Ҷаҳони имруза бе соҳаи энергетика тасвир кардан ин ғари имкон аст. Точикистон, ки аз ҷиҳати обҳо бой аст метавонад ба ин соҳа кумаки худро расонад. Таърихи энергетикаи ҷумҳурӣ аз нерӯгоҳи барқии обӣ НБО Варзоб-1 сар мешавад, ки соли 1931 сохтмони он оғоз ёфта соли 1937 бо иқтидори 7,1 ҳаз. кВт ба кор шурӯъ намуд.
Ҳозир дар дарёи Вахш силсила нерӯгоҳҳои зерин сохта шудаанд: Шаршара(29,9ҳаз.кВт), Сарбанд(240 ҳаз. кВт), Марказӣ (15,1ҳаз.кВт), Норак (3млн. кВт), Бойғозӣ (600ҳаз.кВт),Сангтӯда-1 (670ҳаз.кВт), Сангтӯда -2 (220ҳаз.кВт) ва дар қисмати болооби дарё бошад нерӯгоҳи барқии обии Роғун (3,6 млн. кВт). Тавонии системаи энергетикии Тоҷикистон наздики 8000 МВт-ро (ҳиссаи нерӯгоҳҳои барқӣ обӣ 95%) ташкил медиҳад. Тоҷикистон дорои захираҳои бойи гидроэнергетикӣ буда, ҳаҷми умумии захираҳои гидроэнергнтикӣ- 527 млрд кВт*с-ро ташкил медиҳад. Истеҳсоли миёнаи солонаи энергияи электрикӣ аз ҳисоби нерӯгоҳҳои барқӣ қариб 17 млрд.кВт/соатро ташкил медиҳад.
Пас аз ба даст овардани истиқлолияти миллиамон бо талошу заҳматҳои бевоситаи Пешвои миллат мӯҳтарам Эмомалӣ Раҳмон, сохтмони ин иншооти бузурги аср идома дода шуд. Ҳамин тавр 16-уми ноябри соли 2018 агрегати 1-уми НБО Роғун ба кор дароварда шуд.Ва баъдтар 10-уми сентябри соли 2019 агрегатҳои 2-юм ва 3-юм низ ба кор дароварда шуданд.
Яке аз ҳадафҳо ва вазифаҳои асосии Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон таъмини сатҳи шоистаи зиндагии мардум, субот ва амният, рушди иқтисоди миллӣ ва намояндагии шоистаи кишвар дар арсаи ҷаҳонӣ буд. Барои амалӣ кардан, ва ба даст овардани ин ниятҳои нақшаҳои нек, истиқлолияти энергетикӣ, раҳоӣ аз бунбасти коммуникатсионӣ, таъмини амнияти озуқаворӣ ва саноатикунонии кишвар ҳадафҳои стратегӣ барои мардум ва давлати Тоҷикистон муайян карда шуданд. Дар тӯли солҳои истиқлолият, бо татбиқи мунтазами ин ҳадафҳои стратегӣ, Ҷумҳурии Тоҷикистон ба марҳилаи нави рушд ворид шуд.
Истиқлолияти энергетикӣ яке аз ҳадафҳои стратегӣ ва нишондиҳандаҳои асосии рушди иқтисодӣ мебошад. Дар тӯли солҳои истиқлолият Ҷумҳурии Тоҷикистон ба таъсиси низоми ягона ва ба кор андохтани иқтидорҳои бузурги энергетикӣ ноил гардид. Ба шарофати талошҳои беандозаи Пешвои миллат, Эмомалӣ Раҳмон, имрӯз ҳар як хонаи тоҷик пур аз нур ва шодӣ аст. Дар ҳоле ки дар солҳои аввали истиқлолияти давлатӣ дар кишвар ҳамагӣ 25 нерӯгоҳи хурду калон бо иқтидори 4404,35 МВт мавҷуд буд, имрӯз шумораи чунин манбаъҳои энергияи аз ҷиҳати экологӣ тоза ба зиёда аз 306 адад бо иқтидори умумии 6120,59 МВт расидааст. Бо ба кор андохтани ГЭС-ҳо хурду калон иқтидорҳои нав дар ин бахш, Тоҷикистон на танҳо ба истиқлолияти пурраи энергетикӣ ноил мегардад, балки ба содиркунандаи энергияи дастраси пурра низ табдил меёбад. Барои тақвияти истиқлолияти энергетикӣ, ки дар мади аввал меистад, таҳти роҳбарии Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ - Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон Эмомалӣ Раҳмон, истеҳсоли нерӯи барқ дар кишвар сол аз сол афзоиш меёбад.
А.Д. Бахдавлатов - мудири лабораторияи спектроскопияи молекулавӣ
