Академияи илмҳои кишварзии Тоҷикистон, Кумитаи ҳифзи муҳити зисти назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон иштирок намуданд.
Зимни муаррифӣ мутахассисон аз Агентии амнияти химиявӣ, биологӣ, радиатсионӣ ва ядроии Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, Маркази илмӣ-таҳқиқотии экология ва муҳити зисти Осиёи Марказӣ (Душанбе) МД Маркази пиряхшиносӣ, Институти масъалаҳои об, Институти ботаника, ва генетикаи растанӣ, Институти зоология, Институти геология доир ба натиҷаи дастоварду ихтирооти хеш маълумот манзур намуданд.
Гуфта шуд, ки олимону кормандони муассисаҳои илмии Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон аз натиҷаҳои илмю таҳқиқотӣ зиёда аз 30 патент ба даст овардаанд. Мақсад аз муаррифии ин дастовардҳо пайванди илм дар истеҳсолот буда, дар доираи амалисозии Нақшаи чорабиниҳои Стратегияи Ҷумҳурии Тоҷикистон дар соҳаи илм технология ва инноватсия барои давраи то соли 2030, ки бо Қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 30 июни соли 2021, №263 тасдиқ шудааст, роҳандозӣ гардид.
Дар бораи ба эҳтиёт рухсат додани хизматчиёни ҳарбие, ки муҳлати муқарраргардидаи хизмати ҳарбиро адо намудаанд ва даъвати навбатии шаҳрвандони солҳои таваллуди 1998-2007 Ҷумҳурии Тоҷикистон ба хизмати ҳарбӣ
Мутобиқи моддаи 7 Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи мудофиа» фармон медиҳам:
1. Хизматчиёни ҳарбие, ки муҳлати муқарраргардидаи хизмати ҳарбиро адо намудаанд, моҳҳои апрел-майи соли 2025 аз сафи Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон, қӯшунҳои сарҳадии Кумитаи давлатии амнияти миллии Ҷумҳурии Тоҷикистон, Гвардияи миллии Ҷумҳурии Тоҷикистон, қӯшунҳои дохилии Вазорати корҳои дохилии Ҷумҳурии Тоҷикистон, қӯшунҳои мудофиаи граждании Кумитаи ҳолатҳои фавқулодда ва мудофиаи граждании назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, бригадаи посбоникунандаи сарраёсати иҷрои ҷазои ҷиноятии Вазорати адлияи Ҷумҳурии Тоҷикистон, баталиони кишоварзии Агентии таъминоти амволи махсуси назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ба эҳтиёт рухсат карда шаванд.
2. Моҳҳои апрел-майи соли 2025 шаҳрвандони ҷинси марди то рӯзи даъват ба синни 18 расида, инчунин шаҳрвандони синни калонтари Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки ҳуқуқи ба таъхир андохтани муҳлати даъват ё озод будан аз даъват ба хизмати ҳарбиро надоранд, барои хизмат ба сафи Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон, қӯшунҳои сарҳадии Кумитаи давлатии амнияти миллии Ҷумҳурии Тоҷикистон, Гвардияи миллии Ҷумҳурии Тоҷикистон, қӯшунҳои дохилии Вазорати корҳои дохилии Ҷумҳурии Тоҷикистон, қӯшунҳои мудофиаи граждании Кумитаи ҳолатҳои фавқулодда ва мудофиаи граждании назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, бригадаи посбоникунандаи сарраёсати иҷрои ҷазои ҷиноятии Вазорати адлияи Ҷумҳурии Тоҷикистон, баталиони кишоварзии Агентии таъминоти амволи махсуси назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон даъват карда шаванд.
4. Вазорати мудофиаи Ҷумҳурии Тоҷикистон, раисони комиссияҳои даъватии Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, вилоятҳо, шаҳри Душанбе ва шаҳру ноҳияҳо бо иштироки намояндагони мақомоти амният ва корҳои дохилӣ даъвати шаҳрвандонро аз ҳисоби интихоби дақиқи даъватшавандагон ба қӯшунҳои сарҳадӣ, Гвардияи миллӣ ва қисмҳои ҳарбии таъиноти махсус, бо дарназардошти хусусиятҳои хоси хизмат дар ин воҳидҳо ва дар навбати аввал пуррагардонии онҳо амалӣ намоянд.
5. Раисони шаҳру ноҳияҳо якҷо бо комиссариатҳои ҳарбӣ бо мақсади амалӣ намудани муқаррароти моддаи 34 Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи уҳдадории ҳарбӣ ва хизмати ҳарбӣ», даъвати муташаккилонаи шаҳрвандонро ба хизмати ҳарбӣ бо дарки масъулият ба роҳ монанд.
6. Вазорати фарҳанги Ҷумҳурии Тоҷикистон, Кумитаи кор бо ҷавонон ва варзиши назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, Кумитаи телевизион ва радиои назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон омодагӣ ва рафти даъвати шаҳрвандонро ба хизмати ҳарбӣ ба таври васеъ инъикос намуда, хизмати ҳарбиро ҳамчун вазифаи муқаддаси ҳар як шаҳрванди Ҷумҳурии Тоҷикистон тарғиб намоянд.
7. Вазорати тандурустӣ ва ҳифзи иҷтимоии аҳолии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои муоинаи назоратии тиббии даъватшавандагоне, ки аз ҷониби комиссияҳои даъватии Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, вилоятҳо, шаҳри Душанбе, шаҳр ва ноҳияҳо даъват шудаанд, табибону мутахассисони ботаҷрибаро сафарбар намояд.
Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон Эмомалӣ Раҳмон
ш. Душанбе
19 феврали соли 2025
№967
АКСИЯИ ҲИЗБӢ БАХШИДА 23 -ФЕВРАЛ- РӮЗИ ҚУВВАҲОИ МУСАЛЛАҲИ ТОҶИКИСТОН:ДУСАД МАРДИ ҶАНГИ БЕҲ АЗ САД ҲАЗОР
Ташкилотҳои ибтидоии “Дипломат”-и КИИ “Хирадмандон”-и ҲХДТ дар Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон дар санаи 19 фералии соли 2025 бахшида ба -32 умин солгарди Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳамоиш ва аксияи ҳизбӣ таҳти шиори “Дусад марди ҷанги беҳ аз сад ҳазор”-ро бо аъзои фаъоли ҲХДТ дар Институти омӯзиши масъалаҳои давлатҳои Осиё ва Аврупои АМИТ баргузор намуданд. Дар ин ҳамоиши ҳизбӣ муовини раиси КИИ “Хирадмандон”-и ҲХДТ дар Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон Қурбонова Ширин ва муовини ТИ “Дипломат”-и ҲХДТ, муовини директори Институти омузиши масъалаҳои давлатҳои Осиё ва Аврупои АМИТ Дониёр Сангинзода иштирок намуданд.
19 феврали соли равон дар Институти омӯзиши масъалаҳои давлатҳои Осиё ва Аврупои Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон семинари илмӣ дар мавзӯи “Артиши миллӣ – дастовард ва ҳомии бузурги истиқлолият” баргузор гардид.
Семинари илмиро муовин оид ба илм ва таълими директори Институти омӯзиши масъалаҳои давлатҳои Осиё ва Аврупои АМИТ профессор Сангинзода Дониёр ифтитоҳ намуда, баён намуд, ки 18 декабри соли 1992 бо имзои муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон Қарори Раёсати Шурои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон “Дар бораи таъсиси Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон” қабул гардид, ки заминаи ҳуқуқии ташкили артиши миллиро фароҳам овард. Вале заминаи амалии он бо таъсиси Бригадаи таъйиноти махсуси Вазорати корҳои дохилии Ҷумҳурии Тоҷикистон ба вуҷуд оварда шуд.
Бригадаи таъйиноти махсуси Вазорати корҳои дохилӣ Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки 5 декабри соли 1992 таъсис дода шуд, бо маҷмуи вазифаҳои бар зиммааш гузошташуда нахустсохтори артиши миллӣ, пешоҳанги мубориза бо қувваҳои зиддидавлатӣ ва гурӯҳҳои ғайриқонунӣ мусаллаҳшуда ҳисоб мешавад. 23 феврали соли 1993 аз ҷумлаи ихтиёриёни «Фронти халқии Тоҷикистон», ки ҳамчун ҳимоятгарони низомии Ҳукумати конститутсионии Тоҷикистон ташкил ёфта буданд, дар майдони марказии пойтахт – шаҳри Душанбе паради низомӣ баргузор гардид.
Аввалин маротиба дар сатҳи қонун Рӯзи Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон — 23 феврал дар қисми 4, моддаи 1 Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 3 ноябри соли 1995 “Дар бораи рӯзҳои ид” ҳамчун рӯзи идонаи корӣ муқаррар гардид. Пас аз таҳлили санадҳои меъёрии ҳуқуқӣ оид ба Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон бо далел баён менамоем, ки халқи тоҷик давоми таҳаввулоти таърихии худ, баъди ҳазор сол соҳиби Қувваҳои Мусаллаҳ гардид, ки асосгузори он Президенти Тоҷикистон, Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон мебошанд.
Дар идомаи семинари илмӣ ходими илмии шуъбаи Шарқи Миёна ва Наздики Институт Холназаров Назар дармавзӯи “Артиши миллӣ дастовард ва ҳомии бузурги истиқлолият” баромад намуда, иброз намуд, ки вазифаҳои Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон аз инҳо иборатанд: зада гардонидани таҷовузи душман ва шикаст додани таҷовузкор; ҳифзи фазои ҳавоии давлат; муҳофизати мусаллаҳонаи сарҳади давлатӣ; ташкил ва пешбурди мудофиаи ҳудудӣ; иштирок дар зада гардонидани таҷовузи мусаллаҳона ба давлати дигар ё иҷро намудани вазифаҳои сулҳоварона, ки аз уҳдадориҳои байналмилалӣ бармеоянд. Ҳайати Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистонро инҳо ташкил медиҳанд: қӯшунҳои хушкигард; қувваҳои ҳарбии ҳавоӣ ва мудофиаи зиддиҳавоӣ; қӯшунҳои зудамал.
Дар ҳолатҳои зарурӣ ба ҳайати Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон Гвардияи миллии Ҷумҳурии Тоҷикистон, Кумитаи давлатии амнияти миллии Ҷумҳурии Тоҷикистон, қӯшунҳои дохилии Вазорати корҳои дохилии Ҷумҳурии Тоҷикистон, қӯшунҳои мудофиаи граждании Кумитаи ҳолатҳои фавқулода ва мудофиаи граждании назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, Бригадаи посбоникунандаи Сарраёсати иҷрои ҷазои ҷиноятии Вазорати адлияи Ҷумҳурии Тоҷикистон, Агентии таъминоти амволи махсуси назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон низ дохил мешаванд.
Дар музокира ва муҳокимаи семинари илмӣ доир ба мавзӯи баррасишаванда кормандони Институт Қурбонова Ширин, Зиёзода Субҳиддин, Воҳидова Санавбар, Дороншоева Некбахт ширкат намуданд.
Маросими расмии супоридани таҷҳизоти муосири рентгени рақамӣ ба Маркази ҷумҳуриявии илмии Саратоншиносӣ
19 феврали соли 2025 дар Муассисаи давлатии "Маркази ҷумҳуриявии илмии саратоншиносӣ"-и Вазорати тандурустӣ ва ҳифзи иҷтимоии аҳолии Ҷумҳурии Тоҷикистон маросими расмии тақдими дастгоҳи муосири ташхиси рентгении рақамӣ (Digital x-ray) баргузор гардид. Ин дастгоҳ бо мусоидати Агентии амнияти химиявӣ, биологӣ, радиатсионӣ ва ядроии Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, ки ҳамоҳангсозии миллии Агентии байналмилалии нерӯи атомӣ (АБНА) дар Тоҷикистон мебошад, пешниҳод карда шуд.
Дар маросими тантанавӣ, муовини директор - Матин Ахмедов ва Олимҷон Азизов - мудири шуъбаи муносибатҳои байналмилалӣ ва робита бо ҷомеаи Агентии амнияти ХБРЯ-и АМИТ ба ҳайси ёрдамчиёни ҳамоҳангсози миллии АБНА, инчунин Акбарҷон Муродзода - сардухтури Муассисаи давлатии "Маркази ҷумҳуриявии илмии Саратоншиносӣ" ва кормандони марказ ширкат варзиданд.
Директори Маркази ҷумҳуриявии илмии саратоншиносӣ - Акбарҷон Муродзода, зимни тақдими таҷҳизот чунин изҳор дошт: «Солҳои охир бо мусоидати бевоситаи Агентии амнияти химиявӣ, биологӣ, радиатсионӣ ва ядроии Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, ки ҳамоҳангсозии миллии АБНА дар Тоҷикистон мебошад, ба Марказҳои саратоншиносии шаҳрҳои Душанбе, Хуҷанд ва Кӯлоб дастгоҳҳои замонавӣ тақдим гардида истодааст, ки онҳо ба талаботҳои байналмилалӣ ҷавобгӯ буда, имкон медиҳад, ки ташхисро дар марҳилаи аввал муйаян намуда, ба табобати саривақтии беморони гирифтори саратон шуруъ намоем. Ҳамзамон он барои дар амал татбиқ намудани Барномаҳои миллии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар мубориза бар зидди бемориҳои саратон саҳми назаррасро гузошта истодааст".
Илова бар ин, мутахассиси Марказ - Абубакр Насруллоев, ҷиҳати баланд бардоштани донишу малака давоми як сол дар Маркази миллии саратоншиносии шаҳри Бокуи Ҷумҳурии Озарбойҷон ба таҷрибаомӯзӣ рафта, айни замон дар Маркази ҷумҳуриявии илмии саратоншиносӣ фаъолияти худро дар самти ташхиси дақиқ ва саривақтии бемориҳои саратоншиносӣ ба роҳ мондааст.
Зикр намудан ба маврид аст, ки бештари лоиҳаҳои АБНА ба баланд бардоштани сатҳу сифати хизматрасонӣ, беҳтар намудани шарту шароити табобатӣ, омодасозии мутахассисони баландихтисоси касбӣ ва талаботҳои байналмилалӣ ҷавобгӯ будани Марказҳои саратоншиносии Ҷумҳурии Тоҷикистон равона гардидаанд.
Имрӯз (18.02.2025) Сафири Фавқулодда ва Мухтори Шоҳигарии Арабистони Саудӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон Валид ибни Абдураҳмон ар-Решайдон ба Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон ташриф оварда, бо президенти академия Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт мулоқот намуд.
Президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт меҳмони олиқадрро бо хушнудӣ истиқбол намуда, дар робита ба ҳамкориҳои илмии дуҷониба ва самтҳои афзалиятноки фаъолияти илмии Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон маълумоти мушаххас дод. Ҷонибҳо ҳавасмандии худро барои тавсеи ҳамкориҳо дар ин самт иброз намуданд.
Дар мулоқот аз ҷониби президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт пешниҳод гардид, ки мо дар доираи ҳамкориҳо бо дастгирии Сафир метавонем дар пояи муассисаҳои олии Арабистони Саудӣ нимпайкараи яке аз шоирони форсу тоҷикро гузорем. Ҳамзамон таъкид гардид, ки дар оянда рӯйхати як зумра олимони муассисаҳои илмии Арабистони Саудӣ ба Раёсати Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон пешниҳод карда шаванд то онҳо ба аъзои хориҷии академия ворид карда шаванд.
Дар идома ҷонибҳо барои амали сохтани як қатор корҳои муҳим, ки дар доираи созишномаҳо ба роҳ монда шудаанд ба мувоффиқа омаданд.
Зимни мулоқот зикр гардид, ки мо бояд ҳамкориҳои муштаракро миёни олимони муассисаҳои илмии ду кишвар дар сатҳи зарурӣ ба роҳ монда, бо иштироки олимони тарафайн конфронс, симпозиюм ва мизҳои мудаввари сатҳи байналмилалӣ баргузор намоем.
Президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт таъкид дошт, ки ҳоло ҷомеаи мо дар асри технологӣ қарор дорад. Аз ин рӯ, бо дастгирии Сафир мо метавонем дар пояи Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон барои омӯзиш ва таҳқиқоти ҳуши маснӯӣ як парки технологӣ бо истифода аз талаботҳои замонро таъсиси диҳем. Ҳамчунин зикр гардид, ки барои омӯзиши забони арабӣ дар пояи Институти омӯзиши масъалаҳои давлатҳои Осиё ва Аврупои АМИТ Шуъбаи Шарқи миёна ва наздик фаъолият менамояд. Дар доираи ин мо метавонем барои ҷалби муҳаққиқони ҷавон ба омӯзиши забони арабӣ корҳои муҳимро ба сомон расонем.
Президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт таъкид дошт, ки бо дастгири сафир мо метавонем дар оянда асарҳои арзишманди шоирону мутафаккирони барҷастаи ду кишваро ба забонҳои тоҷикӣ ва арабӣ тарҷума намоем.
Ҷаноби Валид ибни Абдурраҳмон ар-Рушайдон ба президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон барои истиқболи самимӣ ва маълумоти ҷолиб изҳори сипос ва қаноатмандӣ намуд.
Таъкид дошт, ки имрӯз сатҳи муносибатҳо байни ду кишвар албатта зери сиёсати дӯстонаи роҳбарони олии ду кишвар бисёр дар сатҳи хуб қарор доранд. Албатта пешниҳодҳое, ки дар инҷо қайд гардиданд умедворем дар оянда барои беҳбудӣ ва густариши муносибатҳо мусоидат намуда, дар якҷоягӣ ба натиҷаҳои назаррас ноил хоҳем гашт.
Сипас, ҷаноби Сафир роҳандозӣ намудани ҳамкориҳои судманди дуҷонибаро таъкид дошта, қайд намуд, ки мо бояд барои мустаҳкам намудани ҳамкориҳо созишномаҳоро ҳарчи зуддтар ба тавсиб расонида, тибқи он амал намоем. Зеро ягона маҳаки асосие, ки ба густариши ҳамкориҳо мусоидат менамояд ин имзои созишномаҳо мебошад.
Ҷаноби Валид ибни Абдурраҳмон ар-Рушайдон қайд намуд, албатта шумо, ки як кохи илмии бузург ҳастед мо ҳамеша барои густариш додани ҳамкориҳои илмӣ умед ба Шумо мебандем ва барои ҳама гуна ҳамкориҳо омода ҳастем.
Дар доираи мулоқот Сафири Фавқулодда ва Мухтори Шоҳигарии Арабистони Саудӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон Валид ибни Абдураҳмон ар-Решайдон ба Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон як дастгоҳи замонавӣ аз ширкати CISCO – NETWORK барои баргузор намудани конфронсу мулоқотҳо тариқи маҷозӣ тақдим карда шуд, ки рӯзҳои наздик дастрас гардонида шуда, аз ҷониби мутахассисони ширкати CISCO – NETWORK насб карда мешавад.
Имрӯз (18.02.2025) дар толори Раёсати Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон маҷлиси Кумитаи иҷроияи ибтидоии “Хирадмандон”- и Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон дар Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон оид ба ҷамъбасти натиҷаҳои фаъолият дар соли 2024 баргузор гардид.
Маҷлиси тантанавӣ бо садо додани Суруди миллии Ҷумҳурии Тоҷикистон оғоз ёфт.
Ба кори маҷлис президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт оғоз бахшид. Сипас, муовини директори Институти демография дар бораи омӯзиш, тарғибу ташвиқи Паёми Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ба Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон маъруза намуд.
Дар идома президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт дар суханронии муқадимавии хеш таъкид дошт, ки Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон аз ҷумлаи ҳизбҳои сиёсии кишвар ба ҳисоб меравад, ки дар рушду нумуъи тамоми самтҳои ҳаёти ҷамъиятӣ мавқеи назаррасро соҳиб мебошад. Таъкид гардид, ки дар пеш маъракаи муҳими сиёсӣ интихобот аст ва мо олимон бояд дар тариғибу ташвиқи ин маъракаи муҳим саҳми арзишманд гузорем.
Таъкид гардид, ки Кумитаи иҷроияи ибтидоии “Хирадмандон”- и Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон дар Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон дар ҳайати худ корпуси олимони кишварро муттаҳид намудааст. Дар соли ҳисоботӣ кумита дар асоси сарчашмаҳои меъёрӣ-ҳуқуқии танзимкунандаи сохтори ҳизбҳои сиёсии Ҷумҳурии Тоҷикистон фаъолияти худро ба роҳ монд.
Фаъолияти кумита дар доираи Конститутсия, Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи хизбҳои сиёсӣ», Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи иттиҳодияҳои ҷамъиятӣ», наи Оиннома ва Низомномаи Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон, Барномаи пешазинтихоботии Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон, дастуру супоришҳои Сарвари муаззами хизб мухтарам Эмомалӣ Раҳмон ва ҷаласаҳои Кумитаи Марказии Ҳизби Халқии Демократии Точикистон, Кумитаҳои иҷроияи Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон дар шаҳри Душанбе ва ноҳияи Шоҳмансур роҳандозӣ шуда, як катор чорабиниҳоро дар амал татбиқ намуд.
Дар ин давра раёсати Кумитаи иҷроияи ибтидоии «Хирадмандон» дар якҷоягӣ бо ташкилотҳои ибтидоии зертобеъ дар якчанд самтҳо фаъолияти самарноку назаррасро ба роҳ монд, ки натиҷаи хуб ба бор овард. Дар доираи сиёсати маорифпарварона ва иҷтимоии Раиси муаззами ҳизб муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон музди маоши кормандони АМИТ 20 фоиз баланд бардошта шуд.
Ҳамчунин, дар арафаи иду ҷашнҳои милливу анъанавӣ аз ҷониби Раёсати КИИ "Хирадмандон" ба зиёда аз 300 нафар мандон кӯмакҳои моддӣ расонида шуд.
Бояд гуфт, ки яке аз нишонаҳои устувории мақоми ҳизб дар ҷомеа ва ҳамовозӣ пайдо кардани он аз шумораи аъзоёнаш бармеояд. Имрӯз аъзои Ҳизби Халкии Демократии Тоҷикистон нисбатан зиёд буда, дар раванди афзоиш қарор дорад. Натиҷаи таҳлилҳои охирини оморӣ нишон медиҳад, ки дар айни замон Кумитаи иҷроияи ибтидоии «Хирадмандон» 420 нафар аъзо дора, аз ин шумора 200 нафар зан (47% аз шумораи умумии занон) мебошанд. Дар талабот натиҷаи фаъол гардидани масъулини ҳизбии кумита, махсусан тарғибу ташвиқи барнома ва оинномаи ҳизб ва ҳамчунин, корҳои фаҳмондадиҳӣ миёни ҷавонон шумораи аъзои хизб дар афзоиш аст.
Дар давраи хисоботӣ нисбат ба масъалаи аъзо намудани кормандон сафи ҳизб бештар мароқ зоҳир гардид. Ҳамин буд, ки дар давраи ҳисоботӣ дар ҳамбастагӣ бо ташкилотҳои ибтидоӣ 80 нафар аъзои нав ба сафи ҳизб кабул карда шуд. Имрӯз дар маркази сиёсати дурандешона ва хирадмандонаи Сарвари муаззами ҳизб, Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ғамхорӣ ба тамоми қишрҳои ҷомеа қарор дорад. Махсусан, сиёсати гендерии Сарвари давлат имкон дод, ки нақши занон дар рушди босуботи ҷомеа афзояд. Дар партави ҳамин сиёсат раёсати КИИ "Хирадмандон" ҷиҳати боло бурдани мақоми зан-модар чораҳои мунтаззам ва таъсирбахшро дар амал татбиқ намуда истодааст.