
Одамон аз дустии ёбанд бахт
Душмани орад ба мардум рузи сахт
Ҳали мушкилоти якасра дар минтақаи Осиёи Марказӣ вобаста ба муайян намудани сарҳадҳо миёни ин давлатҳо метавонад ояндаи некеро ба мардумони ин минтақа фароҳам орад.
Сафари Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ба Ҷумҳурии Қирғизистонро дар сана 12-13 моҳи марти ҳамин сол метавон яке аз сафарҳои таърихӣ донист, зеро дар ин сафар ҳалли мушкилоти марзии миёни ин давлатҳо ба анҷом расид.
Бастани созишномаи марзиро ба ҳарду давлатро Котиби Генералии СММ ҷаноби Гутериш муборакбод намуда бо роҳи осоишта ҳал гаштани ин низоъро аз сатҳи баланди фарҳангдории ин мардумон медонад, инчунин як қатор давлатҳо ба мисли Россия, ИМА, Британия,ҶХХ, ҶИЭ, Покистон ва ҳатто Ҳукумати Толибон ин созишномаро муборакбод гуфтанд.
Халқи тоҷику қирғиз аз давраҳои қадим ҳамзисти таърихӣ, фаҳангӣ, иҷтимоӣ ва ҳамсоягии хубу накуе дошта, мардумони таҳамулпазире буданд
Мушкилоти асоси баъди тақсимоти марзиву ҳудуди давраи коммунистон оғоз гардида ва дар солҳои 70-уми асри 20 ба авҷи аълои худ расид. Аввалин нофаҳмиҳо миёни мардуми тоҷику қирғиз охири солҳои 80-уми асри 20-ум бо “ҷанги кедманӣ” сар зад, ки аз ҳарду тараф якчанд нафар захмӣ шуд. Ҳамин тариқ хусумати миёни халқҳо руз то руз боло рафта муносибатҳо низ тезу тунд гаштанд. Муносибатҳои Тоҷикистону Қирғизистон махсусан дар даҳсолаҳои охир ба баҳсҳои марзӣ печида шуда буд, ки ин ҳолат боиси танишҳо ва муноқишаи даврӣ дар минтақаи сарҳадӣ гардиданд.
Ду низоъе, ки солҳҳои 2021 ва 2022 дар сарҳади ин давлатҳо ба вуқуъ пайваст боиси куштор ва вайрониҳои зиёде аз ҳарду тараф гашт
Баъди соҳибистиқлол гаштани ин давлатҳо аз 14 январи соли 1993 муносибатҳои дипломатро барқарор намуда фаъолиятҳои сафоратҳои худро дар шаҳрҳои Душанбе ва Бишкек оғоз намуданд. То ба имруз миёни ин давлатҳо зиёда аз 100 шартнома ва созишномаҳои дутарафа ба имзо расидаааст.
Яке аз муҳимияти ин сафари расмии Пешвои муазами миллат, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ин ба, имзо расонидани Созишномаи сарҳади давлатии миёни Тоҷикистон ва Қирғизистон буд. Ин ҳуҷҷат натиҷаи раванди тулониии гуфтушунидҳо , дар масъалаи делимитатсия ва демаркатсияи сарҳади давлатӣ, ки ба таъмини эътимод ва субот дар минтақа мусоидат менамояд, дар ин қатор имзои ин Созишнома сабабҳои эҳтимолии низоъҳоро дар минтақа аз миён бурда, барои рушду инкишофи муносибатҳои сиёсӣ, фарҳангӣ, иқтисодӣ ва иҷтимоӣ шароит фароҳам месозад. Дигар ин, ки дар ин сафар 16 санади дуҷониба ба имзо расонода шуд, ки соҳаҳои гуногуни ҳамкориҳоро дар бар мегиранд.Ҷонибҳо тасмим гирифтанд, ки ҳаҷми муомилоти молиро ба 500млн доллари ИМА расонанд. Бо ин иқдом ҳамкориҳоро дар соҳаи саноат, кишоварзӣ ва энергетика рушд диҳанд. Бо амали гаштани ин иқдомҳо тарафҳо қарор доданд, ки Шӯрои байниҳукумати таҳти роҳбарии нахуствазирони ду кишвар таъсис дода шавад. Қарор оид ба барқарорсозии парвозҳои ҳавои миёни Душанбе ва Бишкек, ки баъди чор соли қатъ гаштанашош аз 16 марти соли равон амалӣ гардид.Кӯшодани гузаргоҳҳои марзии “Қайрағоч” ва “Қизил-Бел” дар рафту омади шаҳрвандон ва таҳкими додугирифти онҳо мусоидат намуда равбити дустии ин ду халқро мустакам менамояд. Дигар ин ҳакориҳои энергетикӣ буда ба анҷом расонидани лоиҳаи CASA-1000 .имкони наверо барои рушд додани иқтисодиёт ва ҳамкориҳои митақавӣ ба манфиати ҳаду давлат фаҳмида мешавад
Бояд зикр намуд Тоҷикистон дар заминаи сиёсати оқилонаву дурбинонаи Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон бо ҳама кишварҳои Осиёи Марказӣ аз ҷумла бо Ҷумҳурии Қирғизистон муносибатҳои дустонаро барқарор намуда мушкилоти якасраи марзиро ҳал намуд.
Дар маҷмуъ ин сафари Пешвои миллат ба кишвари Қирғизистон ба таҳкими муносибатҳо таъсири амиқ гузошта гардиши молу маҳсулотро авҷ дода ва муносибатҳои фарҳангиву иҷтимоии ин ду давлатро фаъол намуда дустиву рафоқатро миёни ин ду халқ қавӣ месозад.
Бедилзода Ҳ.-мудири шуъбаи масоли сиёсии муносибатҳо байналмилалии ИФСҲ.АМИТ
ОЛИМОНИ АКАДЕМИЯИ ИЛМҲО ВАЗИФАДОРАНД, КИ ДАР ИҶРОИ СЕ ҲАДАФИ СТРАТЕГИИ ДАВЛАТ – ТАЪМИНИ ИСТИҚЛОЛИЯТИ ЭНЕРГЕТИКӢ, РАҲОӢ АЗ БУНБАСТИ КОММУНИКАТСИОНӢ ВА ҲИФЗИ АМНИЯТИ ОЗУҚАВОРИИ МАМЛАКАТ НАҚШИ ФАЪОЛОНА ДОШТА БОШАНД.
Навид
Categories
Бо ташаббуси президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт дар Раёсати магистратура аспирантура ва докторантураи АМИТ тамоми шароитҳо барои таҳсил ва омоданамоии кадрҳои баландихтисос аз ҳисоби ҷавонон омомода карда шудааст.
Ёдовар шудан ба маврид аст, ки дар тули солҳои соҳибистиқлолии ватани азизамон таваҷҷуҳи давлату ҳукумат хосатан таваҷҷуҳи Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон баҳри баланд бардоштани илми ватанӣ равона гардидааст.
Роҳбарияти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон низ дар ин самт корҳоро ҷоннок намуда, ҳамарӯза аз рафти баргузории дарсҳои магистрантону докторантон дидан намуда, онҳоро роҳнамоӣ намуда истодаанд, имрӯз низ бо ин мақсад Сардори Раёсати магистратура аспирантура ва докторантураи PhD – и АМИТ Қосимзода Солеҳ ва мудири кафедраи забонҳои хориҷии АМИТ Саидзода Ҳалим аз рафти баргузории дарсҳо дидан намуда, бо онҳо оид ба шароитҳои баргузории дарсҳо суҳбату вохуриҳо анҷом доданд.
Дар асосӣ созишнома оид ба ҳамкории илмӣ байни Ҷамъияти саҳомии ғайритиҷоратии (ҶСҒ) «Донишгоҳи Қазоқистони Ғарбӣ ба номи Махамбет Утемисова» ва Институти ботаника, физиология ва генетикаи растании Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон унвонҷӯ Сарманов Айбек Ертлеуович дар мавзуи «Сообщества донных беспозвоночных озёр разного генезиса западно-казахстанской области» дар назди “Институт” аз рӯи ихтисосӣ 03.02.08 – Экология ба Институт ташриф оварданд.
Айни ҳол муҳаққиқон имтиҳони минимуми худро супорида ва дар семинари байниозмоишгоҳӣ бо презинтатсия баромад намуданд. Инчунин, барои ҳимояи рисола тайёрии худро дида истодаанд.
Магистрантон ва унвонҷӯёни муассисаҳои илмии Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон дар озмунҳои ҷумҳуриявии «Муҳаққиқ ва ихтироъкори ҷавон», ва «Магистранти сол» ширкат варзида соҳиби ифтихорнома ва мукофотҳо гардиданд.
Ёдовар мешавем, ки Зарифов Маҳммадзариф Ҷамшедович дар озмуни ҷумҳуриявии "Магистранти сол" миёни магистрантони муассисаҳои таҳсилоти олии касбӣ ва илмии Ҷумҳурии Тоҷикистон сазовори ҷойи сеюм гардид. Ҳамзамон барандаи стипендияи Раиси шаҳри Душанбе мебошад.
Инчунин, Давлатова Мунзифа Шукришоевна барои иштироки фаъолона дар озмуни ҷумҳуриявии "Муҳаққиқ ва ихтироъкори ҷавон" миёни докторантон аз рӯйи ихтисос (PhD) ва барои дастоварҳо дар бахши фанҳои табиатшиносӣ, риёзӣ ва дақиқ ва ва Буриев Умед Рустамович барои дастоварҳои дар бахши фанҳои гуманитарӣ дар самти сиёсатшиносӣ бо сипосномаҳо қадршиносӣ гардиданд.
Ҳамзамон Султонзода Ҷасурбек магистранти курси 1- и Институти иқтисодиёт ва демографияи Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон ва Қурбонов Муборакшоҳ барандаи стипендияи Раиси шаҳри Душанбе дар соли 2025 гардиданд.
СУХАНРОНИИ ОНЛАЙНИИ ПРЕЗИДЕНТИ АМИТ ДАР МИЗИ МУДАВВАР БАХШИДА БА БУЗУРГДОШТИ "ШОҲНОМА" - И ФИРДАВСӢ ДАР БРЮССЕЛ
24 апрели соли 2025 дар китобхонаи Мунтпунти шаҳри Брюссел сафорат дар ҳамбастагӣ бо Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, Донишгоҳи Лёвани Белгия ва Ассотсиатсияи тоҷикони Белгия “Диёр” мизи мудавварро дар мавзуи “Шоҳномаи Фирдавсӣ: осори беназири адабиёти ҷаҳон” ташкил намуд.
Доираи васеи олимон, намояндагони ниҳодҳои аврупоиву белгиягӣ, коршиносон, санъаткорон, сокинони шаҳри Брюссел, ҳамватанони бурунмарзӣ ва ҳамзабонони муқими Белгияву Нидерланд меҳмони ин маҳфил буданд.
Дар кори ин нишаст президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон профессор Қобилҷон Хушвахтзода, вакили Парлумони Аврупо Тиерӣ Марианӣ, узви Академияи аврупоии илмҳо ва санъат, профессори Донишгоҳи Лёван Ян Таверниер, профессори Донишгоҳи Лёван Элин Горрис, директори барномаҳои нашриёти “Ҷаҳони дипломатӣ” Алберто Туркстра, профессори Донишгоҳи Лювен Морган Журдайн, пажуҳишгар Офран Бадахшонӣ ва магистранти Донишгоҳи Озоди Брюссел Шоҳина Беҳзодзода суханронӣ намуданд.
Сухангуён “Шоҳнома”-и безаволи Фирдавсиро дар ҳифзи ҳувияти миллӣ ва мероси ниёгон, ватандустӣ, арзишҳои инсондустиву сулҳпарварӣ, гуфтугуи тамаддунҳо ва рушди дипломатияи фарҳангӣ муҳим хонда, нақши Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмонро дар эҳёи чеҳраҳои мондагор ва осори таърихиву фарҳангии миллати Тоҷик, махсусан зикр карданд.
Дар бахши дигари чорабинӣ мусиқинавози ҷавон Сипанд Додбеҳ санъати волои касбӣ ва мусиқии халқиро муаррифӣ намуд.
Дар толори бошукуҳи китобхона гушаи этнографӣ ташкил гардида, асарҳои классикӣ ва навору нигораҳо бахшида ба “Шоҳнома”-и Фирдавсӣ ба намоиш гузошта шуд.
БОЗДИД АЗ РАФТИ КОРҲОИ СОХТМОНӢ ДАР БИНОИ ФИЛИАЛИ АГЕНТИИ АМНИЯТИ ХИМИЯВӢ, БИОЛОГӢ, РАДИАТСИОНӢ ВА ЯДРОИИ АМИТ ДАР ВИЛОЯТИ ХАТЛОН
Имрӯз, 25 апрел президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт ва раиси вилояти Хатлон Давлаталӣ Саид аз рафти корҳои сохтмонӣ дар бинои филиали Агентии амнияти химиявӣ, биологӣ, радиатсионӣ ва ядроии Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон дар шаҳри Бохтари вилояти Хатлон дидан намуданд. Сохтмон дар бинои мазкур дар асоси нақшаи чорабиниҳои Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон аз моҳи феврали соли ҷорӣ оғоз ёфта, бо маром идома дорад.
Ёдовар мешавем, ки санаи 29 октябри соли 2024 дар шаҳраки академии Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ, Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ва Раиси Маҷлиси миллии Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, Раиси шаҳри Душанбе муҳтарам Рустами Эмомалӣ бинои нави Маркази минтақавии бехатарӣ, амният ва кафолати химиявӣ, биологӣ, радиатсионӣ ва ядроии Академияи миллии илмҳои Тоҷикистонро мавриди баҳрабардорӣ қарор доданд.
Ҳамчунин, дар ин рӯз лоиҳаи бинои филиали Агентии амнияти химиявӣ, биологӣ, радиатсионӣ ва ядроии Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон дар шаҳри Бохтари вилояти Хатлон муаррифӣ карда шуд. Зимни муаррифӣ қайд гардид, ки бинои мазкур аз маҷмуи биноҳои 2 ва 3 ошёна иборат буда, дар масоҳати 0,12 садяк замин ба нақша гирифта шуд. Дар бинои мазкур сохтмони озмоишгоҳ, ҳуҷраҳои маъмурӣ барои кормандони соҳаи таъмини бехатарии ядроӣ ва радиатсионӣ, толори маҷлисгоҳ ва синфхонаҳои муосир, ки бо таҷҳизоти замонавӣ муҷҷаҳаз гардидаанд, пешбинӣ шудааст.
Бояд гуфт, ки филиали мазкур бо дарназардошти таваҷҷуҳ ба «Бистсолаи омӯзиш ва рушди фанҳои табиатшиносӣ, дақиқ ва риёзӣ дар соҳаи илму маориф» эълон намудани солҳои 2020-2040 бо мақсади рушд додани ҳамкориҳои илмӣ-тадқиқотӣ миёни муассисаҳои вилояти Хатлон ва Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон пешбинӣ гардидааст.
Маблағгузории сохтмони бино аз ҳисоби маблағҳои буҷети Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ва таҷҳизотҳои дохили бино бошад аз ҷониби Агентии байналмилалии нерӯи атомӣ (АБНА) маблағгузорӣ мешавад. Ҳамчунин, имконияти баргузории машғулиятҳои дарсии амалӣ ва иҷрои корҳои лаборатории донишҷӯёни ихтисосҳои химия ва биология дар синфхонаҳои замонавиро доранд.
СЕМИНАР ДАР МАВЗӮИ “НОИЛ ШУДАН БА ҲАДАФҲОИ РУШДИ УСТУВОРИ СММ- ПЕШГИРӢ НАМУДАНИ ВАФТИ МОДАРОН ”
Имрӯз (25.04.2025) бо ташабусси Шуъбаи илмҳои тиббӣ ва фарматсевтии АМИТ, Ҷамъияти анестизологҳо ва реаниматологҳои Тоҷикистон ба номи профессор Муродов М.К. ва Ассосиатсияи акушерон -геникологҳои Тоҷикистон дар толори Раёсати Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон семинар таҳти унвони “Ноил шудан ба ҳадафҳои рушди устувори СММ- пешгирӣ намудани вафти модарон ” баргузор гардид.
Ҳамоишро бо сухани ифтитоҳӣ раиси Шуъбаи илмҳои тиббӣ ва фарматсевтии АМИТ, д.и.т., профессор Ибодзода С.Т. кушод.
Президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, доктори илмҳои иқтисодӣ, профессор, узви вобастаи Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон муҳтарам Қобилҷон Хушвахтзода Хушвахт ҳозиринро бо баргузор намудани чунин ҳамоиш табрик намуда, саҳми илми тибби тоҷикро хуб арзёбӣ намуд. Махсусан, пешрафти илми тиб ва дастовардҳои олимон дар солҳои соҳибистиқлолии кишвар ҷолиби диққат мебошанд. Ҳамин аст, ки дар амалияи тибби кишвар онҳо рӯз аз рӯз амалӣ гашта истодаанд.
Дар соҳаи илми тиб низ барои рушди илм ва ҷорӣ намудани технология муосир, тарбияи кадрҳои баландихтисос, тадбиқи қорҳои амалӣ ва табобати беморон чораҳои зиёде роҳандозӣ шуда истодааст.
Таҳқиқоти олимон дар самтҳои гуногуни илми тиб қарор гирифтанд, ки иҷроиши дурусти онҳо дар самтҳои гастроэнтерология, ҷарроҳии дилу раг, осебшиношӣ, акушерӣ – гинекологӣ ва ғайра нуфузи илмро боло мебардорад.
Сипас, раиси Ҷамъияти анестизологҳо ва реаниматологҳои Тоҷикистон, д.и.т., профессор Муродов А.М. ва раиси Ассосиатсияи акушерон -геникологҳои Тоҷикистон, н.и.т., дотсент Давлатзода Г.К. баромад намуда, ҳозиринро табрик ва ба кори семинар коёбиҳо орзу намуданд.
Мудири шуъбаи илмҳои тибби клиникӣ, д.и.т., профессор Рустамова М. С. дар мавзўи “Сохтори фавти модарон ва роҳҳои паст намудани он дар Ҷумҳурии Тоҷикистон”, дотсенти кафедраи анестозология ва реаниматологияи “Донишкадаи таҳсилоти баъдидипломии кормандони соҳаи тандурустиӣ”-и МДТ “Донишгоҳи давлатии тиббии Беларус”, н.и.т. Жаворонок А.Н. дар мавзӯи “Чанбаҳои муосири муолиҷаи хунравӣ ва назорати сохтори гемостаз” ва д.и.т., профессор Муродов А. М. дар мавзӯи “Таъсири шушҳо ба сохтори гемостаз дар занони ҳомиладори гирифтори синдроми аворизнокии узвҳо” суханронӣ намуда, доир ба дастоварду мушкилотҳои ҷойдошта ҳангоми беморихои занона андешаҳои худро баён намуданд. Махсусан, ҳозирин маърӯзаи илмии н.и.т. Жаворонок А.Н.-ро ба мароқи зиёд гӯш намуда, ба посухҳои худ ҷавоб гирифтанд.
Имрӯз, 23 апрел президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт аз гармхонаи Институти ботаника, физиалогия ва генетикаи растании Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон боздид намуданд.
Зимни боздид ба роҳбарияти академия иттилоъ дода шуд, ки таъмири гармхона тавассути лоиҳаи Хизматрасонӣ дар самти обу ҳаво ва иқлим (ХООИ), ки аз ҷониби Каритас Швейтсария ва Агентии Швейтсария оид ба ҳамкорӣ ва рушд (SDC) маблағгузорӣ шудааст, дастгирӣ гардид.
Таъкид гардид, ки дар ин гармхона барои барқарор намудани чарогоҳи зерҳадафи ноҳияи Рашт тавассути парвариши зиёда аз 20 намуди тухмиҳои бутта ва дарахтони ба шароити маҳал устувор парвариш карда мешавад. Тухмиҳои бутта ва дарахтони маҳаллӣ аз минтақаҳои гуногуни Тоҷикистон барои мутобиқгардонӣ дар шароити чарогоҳҳои минтақаи Рашт аз ҷониби кормандони Каритас Швейтсария ҷамъоварӣ карда шудааст.
Гармхона ҳамчун парваришгоҳи ниҳолҳо дар ҳамкорӣ бо мутахассисони Институт барои барқарор намудани чарогоҳҳои таназзулёфтаи минтақаи Рашт истифода бурда мешавад.
ЁДДОШТИ ТАФОҲУМ БАЙНИ АКАДЕМИЯИ МИЛЛИИ ИЛМҲОИ ТОҶИКИСТОН ВА БОЙГОНИИ АПОСТОЛИИ ВАТИКАН ВА КИТОБХОНАИ АПОСТОЛИИ ВАТИКАН
Имрӯз, 23 апрел президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт бо намояндагони Бойгонии Апостолии Ватикан ва китобхонаи Апостолии Ватикан мулоқот анҷом дод.
Дар мулоқот ҷонибҳо Ёддошти тафоҳум байни Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон ва Бойгонии Апостолии Ватикан ва Китобхонаи Апостолии Ватиканро ба имзо расониданд, ки минбаъд дар доираи ин ёддошт мероси таърихию фарҳангии Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки дар маҷмӯаҳои Трат муқаддас маҳфузанд мавриди омӯзиш қарор дода мешаванд.
Зимни мулоқот қайд гардид, ки бойгониҳои Апостолии Ватикан, ки ҳуҷҷатҳои бебаҳои марбут ба ҳукумати Калисои умумиҷаҳонӣ ва Китобхонаи Апостолии Ватикан, ки мероси бойю ғании китобҳои илмию санъатро маҳфуз медоранд, ба ихтиёри олимону муҳаққиқони тоҷик гузошта, барои пешбурди корҳои илмию таҳқиқотӣ ва омӯзишро дар ин самт ба роҳ монанд.
Гуфта шуд, ки Бойгонии Апостолии Ватикан ва Китобхонаи апостолии Ватикан дар доираи ин ёддошти тафоҳум саъй хоҳанд кард, ки ба Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон ҷиҳати пешбурди лоиҳаи таҳқиқотӣ кумак расонида, ҳамзамон дар таълифи силсилаи китобҳои “Мероси фарҳангии Хуросони бузург”, ки ба ҷашни 35- солагии Истиқлолияти давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон бахшида мешавад, саҳми худро хоҳанд гузошт.
Дар идомаи мулоқот ҷонибҳо дар доираи ин созишнома барои пешбурди корҳои илмию таҳқиқотии олимони Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон дар Бойгонии апостолии Ватикан ва Китобхонаи Апостолии Ватикан ба мувофиқа омаданд.