Боиси тазаккур аст, ки бо роҳнамоӣ ва ташаббуси Президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, академик Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт дар доираи фаъолияти Шуроиолимони ҷавони АМИТ курси “Сарварони сиёсӣ” ба роҳ монда шудааст.

Вобаста ба ин, санаи 11.12.2025 соати 15:00 дар толори маҷлисгоҳи Маркази омӯзиши пиряхҳои АМИТ курси навбатии Сарварони сиёсӣ бо иштироки Шарофзода Фарух Сафолбек, ки ба рӯйхати TOP 2 олимони ҷаҳон ворид гардидааст баргузор гардид.

Дар раванди чорабинӣ Раиси Шурои олимони ҷавони АМИТ, мудири шуъбаи Шарқи Миёна ва Наздики Институти омӯзиши масъалаҳои давлатҳои Осиё ва Аврупои АМИТ, н.и.ф. Зиёев Субҳиддин оид ба дастовардҳои олими шинохтаи сатҳи ҷавҳонӣ сухан гуфта, аз ҳузури меҳмон истиқболи нек намуд.

Шарофзода Фарух Сафолбек роҷеъ ба дастовардҳои илмиаш ва дар сатҳи ҷаҳон шинохта шудани он ба олимони ҷавон гузориши муфассал ироа намуд.

Имрӯз, 10 декабр дар Институти масъалаҳои об, гидроэнергетика ва экологияи Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон бо иштироки президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, академик Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт, намояндагони Вазорати нақлиёти Ҷумҳурии Мардумии Чин, Вазорати экология ва муҳити зисти Чин, ширкати Hebei Sailhero Environmental Protection озмоишгоҳи муштараки муҳити экологӣ ва истифодаи калони додаҳо муҷҷаҳаз бо технологияҳои муосир ба истифода дода шуд.

Зимни ифтитоҳ иттилоъ дода шуд, ки таҷҳизотҳои замонавии воридгардида ба озмоишгоҳ дар доираи ҳамкориҳои муштарак ва бо дастгирии Вазорати нақлиёти Ҷумҳурии Мардумии Чин, Вазорати экология ва муҳити зисти Чин ва ширкати Hebei Sailhero Environmental Protection татбиқ гардида, барои мониторинги муҳити зист, таҳлили сифат ва самаранокии истифодаи захираҳои табиӣ хизмат мекунанд.

Ин озмоишгоҳ имконият медиҳад, ки олимони Тоҷикистону Чин ҳамкории илмӣ ва таҳқиқоти муштаракро дар бахшҳои экологӣ ва энергетикӣ густариш диҳанд, донишу таҷрибаи худро мубодила намоянд ва тадқиқоти илмиро бо истифодаи технологияҳои пешрафта ба сатҳи байналмилалӣ бароранд.

Ифтитоҳи озмоишгоҳи муштарак яке аз иқдомҳои муҳими таҳкими ҳамкории илмӣ ва технологӣ байни Тоҷикистон ва Чин ба ҳисоб меравад ва дурнамоҳои васеи минбаъдаро барои рушди устувори муҳити зист ва рушди илмии ҳар ду кишвар фароҳам меорад. Бояд гуфт, ки таҷҳизотҳои мазкур бори аввал ба Тоҷикистон ворид гардида, барои татбиқи тадқиқоти пешрафтаи экологӣ ва истифодаи калони додаҳо имкониятҳои навро фароҳам меоваранд.

Озмоишгоҳи мазкур бо таҷҳизоти муосир ва пешрафта муҷаҳҳаз гардидааст, ки дар онҳо таҳлилгари бисёрпараметрии сифати об, озмоишгари сайёри бисёрпараметрии сифати об P-MP1000, ва асбоби шабакавӣ барои назорати сифати ҳаво XHAQSN-822 дохил мешаванд. Ин таҷҳизотҳо барои мониторинги муҳити зист, ҷамъоварии маълумоти экологӣ ва татбиқи тадқиқоти муштараки илмӣ ва технологӣ истифода мешаванд.

Имрӯз, 10 декабр дар Институти масъалаҳои об, гидроэнергетика ва экологияи Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон бо иштироки президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, академик Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт, намояндагони Вазорати нақлиёти Ҷумҳурии Мардумии Чин, Вазорати экология ва муҳити зисти Чин, ширкати Hebei Sailhero Environmental Protection маросими муаррифии дастовардҳои марҳалаи аввалини ҳамкории байниҳукуматии илмӣ ва технологӣ байни Чин ва Тоҷикистон баргузор гардид.

Президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, академик Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт дар сухани ифтитоҳии хеш ташрифи меҳмононро ба Институти масъалаҳои об, гидроэнергетика ва экологияи Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон хайрамақдам гуфта, таъкид дошт, ки зиёда аз се даҳсола мешавад, ки пас аз барқарор гардидани муносибатҳои дипломатӣ, робитаҳои дӯстона ва ҳамкории созандаи кишварҳои мо пайваста рушд меёбанд. Имрӯз ин ҳамкорӣ соҳаҳои иқтисод, инфрасохтор, маориф, илм ва технологияро фаро гирифта, ба марҳалаи сифатан нав ворид шудааст.

Таъкид гардид, ки ҳамкории байниҳукуматии илмӣ ва технологӣ яке аз самтҳои калидии муносибатҳои дуҷониба ба ҳисоб меравад. Ин ҳамкории созанда бо такя ба механизмҳои расмии ҳамкорӣ амалӣ шуда, ба рушди ҳамгироии илмӣ, густариши технологияҳои муосир ва таҳкими имкониятҳои илмии Тоҷикистону Чин мусоидат менамояд.

Ҳамчунин зикр шуд, ки дар шароити тағйироти зудтаъсири иқлим, рақобати глобалӣ ва таҳдидҳо дар соҳаҳои амнияти озуқаворӣ ва энергетикӣ, кишварҳое, ки метавонанд донишу инноватсияҳоро самаранок татбиқ кунанд, ба афзалияти стратегӣ мерасанд. Барои Тоҷикистон ҳамкории байниҳукуматии илмӣ ва технологӣ бо Чин як воситаи қавӣ барои расидан ба ин ҳадафҳо мебошад.

Ин ҳамкорӣ имконият медиҳад, ки иқтидори илмӣ-техникии кишвар баланд бардошта шавад, дастрасӣ ба технологияҳои пешрафта ва инфрасохтори лабораторӣ таъмин гардад, малака ва захираҳои кадрии илмӣ таҳким ёбанд, қобилияти давлат барои посух ба таҳдидҳо ва тағйироти иқлим ва табиӣ қавитар гардад ва соҳаҳои стратегӣ, аз ҷумла захираҳои об, муҳити зист, кишоварзӣ, энергетика ва биёрӯзгории табиат дастгирӣ ва ҳимоя шаванд. Ҳамаи ин ҳамкорӣ на танҳо муфид, балки барои рушди устувори кишварамон зарур мебошад.

Дар идома намояндагони Вазорати нақлиёти Ҷумҳурии Мардумии Чин ва Вазорати экология ва муҳити зисти Чин баромад намуда, ҷузъиёти марҳалаи аввалини ҳамкориро ба таври муфассал муаррифӣ карданд. Онҳо натиҷаҳои амалӣ ва дастовардҳои марҳалаи аввалро, аз ҷумла таъсиси лабораторияҳои нав, татбиқи технологияҳои пешрафта, густариши инфрасохторҳои илмӣ ва ҷорӣ намудани усулҳои нав дар соҳаҳои экологӣ ва гидроэнергетикӣ баён намуданд.

Ҳамзамон, имкониятҳои минбаъдаи ҳамкорӣ дар бахшҳои илмӣ ва технологӣ, аз ҷумла рушди захираҳои кадрӣ, тақвияти малакаҳои илмӣ, ҷорӣ намудани таҷҳизоти инноватсионӣ ва густариши таҳқиқоти муштарак барои рушди устувори иқтисод ва муҳити зист ба таври муфассал пешниҳод гардид.

Дар доираи сафари мушовири президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, профессор Қодирзода Фарҳод Анвар, ба Ҷумҳурии Мардумии Чин, шаҳри Сиан, вохӯрӣ бо директори генералии Гуруҳи рушди хоҷагии оби музофоти Шэньсӣ баргузор гардид. Сафар бо мақсади густариши ҳамкорӣ дар самти захираҳои об ва иштирок дар “Намоишгоҳи байналмилалии технологияҳо ва таҷҳизоти тозакунии об – Чин (Сиан) 2025” ба роҳ монда шуд.

Зимни мулоқот ҷонибҳо дар бораи тақвияти ҳамкорӣ миёни Институти масъалаҳои об, гидроэнергетика ва экологияи АМИТ ва сохторҳои марбутаи Чин мубодилаи назар намуда, омодагии худро барои таҳияи лоиҳаҳои муштараки илмӣ-таҳқиқотӣ иброз доштанд. Дар ҷараёни суҳбат инчунин масъалаҳои амалигардонии барномаҳои муштарак ва истифодаи таҷрибаи пешқадами чинӣ дар соҳаи тозакунии об баррасӣ гардиданд.

Имрӯз, 9 декабр дар Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон бо ташаббуси КИИ “Хирадмандон”- и ҲХДТ дар АМИТ бахшида ба 31 солагии таъсисёбии Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон ҳамоиши илмӣ-назариявӣ таҳти унвони “Ҳизби Сарвар, ҳизби халқи Тоҷикистон” баргузор гардид.

Президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, академик Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт дар сухани ифтитоҳии хеш тамоми иштирокчиёни ҳамоишро ба ифтихори 31-солагии таъсисёбии Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон табрик гуфта, зикр намуд, ки Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон ҳамчун неруи сиёсие, ки дар таҳкими пояҳои давлатдорӣ, суботи сиёсӣ ва рушди устувори Ҷумҳурии Тоҷикистон саҳми муҳим дорад, дар тӯли фаъолият ба ормонҳои миллӣ ва манфиатҳои умумии ҷомеа содиқ мондааст.

Таъкид гардид, ки роҳандозии сиёсати хирадмандона ва дурбинонаи Раиси муаззами Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон, Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон он омили асосиест, ки кишварро ба давлати босубот, мутараққӣ ва соҳибистиқлол табдил додааст. Иброз гардид, ки самтҳои афзалиятноки барномавӣ, аз ҷумла таҳкими давлатдории миллӣ, рушди иқтисодиёт, боло бурдани сатҳи зиндагии мардум, густариши маорифу илму фарҳанг, таҳкими волоияти қонун ва таъмини сулҳу оромӣ маҳз бо дастгириву раванди дурусти сиёсати давлатӣ амалӣ мегарданд.

Зимни суханронӣ таъкид шуд, ки Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон ҳамчун ниҳоди олии илмии кишвар бо ҳизб дар самти ташаккули тафаккури илмӣ-сиёсӣ, таҳияи таҳлилҳои илмӣ, омӯзиши равандҳои иҷтимоӣ ва дастгирии иқдомҳои созандаи давлат ҳамкории самаранок ба роҳ мондааст. Иброз гардид, ки ҷалби олимон ба баррасии масъалаҳои муҳими миллӣ, таҳияи пешниҳодҳои илмӣ ва дастгирии сиёсати стратегии кишвар барои тақвияти пояҳои давлатдорӣ аҳамияти назаррас дорад.

Дар идома Хонзода Абдураҳмон – роҳбари Дастгоҳи Кумитаи иҷроияи Марказии Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон суханронӣ намуда, аз нақши ҳизб дар таҳкими дастовардҳои давлати миллӣ, суботи ҷомеа ва пешбурди сиёсати стратегии кишвар ёдовар шуд. Ҳамзамон таъкид кард, ки ҲХДТ ҳамчун неруи пешбари сиёсӣ дар таҳияи барномаҳои дарозмуддати давлатӣ, амалӣ гардонидани ислоҳоти иҷтимоию иқтисодӣ ва рушди устувори ҷомеа саҳми арзанда дорад.

Зикр гардид, ки дар даврони Истиқлолияти давлатӣ маҳз бо сиёсати хирадмандона, созанда ва дурбинонаи Раиси муаззами ҲХДТ муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон Тоҷикистон тавонист аз мушкилоти сахти давраи аввали истиқлолият гузашта, пояҳои давлатдории муосирро устувор созад ва ба марҳилаи нави рушди сиёсӣ, иҷтимоӣ ва иқтисодӣ ворид шавад. Гуфта шуд, ки ҳизб ба ҳайси такягоҳи ҷомеа ва давлати миллӣ дар самти тарбияи ватандӯстӣ, баланд бардоштани маърифати сиёсӣ, таҳкими ваҳдати миллӣ ва ҳифзи арзишҳои давлатдорӣ нақши муҳим мебозад.

Дар фарҷом як зумра аз фаъолони ҳизб бахшида ба 31-солагии таъсисёбии Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон бо диплом ва сипосномаҳои Кумитаи иҷроияи Марказии ҲХДТ сарфароз гардиданд. Ин иқдом ҳамчун қадрдонӣ аз саҳми назарраси онҳо дар татбиқи ҳадафҳои барномавии ҳизб, иштироки мунтазам дар чорабиниҳои сиёсиву ҷамъиятӣ ва фаъолонипазирӣ дар тарғибу ташвиқи арзишҳои давлатдории миллӣ арзёбӣ гардид.

Имрӯз, 9 декабр дар толори Раёсати Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон ба муносибати Рӯзи геологияи тоҷик ҳамоиши илмӣ-назариявӣ баргузор гардид. Ба кори ҳамоиш директори Институти геология, сохтмони ба заминҷунбӣ тобовар ва сейсмологияи Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон Сафарализода Носир ҳусни оғоз бахшид.

Президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, академик Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт дар сухани ифтитоҳии хеш тамоми олимони соҳаи геологияро ба ин муносибат табрику таҳният хонда иброз дошт, ки ҳанӯз аз аввалҳои соҳибистиқлолии кишвар Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ - Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар хусуси соҳаи геология ва омӯзиши конҳои канданиҳои фоиданок таъкид кардаанд: «Тоҷикистон сарзамини пур аз ганҷу сарватҳои табииву зеризаминӣ мебошад. Аммо ин боигарӣ то ҳанӯз кам омӯхта шудааст ва барои истихроҷу коркарди онҳо ба кадрҳои баландихтисоси ҷавону маҳаллӣ ниёз дорад».

Таъкид гардид, ки дар кишвари мо ибтидо аз соли 2011 бо фармони махсуси Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон 9-уми декабр ҳамасола Иди геологҳои тоҷик ҷашн гирифта мешавад. Ва дар ин мавсим низ ҷашн гирифтани Рӯзи геологон беҳуда нест. Зеро, маҳз ин мавсими сол хотимаёбии корҳои саҳроиву экспедитсионӣ барои геологон аст, ки эшон иҷроиши корҳои саҳроӣ, дастовардҳову комёбиҳо ва навгониҳои худро ҷамъбаст менамоянд. Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон бо назардошти фаъолияти пурсамари геологҳо таъкид низ карданд, ки бигзор геологон дар як сол ду рӯз Ид дошта бошанд.

Аз ин иқдому дастгирии бевоситаи Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон геологони тоҷик илҳому неруи нав гирифта, кӯшишу заҳмат мекашанд, ки дар ошкор ва дарёфти конҳои нав ба нави канданиҳои фоиданок дар сарзамини кишвар пурмаҳсул ва содиқона заҳмат кашанд.

Дар ин самт кормандони илмии Институти геология, сохтмони ба заминҷунбӣ тобовар ва сейсмологияи АМИТ дар партави иқдому дастгириҳои Сарвари давлатамон тамоми малакаву дониш ва кӯшишу ғайрати худро ба он равона мекунанд, ки дар пешбурди соҳаи геология ва ғанӣ сохтани иқтисоди кишвар саҳми беандозаи худро гузоранд. Ва ба ин васила, дар соҳибистиқлолии соҳаи геологияи тоҷик ва иқтисоди кишвар саҳмгузор гарданд.

Зикр гардид, ки сарватҳои бойи табиӣ барои рушди иқтисод, саноат, энергетика, сохтмон ва амнияти захиравии кишварҳои ҷаҳони муосир, аз ҷумла барои Ҷумҳурии Тоҷикистон, аҳамияти бунёдӣ ва амалӣ доранд. Дар ин соҳаи иқтисодиёт, ҳамчун яке аз самтҳои стратегии сиёсати давлат, вазифаи баланд бардоштани самаранокии коркард ва истифодаи захираҳои канданиҳои фоиданок ба миён гузошта мешавад, ки бе ҳалли он таъмини рушди устувори иқтисодиёт мушкил мегардад. Қисми муҳими сарватҳои табиии Ҷумҳурии Тоҷикистонро базаи ашёи минералии он ташкил медиҳад.

Дар идомаи ҳамоиш сардори Саридораи геологияи назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон Илҳомҷон Оймуҳаммадзода таъкид дошт, ки рушди минбаъдаи соҳаи геология дар Ҷумҳурии Тоҷикистон аз таҳкими заминаҳои илмӣ-таҳқиқотӣ, истифодаи технологияҳои муосир, омодасозии кадрҳои баландихтисос ва татбиқи барномаҳои давлатӣ ва стратегияҳои миллӣ вобастагии мустақим дорад. Зикр гардид, ки Саридора дар ҳамкорӣ бо Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон ва дигар ниҳодҳои марбута барои тақвияти иқтидори илмӣ, таҳияи харитаҳои геологӣ, муайянсозии конҳои дорои аҳамияти стратегӣ ва рушди инфрасохтори соҳавӣ тадбирҳои заруриро амалӣ менамояд.

Гуфта шуд, ки бо ишора ба афзалиятҳои геологӣ ва захираҳои табиии кишвар таҳқиқоти муосир бояд бо истифода аз воситаҳои инноватсионӣ, таҷҳизоти наслҳои нави геофизикӣ ва стандартҳои байналмилалӣ роҳандозӣ гардад. Қайд шуд, ки робитаҳои ҳамкорӣ бо марказҳои илмии хориҷӣ, ташкили лоиҳаҳои муштарак ва таҷрибаи байналмилалӣ имконият фароҳам меорад, то имкониятҳои геологию минералонии кишвар бо илми муосир ҳамқадам рушд кунад.

Инчунин, дар ҳамоиш Фарҳод Ғафуров – мудири лабораторияи геодинамикаи фанерозой ва петрогенезиси Институти геология, сохтмони ба заминҷунбӣ тобовар ва сейсмологияи Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон ва дигар олимони соҳа маъруза намуда, оид ба натиҷаҳои тадқиқоти муосир, равандҳои геодинамикии қаламрав, хусусиятҳои петрогенетикии минтақаҳои алоҳида, хосиятҳои ҷинсҳои магмавию таҳшинӣ, омилҳои сейсмогенӣ ва тағйирёбии ҳолати геологию геофизикии кишварамон маълумоти муфассал пешниҳод карданд.

Дар фарҷом як зумра аз олимони соҳаи геология ба муносибати Рӯзи геологияи тоҷик бо сипосномаҳо ва ифтихорномаҳои Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон сарфароз гардиданд. Ин қадршиносӣ ҳамчун эътирофи саҳми арзандаи онҳо дар рушди илми геология, иҷрои корҳои муҳими таҳқиқотӣ, таҳияи харитаҳои геологӣ, омӯзиши равандҳои сейсмикӣ ва такмили заминаи илмӣ-таҳқиқотии кишвар арзёбӣ шуд.

5 декабр ҷаласаи Кумитаи Маҷлиси миллии Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон оид ба ҳамоҳангсозии фаъолияти Маҷлиси миллӣ бо Маҷлиси намояндагон, ҳокимияти иҷроия, иттиҳодияҳои ҷамъиятӣ, воситаҳои ахбори омма ва робитаҳои байнипарламентӣ баргузор шуд.

Дар ҷаласа ду масъала: Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Оид ба ворид намудани иловаҳо ба Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи хизмати дипломатӣ» ва пешниҳоди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи ба категорияи шаҳрак мансуб донистани деҳаи Тавилдараи ноҳияи Сангвор ва номгузорӣ намудани он мавриди баррасии аъзои кумита қарор гирифта, аз натиҷаи он ба Шӯрои Маҷлиси миллӣ хулосаҳои дахлдор пешниҳод гардид.

https://www.majmilli.tj/

Раиси Маҷлиси Бузурги Миллии Туркия, профессор, доктор Нуман Куртулмуш, ки бо даъвати Раиси Маҷлиси миллии Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, Раиси шаҳри Душанбе муҳтарам Рустами Эмомалӣ дар Тоҷикистон қарор дорад, шоми 1 декабри соли равон ба шаҳри Ҳисор ташриф овард.

Меҳмононро дар Регистони Қалъаи Ҳисор раиси шаҳри Ҳисор, узви Маҷлиси миллии Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон Носирзода Ҷаббор ва Президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви Маҷлиси миллии Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт пазироӣ карда, ба шаҳри Ҳисор хайрамақдам гуфтанд.

Ҳамчунин, дар остонаи даромадгоҳи қалъа сокинони шаҳр меҳмонони олиқадрро тибқи таомули аҷдодӣ бо нону намак ва таҳти садои сурнаю карнай, хуш истиқбол гирифта, масъулони Мамнуъгоҳи таърихию фарҳангии Ҳисор онҳоро бо Арк, Қасри Ҳоким, Аскархона, растаи дӯконҳои ҳунарҳои мардумӣ, Осорхонаи таърихии Мамнуъгоҳ ва таърихи гузаштаву имрӯзаи Ҳисори бостон шинос намуданд.