Рӯзи модарон, дар баъзе кишварҳо ҳамчун рӯзи8-уми март ҷашн гирифта мешавад ва онро муҳимтарин ҷашн барои модарон ва занон мешуморанд. Ин рӯз дар Тоҷикистонниз ҳамчун рӯзи модарон бо муҳаббат ва эҳтироми хосса гузаронида мешавад.
Зан-модар сарчашмаи меҳру муҳаббат ва гармии зиндагӣ мебошад. Дуруст аст, ки имрӯз “Ҷашни Модарон” аст. Модар вуҷуди муқаддас аст ва зиндагӣ аз ӯ ибтидо мегирад”. Чунки зан-модар омили муҳаббат дар ҷомеаҳо мебошад.
Мардуми Шарқ, модарро ҳамчун мактаби муҳаббат ва тарбия меҳисобанд, зеро модар инсонҳои некро тарбия менамояд. Ҳатто дар ҳаққи модар ҳарчӣ гӯем ҳаққи ӯро ба ҷой намеорем. Модар на танҳо мактаб, балки тамоми олам аст. Чунки дар паси ҳар як пешравӣ, ҳар як қаҳрамонӣ модар истодааст.
Шоир Ҳофиз Иброҳим дар шеъри «Дониш ва ахлоқ» мегӯяд:
Модар мактаб аст, агар ӯро омода созӣ,
Мардуми бо ахлоқу насаби нек омода созад.
Аксарият ин байтро, ки аз хурдӣ медонанд ва дар зеҳнашон нақш бастааст, зеро онро биёр шунидаанд. Ҳофизи Иброҳим модарро ба мактабе монанд кардааст, ки агар дар ҳама ҷанбаҳои таълиму тарбия омодагӣ бинад, мардуму нажоди хубе ба воя мерасонад. Ҳар дафъае, ки ин сатрҳоромешунавӣ, саволҳои зиёд ба ёдат меояд.
Модар унвони раҳму шафқат ва дарахтибахшиш аст, ки бо пешрафти он мардумон пешрафт мекунанд ва бо андешаи он дар баҳри дониш ва илм ғарқ мешаванд.
Оғӯши модар оромишест, ки дилу ҷонро фаро мегирад. Аз ин рӯ, модар тарбиятгари наслҳо ва созандаи миллатҳо мебошад, ки дар зиндагӣ ҷои муқаддас ва мақоми баланд дорад. Зеро дили тавонои модар муҳаббатро мепарварад, рӯҳафтодаву дилшикастагонро умед мебахшад, ба ҳар кадоми мо болу парвоз ва нерӯи зиндагӣ ато мекунад. Аз ин рӯ шоири тоҷик мегӯяд:
Тифлию домони модар хуш биҳиште будааст,
Чун ба пои худ равон гаштем саргардон шудем.
Инчунин Ҳофиз Иброҳим сабаби ақиб мондани миллатҳои Шарқро дар кам таваҷҷуҳ ба тарбияи занон медонад. Шеърҳои ӯ як фарёди виҷдони мардони Шарқ аст, ки занонро дар тарбияи наслҳо омода созанд.
Модар мактабест, ки агар ӯро хуб тарбия кунӣ,
Миллату насле омода созад.
Модар мисли боғест, ки агар борон борад,
Беҳтарин меваю сабзавот диҳад.
Модар муаллими муаллимон аст,
Муаллиме, ки некиаш дар тамоми ҷаҳон аст.
Шоир муътақид аст, ки агар зан тарбияти хуб дошта бошад, ӯ метавонад нақши модарро иҷро кунад. Аз ин рӯ, агар модарон фарзандони худро хуб тарбия кунанд, он ҷомеа дар ҳама соҳаҳо пешрафт мекунад.
Модар барои ҳар як инсон ибтидои комёбиҳост. Ӯ заминаи хуберо барои ба воя расонидани фарзандон фароҳам меоварад. Аввалин нафаре, ки бевосита дар ҳаёти наврасон таъсири мустақим мегазорад, модар аст. Модар ояндаи фарзандро аз ибтидои ҳаёташ асос мегузорад. Модар инчунин барои тарбияи фарзандон ва муваффақ шудан дар зиндагиашон сахтиву душвориҳоро бидуни интизорӣ бисёр машаққатҳоро таҳаммул менамояд.
Рӯзи модарон дар Тоҷикистон бо таъкид карданирисолат ва муҳаббати модарон дар ҷомеа баргузор мешавад. Бинобар ин, чорабиниҳо на танҳо шодии модарон, балки ифтихор ва қадр кардани муҳимияти онҳо дар ҳаёти рӯзмарраро низ таъмин мекунадва таҳкими равобити хонавода ва маърифати иҷтимоиро боз ҳам баланд мебардорад.
Одинаев Абдуҳалим, - ходими пешбари илмии Шуъбаи Шарқи Миёна ва Наздики Институти омӯзиши масъалаҳои давлатҳои Осиё ва Аврупои АМИТ
