Skip to main content

Сазовор гардонидани Пешвои муаззами миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон бо ҷоизаи байналмилалии Сулҳи ба номи Лев Толстой як рӯйдоди муҳим ва таърихӣ буда, бозгӯи эътирофи ҷомеаи ҷаҳонӣ нисбат ба сиёсати сулҳпарварона ва инсонмеҳвари Тоҷикистон мебошад. Ин ҷоиза ба саҳми барҷастаи Сарвари давлат дар барқарорсозӣ ва таҳкими сулҳи пойдор, ҳамгироии ҷомеа ва рушди муколамаи байналмилалӣ баҳои баланд медиҳад.

21 декабри соли ҷорӣ дар шаҳри Санкт-Петербурги Федератсияи Русия Ҷоизаи байналмилалии ба номи Лев Толстой ба Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон Эмомалӣ Раҳмон барои саҳми назарраси шахсии ӯ дар таҳкими сулҳ ва амният дар минтақаи Осиёи Марказӣ супорида шуд. Мехоҳем таъкид намоем, ки ҳайъати доварони байналмилалии ин ҷоиза аз шахсиятҳои маъруфи ҷамъиятӣ иборат аст, ки намояндагони қитъаҳои гуногуни ҷаҳон буда, дар сатҳи байналмилалӣ бо обрӯи баланди ахлоқӣ ва фаъолияти барҷаста дар тарғиби сулҳ ва ҳамкории байни миллатҳо шинохта шудаанд.

Дар ин замина, иқтибоси Президенти Федератсияи Русия Владимир Путин қобили зикр аст, ки таъкид намуд: «Ин ҷоиза барои пешбурди сулҳ, таҳкими дӯстӣ байни миллатҳо ва ҳифзи ҳуқуқу озодиҳои инсон таъсис дода шудааст». Ӯ ҳамчунин изҳор дошт, ки роҳбарони Қирғизистон, Тоҷикистон ва Ӯзбекистон барои саҳми назарраси шахсии худ дар таҳкими сулҳ ва амният дар минтақаи Осиёи Марказӣ эътироф гардидаанд.

Созишномаҳое, ки 31 марти соли 2025 роҳбарони се давлати Осиёи Марказӣ ба даст оварданд, саҳифаи сифатан навро дар таърихи тамоми минтақа боз намуданд. Натиҷаи асосии онҳо фароҳам омадани заминаи устувор барои давраи нави шукуфоӣ ва субот барои мардуми минтақа мебошад. Ин ҳуҷҷатҳо аҳамияти ҳамкории муштаракро дар таъмини амният ва суботи минтақавӣ таъкид намуда, принсипҳои некҳамсоягӣ, эътимод ва ҳамкории мутақобилан судмандро таҳким мебахшанд. Роҳбарони се давлат омодагии худро барои муқовимати қатъӣ ба ҳама гуна таҳдидҳо ва чолишҳои амниятӣ эълон намуда, нияти ҳамкорӣ ҳамчун шарикон ва иттифоқчиёнро тасдиқ карданд.

Ҳамин тариқ, саҳми муҳими роҳбарони се давлати минтақа дар таъмини сулҳу субот дар Осиёи Марказӣ мавриди қадрдонӣ қарор гирифт. Имзои созишнома оид ба убури марз ва Эъломияи Хуҷанд дар бораи дӯстии абадӣ дар таҳкими ҳамдигарфаҳмӣ ва эътимод байни халқҳо нақши калидӣ бозид.

Бояд зикр кард, ки дар солҳои аввали истиқлолияти давлатӣ Ҷумҳурии Тоҷикистон ба мушкилоти ҷиддии сиёсӣ ва иҷтимоӣ рӯ ба рӯ гардид. Ҷанги шаҳрвандӣ кишварро ба буҳрони амиқ гирифтор намуда буд. Маҳз иродаи қавӣ, хиради сиёсӣ ва ҷасорати Пешвои муаззами миллат имкон фароҳам овард, ки музокироти сулҳ оғоз ёфта, соли 1997 Созишномаи умумии истиқрори сулҳ ва ризоияти миллӣ ба имзо расад. Ин санади таърихӣ заминаи асосии ваҳдати миллӣ ва рушди минбаъдаи давлат гардид.

Супоридани ҷоизаи байналмилалии сулҳи ба номи Лев Толстой, ки қадимтарин ҷоизаи башардӯстона дар ҷаҳон аст ба Президентҳои Тоҷикистон, Ӯзбекистон ва Қирғизистон дар Санкт-Петербург дар 21-уми декабри соли 2025 тақдим карда шуд, ки дастовардҳои таърихиро дар ҳалли масъалаҳои марзӣ дар Осиёи Марказӣ эътироф мекунад ва рамзи гузариши минтақа ба сулҳ, ҳамсоягии нек ва субот мебошад.

Имзои созишномаи марзӣ дар Хуҷанд дар 31 марти соли 2025 "нуқтаи ибтидоӣ"-и давраи нав дар минтақа буд. Президент Раҳмон ҳангоми қабули ин мукофот таъкид кард, ки ин эътирофи иродаи муштарак барои сулҳ аст, ки бар асоси эътимод ва натиҷаи талошҳои муштарак, на танҳо саҳмҳои инфиродӣ асос ёфтааст. Ин достонест, ки чӣ гуна мушкилоти садсолаҳоро метавон ҳал кард ва шукуфоӣ ва суботро, на танҳо амниятро ба бор овард.

Ин мукофот на танҳо рамзи таҳкими сулҳ байни халқҳо, балки инчунин баланд бардоштани обрӯи байналмилалии кишварҳои Осиёи Марказӣ мебошад. Президенти Русия Владимир Путин, ҳамкоронашро табрик гуфта, таъкид кард, ки онҳо сазовори пайравӣ ҳастанд. Ин на танҳо як пирӯзии минтақавӣ, балки як намуна барои тамоми ҷаҳон дар шароити нооромиҳои ҷаҳонӣ аст. Ҷоизаи сулҳи Толстой ба як машъал табдил меёбад ва роҳи бунёди "Фазои эътимод ва ҳамкории судманди мутақобила"-ро нишон медиҳад.

Фаъолияти муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон танҳо ба доираи миллӣ маҳдуд намешавад. Тоҷикистон бо ташаббусҳои созандаи худ дар сатҳи байналмилалӣ, аз ҷумла дар масъалаҳои обу тағйирёбии иқлим, амнияти минтақавӣ, мубориза бо ифротгароӣ ва терроризм, мавқеи устувор касб намудааст. Пешниҳодҳои Тоҷикистон дар минбарҳои Созмони Милали Муттаҳид ва дигар ташкилотҳои байналмилалӣ пайваста ҷонибдорӣ меёбанд ва саҳми воқеӣ дар ҳалли масъалаҳои глобалӣ мегузоранд.

Қадрдонии Пешвои муаззами миллат бо ҷоизаи байналмилалии сулҳи ба номи Лев Толстой на танҳо ба шахсияти Сарвари давлат, балки ба сиёсати сулҳпарваронаи Ҷумҳурии Тоҷикистон баҳои баланд мебошад. Ин эътироф нишон медиҳад, ки роҳи интихобкардаи кишвар – роҳи муколама, ҳамдигарфаҳмӣ ва ҳамкории созанда – дар арсаи байналмилалӣ қобили қабул ва таъсиргузор аст.

Дар маҷмуъ, ин рӯйдод мояи ифтихори ҳар як шаҳрванди Тоҷикистон буда, масъулияти ҷомеаро барои ҳифз ва таҳкими сулҳ, субот ва ваҳдати миллӣ боз ҳам бештар мегардонад. Сулҳ дастоварди бузург аст ва ҳифзи он қарзи муқаддаси ҳар фарди ҷомеа маҳсуб меёбад.

Тиллозода Ҳаким – мудири сектори Филиали Агентии АХБРЯ АМИТ дар вилояти Суғд, номзади илмҳои химия, дотсент

Эрматов Комилҷон – директори Филиали Агентии АХБРЯ АМИТ дар вилояти Суғд, номзади илмҳои техникӣ