ҲАМКОРИИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН БО ИДМ ДАР САМТИ АМНИЯТИ ХБРЯ: ДАСТОВАРДҲО ВА ДУРНАМО
Бехатарии химиявӣ, биологӣ, радиатсионӣ ва ядроӣ (ХБРЯ) яке аз бахшҳои муҳими амнияти миллӣ ва байналмилалӣ ба ҳисоб меравад. Бо рушди илму техника, махсусан дар соҳаҳои саноат, энергетика ва илмҳои табиӣ, хатари истифодаи нодуруст ё садамаҳои вобаста ба маводҳои хатарнок афзоиш ёфтааст. Бинобар ин, ҳамкории байналмилалӣ барои таъмини амният дар ин соҳа аҳамияти хоса дорад. Аз ин рӯ, Ҷумҳурии Тоҷикистон, ҳамчун узви фаъоли Иттиҳоди Давлатҳои Мустақил (ИДМ), барои таҳкими низоми ягонаи бехатарии ХБРЯ бо кишварҳои узви ИДМ ҳамкорӣ мекунад ва дар самти мазкур саҳми назаррас мегузорад.
Амнияти ХБРЯ маънои ҳифзи ҷомеа аз таҳдидҳои марбут ба моддаҳои химиявӣ, биологӣ, радиатсионӣ ва ядроиро дорад. Соҳаи мазкур на танҳо масъалаҳои ҳарбӣ, балки муҳити зист, тандурустӣ ва иқтисодиётро низ дар бар мегирад. Дар доираи ИДМ, ки пас аз фурӯпошии Иттиҳоди Шӯравӣ таъсис ёфтааст, давлатҳои узв барои ҳалли чунин мушкилот ҳамкорӣ мекунанд. Тоҷикистон аз соли 1991 узви ИДМ аст ва аз рӯзҳои аввали узвият дар ИДМ ба созишномаҳо ва механизмҳои ИДМ дар соҳаи амният ва мудофиа пайвастааст. Асоси ҳуқуқии ҳамкорӣ дар самти ХБРЯ аз як қатор ҳуҷҷатҳои муҳим иборат аст, аз ҷумла:
Созишномаи ҳамкорӣ байни кишварҳои ИДМ дар соҳаи бехатарии радиатсионӣ (1993);
Созишнома дар бораи ҳамкориҳо дар ҳолатҳои фавқулодаи табиӣ ва техногенӣ (1998);
Барномаи байнидавлатӣ оид ба таъмин ва таҳкими бехатарии радиатсионӣ ва ядроӣ дар ҳудуди ИДМ (аз соли 2010 то имрӯз);
Созишномаи ҳамкорӣ дар самти мубориза бо терроризми химиявӣ ва биологӣ дар доираи Маркази зиддитеррористии ИДМ.
Ин ҳуҷҷатҳо заминаи ҳуқуқӣ ва ташкилӣ барои ҳамоҳангсозии фаъолияти кишварҳо дар пешгирии хатарҳои ХБРЯ ро фароҳам меоранд.
Ҷумҳурии Тоҷикистон, гарчанде ки кишвари дорои иқтидори ядроӣ нест, вале дар масъалаи амнияти химиявӣ, радиатсионӣ ва биологӣ фаъол аст. Дар қаламрави ҷумҳурӣ баъзе корхонаҳои саноатии давраи шӯравӣ мавҷуданд, ки бо маводҳои радиоактивӣ ва химиявӣ сару кор доштанд. Барои ҳамин Тоҷикистон як қатор барномаҳои муҳими безараргардонӣ, мониторинг ва назорат-ро бо дастгирии кишварҳои ИДМ ва созмонҳои байналмилалӣ амалӣ мекунад.
Тоҷикистон узви фаъоли Комиссияи байнидавлатӣ оид ба бехатарии радиатсионӣ ва ядроӣ, инчунин Маркази ҳамоҳангсозии ИДМ оид ба ҳолатҳои фавқулода мебошад. Дар доираи ИДМ, ҳамкории Тоҷикистон бо давлатҳои дигар, аз қабили Русия, Беларус, Қазоқистон, Арманистон ва Ӯзбекистон, дар самти мубодилаи таҷриба ва ҳамоҳангсозии сиёсатҳои амниятӣ сурат мегирад. Масалан, Тоҷикистон дар лоиҳаҳои муштараки ИДМ оид ба назорати моддаҳои ҳастаӣ ва пешгирии паҳншавии силоҳҳои қатли ом ширкат меварзад. Ҳамкории мазкур бо созмонҳои байналмилалӣ, аз ҷумла Агентии байналмилалии нерӯи атомӣ (АБНА), ҳамоҳанг аст.
Дар самти татбиқи амният ва бехатарии ХБРЯ як қатор лоиҳаҳои муштарак миёни Тоҷикистон ва кишварҳои ИДМ амалӣ шудаанд, аз ҷумла:
Лоиҳаи муштараки безараргардонии партовҳои радиоактивӣ дар вилояти Суғд бо иштироки мутахассисони Русия;
Машқҳои омӯзишӣ оид ба вокуниш ба ҳолатҳои фавқулодаи радиатсионӣ дар ҳамкорӣ бо Маркази федералии Русия оид ба ҳимояи аҳолӣ;
Ташкили шабакаи лабораторияҳои биологии минтақавӣ, ки таҳдидҳои биологиро муайян ва назорат мекунанд;
Барномаи омодагии кадрҳо дар муассисаҳои таълимии ИДМ барои мутахассисони соҳаи амнияти химиявӣ ва биологӣ.
Ин чорабиниҳо имконият медиҳанд, ки кишварҳои минтақа дар ҳолатҳои эҳтимолии хатарҳои ХБРЯ амалҳои ҳамоҳангшуда ва самаранок анҷом диҳанд.
Бо вуҷуди дастовардҳо, то ҳол як қатор масъалаҳо вуҷуд доранд, ки талаботи ҳамкории бештар доранд:
Норасоии таҷҳизоти муосири мониторинг ва ташхис дар баъзе кишварҳо;
Зарурати таҳкими низоми иттилоотӣ ва мубодилаи маълумот байни кишварҳои ИДМ дар ҳолатҳои фавқулода;
Муаллифон: Олимҷон Азизов - мудири шуъбаи менеҷемент, муносибатҳои
байналмилалӣ ва робита бо ҷомеаи Агентии амнияти ХБРЯ-и АМИТ
Ҳикматов Муҳабатшо – нозири калони шуъбаи менеҷемент, муносибатҳои
байналмилалӣ ва робита бо ҷомеаи Агентии амнияти ХБРЯ-и АМИТ

ОЛИМОНИ АКАДЕМИЯИ ИЛМҲО ВАЗИФАДОРАНД, КИ ДАР ИҶРОИ СЕ ҲАДАФИ СТРАТЕГИИ ДАВЛАТ – ТАЪМИНИ ИСТИҚЛОЛИЯТИ ЭНЕРГЕТИКӢ, РАҲОӢ АЗ БУНБАСТИ КОММУНИКАТСИОНӢ ВА ҲИФЗИ АМНИЯТИ ОЗУҚАВОРИИ МАМЛАКАТ НАҚШИ ФАЪОЛОНА ДОШТА БОШАНД.
Categories
Наворҳои видеоӣ
Навид
ЗИЁИЁНУ ЭҶОДКОРОНИ ИДМ АЗ НАМОИШИ ДАСТОВАРДҲОИ АКАДЕМИЯИ МИЛЛИИ ИЛМҲОИ ТОҶИКИСТОН ДИДАН НАМУДАНД
Имрӯз, 14 май дар ҳошияи баргузории Форуми XVIII зиёиёни эҷодкор ва илмии давлатҳои аъзои Иттиҳоди Давлатҳои Мустақил дар Китобхонаи миллии Тоҷикистон намоиши дастоварду натиҷаҳои илмии муассисаҳои илмию таҳқиқотии Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон баргузор гардид.
Дар доираи ин Форум муовини Сарвазири Ҷумҳурии Тоҷкистон Дилрабо Мансурӣ, президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт, зиёиёну эҷодкорон ва роҳбарони муассисаҳои илмии кишварҳои ИДМ аз намоиши дастовардҳои Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон дидан намуданд.
Дар намоиш натиҷаи таҳқиқотҳои олимону кормандони муассисаву зерсохторҳои Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон ба маърази тамошо гузошта шуданд.
Дар баргузории Форуми зиёиёну эҷодкор ва илмии давлатҳои аъзои Иттиҳоди Давлатҳои Мустақил 300 нафар зиёиёну эҷодкорони варзида, роҳбарияти муассисаҳои илмии кишварҳои ИДМ иштирок доранд, ки онҳо низ бо дастовардҳои муассисаҳои илмӣ шинос гардиданд.
Имрӯз, 14 май дар ҳошияи баргузории Форуми зиёиёну эҷодкорони илмии аъзои давлатҳои ИДМ ҳайати олимону меҳмонон ба Китобхонаи миллии Тоҷикистон ташриф оварданд.
Дар назди китобхона меҳмононро муовини Сарвазири Ҷумҳурии Тоҷикистон Дилрабо Мансурӣ, президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт истиқбол намуданд.
14 май дар ҳошияи баргузории Форуми XVIII зиёиёни эҷодкор ва илмии давлатҳои аъзои Иттиҳоди Давлатҳои Мустақил беш аз 300 нафар зиёиёну эҷодкорон ва роҳбарони муассисаҳои илмии давлатҳои аъзои ИДМ ба Ҷумҳурии Тоҷикистон ташриф оварданд.
Қабл аз оғози баргузории Форум зиёиёну эҷодкорони аъзои давлатҳои ИДМ ба хотири гиромидошт аз таъриху тамаддуни куҳанбунёди миллати тоҷик дар назди муҷассамаи Асосгузори нахустин давлати тоҷикон шоҳ Исмоили Сомонӣ гулчанбар гузоштанд.
Дар ин маросими гулчанбаргузорӣ ҳайати зиёиёну эҷодкорони аъзои давлатҳои ИДМ- ро президенти Академияи милллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт ва олимону кормандони Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон ҳамроҳӣ намуданд.
Имрӯз, 13 май президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт бо намояндагони Донишгоҳи миллии техникии Беларус мулоқот анҷом доданд.
Зимни мулқот ҷонибҳо барои рушду густариш додани ҳамкориҳои илмӣ байни муассисаҳои илмии Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Ҷумҳурии Белорусия ба мувофиқа расиданд.
Дар мулоқот дурнамои татбиқи лоиҳаҳои муштараки илмию техникӣ ва инноватсионии Беларусия ва Тоҷикистон баррасӣ гардид.
Ҳамзамон ҷонибҳо доир ба имкониятҳо ва роҳҳои мавҷудаи ҳамкорӣ дар самтҳои гуногуни фаъолияти илмию таълимӣ табодули афкор намуданд. Ба табодули таҷриба ва дониш, ки бояд ба рушди ҳам соҳаи илм ва ҳам маорифи ҳарду кишвар мусоидат намояд, таваҷҷуҳи хоса зоҳир шуд.
Дар фарҷоми мулоқот созишномаи ҳамкорӣ ба имзо расид, ки барои таҳқиқот ва ташаббусҳои муштарак уфуқҳои нав мекушояд. Ин созишнома заминаи муҳими ҳамкориҳои минбаъдаи Донишгоҳи миллии техникии Беларус ва Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон хоҳад шуд.
Дар шаҳри Душанбе таҳти раёсати Раиси Маҷлиси миллии Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, Раиси шаҳри Душанбе муҳтарам Рустами Эмомалӣ ҷаласаи Шӯрои Маҷлиси миллии Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон даъвати ҳафтум баргузор гардид.
Дар шаҳри Душанбе таҳти раёсати Раиси Маҷлиси миллии Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, Раиси шаҳри Душанбе муҳтарам Рустами Эмомалӣ ҷаласаи Шӯрои Маҷлиси миллии Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон даъвати ҳафтум баргузор гардид.
Иштирок дар маросими гулчанбаргузорӣ ва паради ҳарбӣ дар Боғи Ғалабаи шаҳри Душанбе 08.05.2025
8 май Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар маросими гулчанбаргузорӣ ва паради ҳарбӣ ба муносибати таҷлили 80-солагии Ғалаба дар Ҷанги Бузурги Ватании солҳои 1941-1945 дар Боғи Ғалабаи шаҳри Душанбе иштирок ва суханронӣ намуданд.
Дар макони баргузори чорабинӣ Сарвари давлат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмонро Раиси Маҷлиси миллии Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, Раиси шаҳри Душанбе муҳтарам Рустами Эмомалӣ ва вазири мудофиаи Ҷумҳурии Тоҷикистон генерал-лейтенант Эмомалӣ Собирзода истиқбол гирифтанд.
Ба хотири таҷлили бошукуҳи ин рӯйдоди таърихӣ маҳалли баргузории чорабинӣ идона ороста шуда, дар ду тарафи роҳрави сурх донишандӯзони Литсейи ҳарбии Вазорати мудофиаи Ҷумҳурии Тоҷикистон саф кашиданд.
Дар тадбири тантанавӣ Раиси Маҷлиси миллӣ ва Раиси Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, аъзои Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, роҳбарони сохторҳои қудратӣ, мақомоти ҳифзи ҳуқуқ, намояндагони корпуси дипломатӣ, Пойгоҳи ҳарбии 201-уми Федератсияи Русия дар Ҷумҳурии Тоҷикистон, собиқадорони ҷангу меҳнат ва ҷанговарони башардӯст иштирок карданд.
Ба Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Сарфармондеҳи Олии Қувваҳои Мусаллаҳи кишвар муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон вазири мудофиа генерал-лейтенант Эмомалӣ Собирзода оид ба омодагии қушунҳои гарнизони Душанбе барои гузашти ҳарбӣ ба муносибати 80-солагии Ғалаба дар Ҷанги Бузурги Ватанӣ гузориш дод.
Баъди садо додани Суруди миллӣ Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар назди ҳозирин суханронӣ намуданд.
Нахуст, Сарвари давлат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон иштирокдорони Ҷанги Бузурги Ватанӣ, собиқадорони меҳнат, шахсоне, ки дар он давраи вазнин дар ақибгоҳ заҳмат кашидаанд ва кулли мардуми Тоҷикистонро ба муносибати 80-солагии ғалаба самимона табрик гуфтанд.
Пешвои миллат аз оқибатҳои фалокатбори Ҷанги Бузурги Ватанӣ сухан гуфта, ба наслҳои имрӯзу оянда муроҷиат намуданд, ки маҳз дӯстиву бародарӣ ва ҳамёриву дастгирии миллатҳои гуногуни собиқ Иттиҳоди Шӯравӣ омили асосии шикасти истилогарон ва пешгирӣ аз доман паҳн кардани “вабои фашизм” дар асри бистум гардид.
Роҳбари давлат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон иброз доштанд: - “боиси ифтихори мо аст, ки барои расидан ба ин пирӯзӣ дар баробари дигар миллатҳо мардону занони бонангу номуси Тоҷикистон низ саҳми муассиру сазовор гузоштаанд.
Гуфта шуд, ки аз якуним миллион аҳолии Тоҷикистон дар он замон зиёда аз 300 ҳазор ба майдони набард сафарбар шуданд, ки 50 фоизи аҳолии қобили меҳнати кишварро ташкил медод. Беш аз 100 ҳазори онҳо дар муҳорибаҳо қурбон шуда, зиёда аз 40 ҳазор беному нишон гардид ва 60 ҳазори дигар аз ҷанг бо маъюбият баргаштанд.
Президенти кишвар муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон изҳор доштанд, ки ҳамаи ин ҷоннисориҳо саҳми миллати тоҷикро дар ғалабаи бузург ва таъмини сулҳу амнияти ҷаҳонӣ таҷассум мекунад.
Сарвари давлат таъкид намуданд, ки мо номи неку хизмати онҳоеро, ки аз ҷанг барнагаштанд, ҳаргиз фаромӯш намекунем ва эҳтироми онҳоеро, ки бо пирӯзӣ ба Ватан баргаштаанд, ҳамеша ба ҷой меоварем.
Таъкид гардид, ки барои ҷасорату қаҳрамонӣ дар Ҷанги дуюми ҷаҳон 58 ҳазор афсару сарбози тоҷик ба ордену медалҳо ва 55 каси онҳо барои мардонагӣ ва шуҷоат ба унвони баланди “Қаҳрамони Иттиҳоди Шӯравӣ” мушарраф гардонида шуданд.
Роҳбари давлат саҳми ақибгоҳро дар ноил гардидан ба музаффарият дар ҷанг беназир арзёбӣ намуда, иброз доштанд, ки беш аз 45 ҳазор сокини Тоҷикистон ба корхонаҳои саноатии минтақаҳои дигари Иттиҳоди Шӯравӣ фиристода шуда, қисми зиёдашон аз он ҷойҳо ба ҷанг сафарбар гардиданд. Ҳамчунин, солҳои ҷанг зиёда аз 100 ҳазор занону кӯдакон ва пиронсолон аз минтақаҳои гуногуни ҷангзада ба Тоҷикистон кӯчонида шуданд ва ҷумҳурии мо барои онҳо хонаи дуюм гардид.
Таъкид шуд, ки ҳамаи захираҳои инсонӣ ва моддиву техникии ҷумҳурии мо барои таъмин намудани ниёзҳои майдони муҳориба сафарбар гардида буд.
“Мардуми мо дар ҳоле, ки худашон гурусна буданд, ба майдони ҷанг озуқаворӣ, сару либос ва маблағ мефиристоданд”, - изҳор доштанд Пешвои миллат.
Сарвари давлат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ҷасорату диловарӣ ва матонату фидокории афсарону сарбозони тоҷикро дар давраи Ҷанги дуюми ҷаҳон барои хизматчиёни ҳарбии Қувваҳои Мусаллаҳи Тоҷикистони соҳибистиқлол намунаи ибрат номиданд.
Президенти кишвар таъкид намуданд, ки фазои орому осудаи имрӯзаи кишвар бо нархи бисёр гарон ба даст омадааст ва ҳимояи он ҳоло ҳамчун вазифаи пурмасъулу бошараф ба зиммаи хизматчиёни низомӣ вогузор гардидааст.
Зимни суханронӣ дар чорабинии тантанавӣ Президенти кишвар муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон аз оқибатҳои харобиовари ҷанги таҳмилии шаҳрвандӣ, хизматҳои таърихӣ ва ҷоннисориҳои фарзандони содиқи Ватан баҳри барқарорсозии ҳокимияти конститутсионӣ низ андешаронӣ намуданд.
Дар ин робита таъкид гардид, ки ҳифзи Ватан ва ҳимояи ҳаёти осоиштаи мардум дар ҳар давру замон барои ҳар як шаҳрванди огоҳу соҳибватан ва ҷавонмардони бонангу номус вазифаи муқаддас ва пуршараф ба ҳисоб меравад.
Роҳбари давлат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ҳамчунин таваҷҷуҳи иштирокдорони паради ҳарбиро ба вазъи бисёр мураккаб ва печидаи сиёсии ҷаҳони муосир ҷалб намуданд. Пешвои миллат аз афсарону сарбозон талаб карданд, ки ҳушёр бошанду зиракии сиёсиро аз даст надиҳанд, сатҳи касбият ва омодагии ҷангии худро мунтазам баланд бардоранд, намунаи риояи қонунияту тартибот ва интизоми ҳарбӣ бошанд.
Президенти кишвар муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон аз пешниҳоди худ оид ба эълон кардани “Даҳсолаи таҳкими сулҳ ба хотири наслҳои оянда” дар иҷлосияи 79-уми Маҷмаи Умумии Созмони Милали Муттаҳид ёдовар шуда, мусоидат ба таъмини сулҳу субот ва ҳаёти осоишта дар паҳнои оламро яке аз ҳадафҳои асосии сиёсати хориҷии давлати мо арзёбӣ намуданд.
Дар фароварди сухан Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон бо итминон иброз доштанд, ки мардуми сулҳпарвари тоҷик бо шукргузорӣ аз истиқлолу озодӣ, соҳибватаниву соҳибдавлатӣ ва суботи комили кишварамон минбаъд низ барои ҳифзу гиромидошти ин неъматҳои бузург ва ба хотири наслҳои ояндаи мо саъю талоши бештар ба харҷ медиҳанд.
Пас аз анҷоми суханронии Роҳбари давлат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон барои пос доштани хотираи афсарону сарбозон ва онҳое, ки ҷони худро барои пирӯзӣ дар Ҷанги Бузурги Ватанӣ нисор кардаанд, таҳти навои мусиқӣ маросими гулчанбаргузорӣ баргузор шуд.
Нахуст, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Пешвои миллат, Сарфармондеҳи Олии Қувваҳои Мусаллаҳи кишвар муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар назди оташи ҷовидон гулчанбар гузошта, хотираи неки қурбониёни ҷангро пос доштанд.
Сипас, дар назди оташи ҷовидон аз номи Маҷлиси миллӣ ва Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, аз Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, аз вазорати мудофиа ва дигар сохторҳои қудратии Ҷумҳурии Тоҷикистон, аз собиқадорони Ҷанги Бузурги Ватании солҳои 1941-1945, аз номи корпуси дипломатии муқими шаҳри Душанбе ва аз Пойгоҳи ҳарбии 201-уми Федератсияи Русия дар Ҷумҳурии Тоҷикистон гулчанбарҳо гузошта шуд.
Баъди анҷоми маросими гулчанбаргузорӣ бо амри фармондеҳи гузашти ҳарбӣ низомиёни вазорати мудофиаи Ҷумҳурии Тоҷикистон, вазорати корҳои дохилӣ, вазорати адлия, Қӯшунҳои сарҳадии Кумитаи давлатии амнияти миллӣ, Гвардияи миллӣ, Кумитаи ҳолатҳои фавқулода ва мудофиаи гражданӣ ва Пойгоҳи ҳарбии 201-уми Федератсияи Русия дар Ҷумҳурии Тоҷикистон ба муносибати 80-солагии Ғалаба дар Ҷанги Бузурги Ватанӣ дар гузашти ҳарбӣ иштирок карда, бо қадамзании мутантан аз назди Сарфармондеҳи Олии Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон ва дигар шахсони расмӣ гузашти низомӣ анҷом доданд.
Бино ба гузориши Хадамоти геофизикии Академияи миллии илмҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон, рӯзи 8-уми майи соли 2025, соати 07:55 дақиқа дар ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон заминларза ба қайд гирифта шуд.
Маркази заминларза 168 километр шимолу-шарқи шаҳри Душанбе, 26 километр шарқи ноҳияи Рашт ва 23 километр шарқи ноҳияи Тоҷикобод дар ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон буд.
Бино ба маълумоти манбаъ қувваи заминларза дар марказаш 4 балл, дар ноҳияҳои Рашт-Тоҷикобод 2-3 баллро ташкил додааст.
Дар ин зилзила талафоти ҷонӣ ва хисороти дигар сабт нашудааст.
Имрӯз, 07 май бо ташаббуси Кумитаи кор бо ҷавонон ва варзиши назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Иттифоқи ҷавонони Тоҷикистон дар Осорхонаи миллии Тоҷикистон бахшида ба ташаббусҳои байналмилалии Ҷумҳурии Тоҷикистон таҳти унвони “Нақши ҷавонон дар татбиқи ташаббусҳои ҷаҳонии Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар самти обу иқлим ва ҳифзи пиряхҳо” баргузор гардид.
Дар чорабинии мазкур роҳбарони вазорату идораҳои давлатӣ, муассисаҳои олӣ, бахусус намояндагони Вазорати корҳои хориҷии Тоҷикистон, Кумитаи ҳифзи муҳити зисти назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, Маркази татқиқоти стратегии назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, намояндагони созмон ва кишварҳои муқими Тоҷикистон ва дигар намояндагони воситаҳои ахбори омма иштирок намуданд.
Дар конференисияи мазкур , сараввал раиси Кумитаи кор бо ҷавонон ва варзиши назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон - Гулаҳмадзода Зулфиқор Аҳмад баромад намуда, изҳор намуданд, ки воқеан Ҷумҳурии Тоҷикистон ташаббускори ҳалли масалаҳои обу иқлим ва ҳифзи пиряхҳо буда, ҷомеаи ҷаҳонӣ аз ин иқдомҳои ду даҳсолаи охир, ки Тоҷикистон барои наҷоти башарият равона гардидааст, пазироӣ намуда, пуштибонӣ мекунад. Таъкид гардид, ки бо муҳимияти ин масъала бори дигар 3 -юми марти соли 2021 Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ - Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар мулоқоти якуми Панели сатҳи баланд оид ба масъалаҳои об ва иқлим, ки дар шакли видеоконференсия баргузор гардид, иштирок ва оид ба масъалаҳои об ва иқлим суханронӣ намуданд.
Дар ҳамоиш президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, доктори илмҳои иқтисодӣ, профессор Қобилҷон Хушвахтзода иброз намуд, ки «ташаббусҳои Сарвари давлат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ба хотири ҳамкории бештари ҷомеаи ҷаҳонӣ дар роҳи расидан ба рушди устувор дар соҳаи об заминаи мусоид фароҳам меоранд. Дар шароити имрӯза маҳз мавқеъгирии маҷмуӣ метавонад барои ҳалли мушкилоти рӯзмарра, рушди иқтисоди «сабз» ва пешрафти босубот заминаи боэътимод гузорад. Мо аз иқдоми Президенти Тоҷикистон дар ин самт истиқбол мекунем».
Сарвари давлат пиряхҳоро захираи асосии оби соф арзёбӣ карда , изҳор доштанд , ки обшавии босуръати онҳо дар баробари зиёдшавии истеъмоли об , ки бо афзоиши аҳолӣ ва рушди иқтисодӣ вобастагӣ дорад , метавонад ба оқибатҳои ба ғоят манфӣ оварда расонад. Президенти мамлакат таъкид доштанд, ки обшавии пиряхҳои Арктика ва Антарктида боиси баландшавии сатҳи уқёнуси ҷаҳонӣ гардидааст ва ин омил, дар навбати худ метавонад ба ҳаёт ва накӯаҳволии садҳо миллион сокинони Замин, хусусан дар кишварҳои хурди ҷазиранишин ва минтақҳаҳои наздисоҳилии онҳо, таҳдид ба бор орад.
Ёдоварӣ карда шуд, ки аз рӯи таҳлили коршиносон солҳои охир пиряхҳои Тоҷикистон босуръат об шуда истода то имрӯз аз 14 ҳазор пиряхи Тоҷикистон зиёда аз як ҳазораш комилан об шудааст . Тайи чанд даҳсолаи охир ҳаҷми умумии пиряхҳои кишвари мо, ки зиёда аз 60 фоизи захираҳои обии минтақаи Осиёи Марказиро ташкил медиҳанд , ба андозаи тақрибан сеяк баробар кам гардидааст. Мутобиқи ҳисоботи пешакӣ, то соли 2030 зиёдшавии истифодабарии об дар Осиёи Марказӣ 15-20%- ро ташкил медиҳад. Агар боз камшавии ҷараёни дарёҳоро дар натиҷаи тағйирёбии иқлим ба ҳисоб гирем, вазъияти бавуҷудомада хатарбор мегардад .
Дар идомаи чорабинӣ дигар маърузачиён низ вобаста ба ташаббусҳои ҷаҳонии Ҷумҳурии Тоҷикистон суханрони намуда, ташаббусҳои Сарвари давлат, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмонро оид ба ҷалб намудани таваҷҷӯҳи ҷомеаи ҷаҳонӣ ба ҳаллу фасл ва дарёфти роҳу усулҳои рафъи мушкилоти вобаста ба об хеле муҳим ва саривақтӣ унвон намуданд. Баён карда шуд, ки Пешниҳоди Сарвари тоҷикони ҷаҳон оид ба эълон намудани соли 2003 ҳамчун «Соли оби тоза», сол ҳ ои 2005-2015 ҳамчун Даҳсолаи байналмилалии амалиёти «Об барои ҳаёт», соли 2013 ҳамчун «Соли байналмилалии ҳамкорӣ дар соҳаи об» ва Даҳсолаи нави байналмилалии амал «Об барои рушди устувор» барои солҳои 2018-2028 ” аз ҷониби ҷомеаи ҷаҳонӣ пуштибонӣ ёфтанд. Маълум аст, ки дар даҳсолаҳои охир инсоният ба таҳдидҳои муосири ҷаҳонӣ дучор гардид: инҳо тағйирёбии иқлими сайёра ва бар асари он зиёдшавии фалокатҳои табиӣ , обхезӣ , яхчу тармафароӣ , обшавии пиряхҳо , проблемаҳо оид ба таъминоти об бинобар зиёдшавии босуръати аҳолӣ , хурӯҷи бемориҳои сирояткунанда ва ғайра мебошанд.