8- июни соли 2025 Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ, Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон бо сафари корӣ ба Ҷумҳурии Фаронса сафар намудаанд. Мақсад аз ин сафар иштирок ва суханронӣ дар маросими даҳсолаи байналмилалии барои илмҳои яхшиносӣ барои солҳои 2025- 2034 аст. Пешвои миллат дар суханронии хеш изҳор намудаанд,ки Тоҷикистон дар ин чорабинӣ ҳамчун яке аз кишварҳои ташаббускори даҳсолаи байналмилаии амал барои илмҳои криосферӣ иштирок дорад.
Боиси тазаккур аст,ки 60 фоизи пиряхҳои Осиёи Марказӣ дар кӯҳсори Тоҷикистон воқеъ буда дар рушди ҳамаи соҳ аҳои ҳаёти инсон ва ояндаи устувори минтақа нақши асосӣ мебозанд.-Ҳамчунин Пешвои миллат дар суханронии хеш оид ба уқёнус иброз намудаанд,ки тайи чанд даҳсолаи охир аз 14 ҳазор пиряхи Тоҷикистон зиёда аз 1300 адади онҳо пурра об шуда нобуд гардидааст.Обшавии пиряхҳои Тоҷикистон нисбат ба солҳои пеш фарқкунанда буда,ин раванди обшавӣ бо суръат идома дорад. Дар доираи ташаббусҳои наҷиби Пешвои миллат аз ҷониби Маҷмааи Умумии Созмони Милали Муттаҳид эълон гардидани “Соли оби тоза (соли 2003)”, Даҳсолаи байналмилалии амал “Об барои ҳаёт”, солҳои 2005-2015 “Соли байналмилалии ҳамкорӣ дар соҳаи об, соли 2013”, Даҳсолаи байналмилалии амал “Об барои рушди устувор, солҳои 2018 — 2028”, эътибори Ҷумҳурии Тоҷикистонро дар арсаи ҷаҳонӣ ба сифати кишвари ташаббускор дар соҳаи ҳалли мушкилоти об боло бурд.
Бояд қайд намуд, ки муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон аз ҷониби давлати Фаронса ҳамчун сарвари ташаббускор дар умури ҷаҳони обу иқлим даъват намудаанд. Дар Ҷумҳурии Фаронса Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон бо Президенти Ҷумҳурии Фаронса ва ҳамчунин бо мудири кулли ЮНЕСКО хонум Одри Азуле мулоқоти самимона анҷом доданд. Ҳамчунин дар рафти сафар Пешвои миллат бо якқатор намояндаҳои кишварҳои гунон аз ҷумла бо Сарвазири Шоҳигарии Камбоҷа муҳтарам Ҳун Манет мулоқон намуда, ҳардуҷониб аз ҳамкорӣ изҳори қаноатмандӣ намудаанд.
Имрӯзҳо масъалаи обу иқлим ташвишовар номида шуда, тамоми кишварҳои дунё дар ҳамгироӣ роҳи ҳалли мушкилоти онро тавассути барномаҳо ва самоягузорӣ пешгирӣ бояд намоянд. Ҳамчунин дар конфронси мазкур Перезиденти Фаронса Эммануэл Макрон бо Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон мулоқот намуда, ҳарду ҷониб аз ҳамкории судманди тарафайн изҳори қаноатмандӣ намудаанд. Президенти Фаронса ҷониби Тоҷикистон оид ба муваффақона гузаронидани Конфронси байналмилалии ҳифзи пиряхҳо,ки дар шаҳри Душанбе баргузор гашт, табрик намуд. Дар вохурии ҳарду роҳбарон як қатор санадҳои нав маврид назар қарор гирифт. Боиси хушнудист, ки олимон ва мутахассисони Тоҷикистон оиди ин конфронси мазкур дар телевизионҳо, шабакаҳои иҷтимоӣ ва дар матбуот низ мақолаҳои илмии хешро нашр намудаанд.
Ҳамчунин дар тамоми шабакаҳои телевизиони ҷаҳон суханронии Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмонро намоиш дода,донишмандон ва мутахассисони хориҷӣ низ ақидаҳои худро иброз намудаанд. Барои мо тамоми тоҷикони олам хурду бузург боиси ифтихораст, ки Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар дунё як шахси наҷотбаш ташаббускор шинохта шудааст. Пас ҳамаи моро зарураст,ки аз насиҳатҳо ва суханрониҳои Пешвои миллат омухта имруз ва фардои кишвари худро ободу озод нигоҳ дорем.
Махмедов Муҳаммадҷон, - ходими хурди илмии шуъбаи Аврупои Институти омӯзиши масъалаҳои давлатҳои Осиё ва Аврупои АМИТ
Бо ташаббуси Раёсати магистратура, аспирантура ва докторантураи PhD – и Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон имрӯз (19. 06.2024) дар ҳошияи мулоқоти Пешвои миллат бо зиёиён, ки санаи 30 – уми майи соли равон баргузор гардида буд, дар толори калони маҷлисии АМИТ ҳамоиш баргузор гардид. Дар ҳамоиши мазкур магистрантон докторантони PhD даъват шуда буданд, то ки аз мавзуи рӯз бохабар шуда, дар ин раванд ба хатогиҳо роҳ надиҳанд.
Нахуст ба кори ҳамоиш сардори Раёсати магистратура, аспирантура ва докторантураи PhD – и Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон Қосимзода Солеҳ ҳусни оғоз бахшида, ёдовар шуданд, ки муҳтарам ҷамъомадагон чи тавре ки ҳамаи мову шумо шоҳид будем, рӯзи 30.05.2024 мулоқоти Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон бо олимону зиёиёни кишвар доир гардида буд ва ҳамаи он шахсоне, ки дар ин мулоқот иштирок доштанд, як ҷаҳон таассурот бардоштанд.
Ба ҳамаи мову шумо маълум аст, ки Сарвари давлати мо ба илму олимон таваҷҷуҳи хосса доранд, чун аз дастгириҳои пайвастаашон бараъло мушоҳида карда мешавад, ки шуруъ аз солҳои аввали соҳибистиқлолии кишварамон то ҳол чандин маротиба маоши кормандон боло бардошта ва дар ин муддат чандин имтиёзҳои дигар барои баланд бардоштани сатҳи иқтисодию иҷтимоии олимон ба хусус олимони ҷавон зоҳир гардидааст, ҳамаи мо олимон ва меросбарони илмро мебояд дар ҷавоб ба ин ғамхориҳо кушиш ба харҷ дода, баҳри баланд бардоштани илми тоҷик дар арсаи байналмилал ва ворисӣ намудани олимону гузаштагони хеш амал намоем.
Нигароние, ки дар баромадашон Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар самтҳои омоданамоии шогирдон барои ҳимоя, интихоби мавзуҳо ва ихтисосҳои мубраму лозимӣ, ҳамбастагии илм бо истеҳсолот, омӯзиши забонҳои хориҷӣ, тарбияи кадрҳои баландихтисос то бозори меҳнат, ва умуман дастгирии олимони ҷавон буд, мо аҳли олимонро вазифадор менамояд, ки ҳарчи зудтар ин камбудиҳои ҷойдоштаро бартараф намуда, ба муваффақиятҳо ноил гардем, гуфта шогирдонро барои дар доираи Низомномаи муайяншудаи Раёсати магистратура, аспирантура ва докторантураи PhD – и Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон амал намуданашон ва аз ин имтиёзҳои пешбининамудаи Сарвари давлат баҳравар шудани шогирдону устодонро шарҳ дода, ба масъулин тавсеаҳои судманд доданд. Дар охир шогирдону устодан ба саволҳои худ аз шахси масъули ҳамоиш ҷавобҳои дақиқу қонеъкунанда гирифтанд.
14 июни соли равон президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт бо Сафири Фавқулода ва Мухтори Ҷумҳурии Ҳиндустон дар Тоҷикистон ҷаноби Раҷеш Уике мулоқот доир намуд.
Дар мулоқот Президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт меҳмононро хайрамақдам гуфта, оид ба фаъолияти пурсамари Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон дар самти ҳамкориҳо бо муассисаҳои илмии Ҷумҳурии Ҳиндустон маълумот муфассал дод.
Таъкид гардид, ки дар назди Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон китобхонаи ба номи Индира Гандӣ фаъолият менамояд, ки аз замони таъсисёбии академия дар онҷо китобу дастхатҳои нодир ҳифзу нигоҳдорӣ мешаванд. Ҳамчунин Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон бо барномаҳои ҳамкории техникиву иқтисодии Ҷумҳурии Ҳиндустон пайваста ҳамкориҳои худро ба роҳ монда, ҳамасола мутахассисони ҷавон бо теъдоди 10-20 аз курсҳои такмили ихтисос дар Ҷумҳурии Ҳиндустон мегузаранд.
Зикр гардид, ки бо дастгирии Сафорати Ҳиндустон дар Ҷумҳурии Тоҷикистон дар Институти омӯзишии масъалаҳои давлатҳои Осиё ва Аврупо гушаи омӯзиши фарҳангии Ҳиндустон ба номи Раҳул Санкритяян ташкил гардидааст, ки дар ин замина пайваста симпозиум ва семинарҳо баргузор мегарданд. Ёдовар мешавем, ки Раҳул Санкритяян дар таҳқиқ ва омӯзиши осори пурғановати Садриддин Айнӣ кушиш ба харҷ дода, маҳз дар ин замина дар Ҳиндустон нуфуз ва эътибори хешро пайдо намудааст.
Аз ҷониби президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт пешниҳод гардид, ки дар доираи ҳамкориҳо мо имкон дорем Академияи миллии илмҳои Тоҷикистонро дар рӯйхати донишгоҳҳои Ҳиндустон ҷойгир намуда, барои ҷалби магистрантону докторантони Phd ба муассисаҳои илмии Ҷумҳурии Тоҷикистон тадбирҳои нав андешем.
Сипас Сафири Фавқулода ва Мухтори Ҷумҳурии Ҳиндустон дар Тоҷикистон ҷаноби Раҷеш Уике баромад намуда, барои мустаҳакам намудани ҳамкориҳо дар соҳаҳои илму техника миёни муассисаҳои илмии Тоҷикистону Ҳиндустон изҳори қаноатмандӣ намуд.
Маҷлисҳои ҳисоботӣ-интихоботии ташкилотҳои “Ахтарон”, “Фотон”, “Риёзӣ”, “Зилзиласанҷ”-и КИИ “Хирадмандон”-и ҲХДТ дар АМИТ
Мутобиқи банди 4.13 “Оинномаи Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон” аз 15 майи соли 2024, №2 ва бо мақсади дар сатҳи сиёсию ташкилӣ баргузор намудани маҷлисҳои ҳисоботӣ-интихоботии ташкилотҳои “Ахтарон”, “Фотон”, “Риёзӣ”, “Зилзиласанҷ”-и КИИ “Хирадмандон”-и ҲХДТ дар АМИТ шуда гузашт. Бо пешниҳод ва ҷонибдории аъзоёни ташкилотҳои ибтидоии ҳизб раисони ташкилотҳо Буризода Анвар, Раҳимзода Алишер, Аминзода Пулод, Зарипов Афзаллшо азнав интихоб карда шуданд.
Ҳисоботи шашмоҳаи ташкилотҳои ҳизбӣ шунида шуда, қарори дахлдор қабул карда шуд ва номзадии вакилонро ба конференсияи шашуми ҳисоботӣ-интихоботии КИИ “Хирадмандон”-и ҲХДТ дар АМИТ пешниҳод карда шуданд.
Дар суханронии муовини раиси КИИ “Хирадмандон”-и ҲХДТ дар АМИТ Ширин Қурбонова оиди саҳми Пешвои миллат дар барқарор намудани сулҳу субот дар ҷумҳурӣ дар бораи ҷумҳуриро ба як давлати амну обод барқарор намудан шунида шуд. Аз номи Раиси КИИ “Хирадмандон”-и ҲХДТ дар АМИТ узви вобастаи АМИТ аъзоёни кумитаро бо ин иди тақдирсози миллат табрик карда шуд.
Аксҳо замима мегарданд:
Бахшида ба 30-солагии таъсисёбии ҲХДТ Маҷлисҳои ҳисоботӣ-интихоботии ташкилотҳои “Яхшинос”, “Афканишот”, “Энергияи сабз”, “Меросдор”-и КИИ “Хирадмандон”-и ҲХДТ дар АМИТ
Мутобиқи банди 4.13 “Оинномаи Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон” 18 июни соли 2024 дар КИИ “Хирадмандон”-и ҲХДТ маҷлисҳои ҳисоботӣ-интихоботии ташкилотҳои “Яхшинос”, “Афканишот”, “Энергияи сабз”, “Меросдор” шуда гузашт. Бо пешниҳод ва ҷонибдории аъзоёни ташкилотҳои ибтидоии ҳизб раисони ташкилотҳо Қодиров Анвар, Мирсаидзода Илҳом, Қаюмов Абдулҳамид, Давлатзода Маҳмадкарим азнав интихоб карда шуданд.
Ҳисоботи шашмоҳаи ташкилотҳои ҳизбӣ шунида шуда, қарори дахлдор қабул карда шуд ва номзадии вакилонро ба конференсияи шашуми ҳисоботӣ-интихоботии КИИ “Хирадмандон”-и ҲХДТ дар АМИТ пешниҳод карда шуданд.
Тавре иттилоъ дорем ҳафтаи сипаригардида бо ташббуси Раёсати Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон ва бо ибтикори Академияи хурди илмҳо кушодашавии 45- умин Сессияи баҳории Академияи хурди илмҳои Тоҷикистон бо иштироки як қатор роҳбарони сохторҳои гуногуни давлатӣ баргузор гардид.
Дар чорабинии мазкур тамоми аъзоёни Академияи хурди илмҳо аз тамоми муассисаҳои таҳсилоти миёнаи умумии шаҳри Душанбе ва ноҳияҳои тобеи марказ иштирок намуданд. Дар раванди иштирок аъзоёни фаъол аз рӯи равияҳои интихобнамудаашон баромад намуда, аз ҷониби ҳайати доварон баҳогузорӣ гардиданд.
Имрӯз (14.06.2024) зимни баргузории Конференсияи ҷумҳуриявии илмию – амалӣ дар мавзуи “Робитаи илм бо истеҳсолот – тақозои замон” иштирокчиёни фаъоли 45- умин Сессияи баҳории Академияи хурди илмҳои Тоҷикистон ба аъзогии узви вобаста ва пайваста қабул гардиданд. Дар ин чорабинӣ аз ҷониби роҳбарият ва меҳмонон аъзоёни фаъоли Академияи хурди илмҳо бо шаҳодатномаҳои узви вобаста ва пайваста сарфароз гардонида шуданд.
Чанде пеш бо дастуру супоришҳои президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт ва бо ибтикори Институти фалсафа сиёсатшиносӣ ва ҳуқуқи ба номи А.Баҳовиддинови Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон озмуни беҳтарин донандаи Конститутсия байни магистрантон ва докторантон роҳандозӣ гардида буд.
Ҳадаф аз баргузор намудани озмуни мазкур ҷалб намудани олимони ҷавон ба омузиши донишҳои сиёсиву дарки моҳияти қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ба ҳисоб меравад. Дар доираи ин имсол дар Паёми навбатии Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон «Дар бораи самтҳои асосии сиёсати дохилӣ ва хориҷии Ҷумҳурии Тоҷикистон» соли 2024 ҳамчун “ Соли «Соли маърифати ҳуқуқӣ» эълон гардида буд.
Имрӯз (14.06.2024) зимни як ҳамоиш озмуни беҳтарин донандаи Консититусия дар Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон ҷамъбаст гардида, ғолибон дар ҷойҳои якум дуюм ва сеюм муайян шуда, аз ҷониби роҳбарияти академия бо диплом ва дигар туҳфаҳо қадршиносӣ гардиданд.
14 июни соли равон дар ҳошияи мулоқоти Пешвои муаззами миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон бо аҳли илм ва маорифи кишвар, ки санаи 30 – уми майи соли равон баргузор гардида буд бо ташаббуси президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт дар Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон Конференсияи ҷумҳуриявии илмию – амалӣ дар мавзуи “Робитаи илм бо истеҳсолот – тақозои замон” баргузор гардид.
Дар баргузории конфронс мушовири калони бахши ёрдамчии Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон оид ба масъалаҳои рушди иҷтимоӣ ва робита бо ҷомеа - Масрур Абдуллозода ва олимону кормандони муассисаҳои илмю таҳқиқотӣ иштирок намуданд.
Ба кори конфронс президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт ҳусни оғоз бахшида, меҳмононро ба маркази илми тоҷик хайрамақдам гуфта, қайд намуданд, ки мусаллам аст, ки иқдоми пешгирифтаи мо кормандони академияи миллии илмҳои Тоҷикистон дар самти муаррифии дастовардҳои олимон, на танҳо тамошои намоишгоҳ, балки бо мақсади татбиқи натиҷаҳои илм дар истиеҳсолот ва густаришу тақвияти ҳамкориҳои корхонаву муассисаҳо ва ширкатҳои истеҳсолӣ бо муассисаҳои илмии Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон равона карда шудааст ва ҳамзамон бо боварӣ гуфта метавонем, ки олимони Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон ҳамаи ин дастуру супоришҳои Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмонро сармашқи кори худ намуда, дар бартарафнамоии камбудиву норасоиҳо ҷойдошта кушиш ба харҷ хоҳем дод.
Ҳамзамон сухани навбатиро ба мушовири калони бахши ёрдамчии Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон оид ба масъалаҳои рушди иҷтимоӣ ва робита бо ҷомеа - Масрур Абдуллозода доданд. Мавсуф дар баромадаш оид ба таваҷҷуҳи Пешвои миллат муҳтарм Эмомалӣ Раҳмон дар самти илм изҳори ақида намуда, таъкид доштанд, ки ҳар он дастуре ки аз ҷониби Пешвои миллат муҳтарм Эмомалӣ Раҳмон дар самти илм буд, баҳри дар амал татбиқ намудани он дастурҳо камари ҳиммат бояд баст.
Имрӯз (13.06.2024) дар толори Маркази мероси хаттии назди Раёсати Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон ҳамоиши илмӣ дар партави суханронии Пешвои муаззами миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар мулоқот бо аҳли илм ва маорифи кишвар сурат гирифт. Дар ибтидо директори Марказ Раҳматкарим Давлатов нуктаву хулосаҳои асосии суханронии Пешвои миллат, марҳалаҳои омӯзиш ва роҳҳои амалӣ намудани дастуру ҳидоятҳои Пешвои муаззами миллатро барои рушди илми тоҷик бо мисолу далелҳои мушаххас шарҳ дод. Аз ҷумла, зикр шуд, ки бояд баҳри татбиқи дастуру пешниҳодҳои Пешвои миллат барномаву лоиҳаҳои мушаххас таҳия гарданд, ки суръату сифати ислоҳоти сохторҳои илмиро таъмин намоянд. Зеро дар ин мулоқоти тақдирсоз самтҳои асосии рушди илми тоҷик барои ояндаи наздик пешниҳод гардиданд.
Сипас, иштирокчиёни мулоқот С.Ализода, А.Муҳаммадиев, М.Ғиёсиев, Ш.Ёраҳматзода нуктаву хулосаҳои асосии дастуру ҳидоятҳои Пешвои миллат муҳтарм Эмомалӣ Раҳмонро баҳри татбиқ дар рушди илми матншиносӣ, ҳифз, таҳия ва оммавигардонии мероси хаттӣ иброз намуданд.
Боиси ифтихор аст, ки Пешвои муаззами миллат дар суханронии худ муассиса ва марказҳои илмии даврони Истиқлолро чун дастоварди муҳим ёдрас намуданд: Бо дастгирии Ҳукумати мамлакат аз соли 2001 то соли 2019 дар сохтори Академияи миллии илмҳо бо роҳи азнавташкилдиҳӣ муассисаҳои нави илмиву таҳқиқотӣ – пажӯҳишгоҳҳои масъалаҳои об, гидроэнергетика ва экология, иқтисод ва демография, фалсафа, сиёсатшиносӣ ва ҳуқуқ, Агентии амнияти ядроӣ ва радиатсионӣ, Маркази илмии Хатлон, Маркази синошиносӣ дар назди Пажӯҳишгоҳи фалсафа, сиёсатшиносӣ ва ҳуқуқ таъсис дода шуданд.
Ҳамчунин, таъсиси пажӯҳишгоҳи омӯзиши масъалаҳои давлатҳои Осиё ва Аврупо, Маркази мероси хаттӣ, Маркази инноватсионии рушди илм ва технологияҳои нав, Маркази таҳқиқоти технологияҳои инноватсионӣ ва Маркази омӯзиши пиряхҳои Тоҷикистон аз ҷумлаи дастовардҳои ҳамин давра мебошанд.
Дар фарҷом, олимону кормандони Маркази мероси хаттӣ тасмим гирифтанд, ки дар партави суханрониҳои Пешвои муаззами миллат бо аҳли илму маорифи кишвар нақша-чорабиниҳои дарозмуддат ва барномаҳои татбиқи илм дар амалияро таҳия намуда, бар асоси он ҷиҳати ислоҳи вазъият талош намоянд.
