Бо Қарори Шӯрои Комиссарони Халқии ҶШС Тоҷикистон 13 ноябри соли 1932 дар ш. Душанбе Расадхонаи астрономии Тоҷикистон таъсис ёфтааст.
Муассисаи мазкур соли 1948 номи Расадхонаи астрономии Сталинобод (РАС) -ро соҳиб шуда солҳои тулони кормандони расадхона ба мушоҳидаҳои ҷирмҳои кайҳонӣ машѓул буданд, ки яке аз мушоҳидаҳои таърихи 4 октябри соли 1957 бомуваффақият мушоҳидаи якумин радифи маснуъи Замин мебошад. Аз ин рӯйдоди таърихӣ тадқиқи кайҳон бо мақсади осоишта инкишофи астрономия ҳамчун илм оғоз ёфт. Мавқеъиҷуғрофӣ ва иқлими астрономии Тоҷикистон барои мушоҳидаҳои саҳеҳи астрономӣ мувофиқ мебошад. Иқлими астрономии Тоҷикистонро ба назар гирифта Шӯрои Вазирони РСС Тоҷикистон қарори №7 аз 17 январи соли 1958 Расадхонаи астрономии Сталинободро ба Институти астрофизикаи Академияи илмҳои РСС Тоҷикистон, имрӯз Институти астрофизикаи Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон табдил дод.
Институти астрофизика ҷузъи асосии сохтори системаи Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон (АМИТ) мебошад. Ӯ ба ҳайати Шӯъбаи илмҳои физикаю математика, химия, геология ва техникаи Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон (ШИФМКГТ АМИТ) дохил мешавад.
Фаъолияти Институт дар асоси нақшаҳои солона ва дурнамои корҳои илмӣ-таҳқиқотӣ, ки аз ҷониби ШИФМКГТ АМИТ тасдиқ шудааст, ба амал оварда мешавад. Вазифа ва ҳадафи асосии Институти астрофизика - таҳқиқ ва истифодаи кайҳон бо мақсади осоишта мебошад.
Самтҳои асосии илмии Институт:
ҷирмҳои хурди Системаи Офтобӣ – кометаҳо, астероидҳо, метеороидҳо;
астрометрия ва механикаи кайҳонӣ;
Офтоб ва таъсири он ба Замин;
физика ва таҳаввули ситораҳо ва муҳити байниситоравӣ;
астрономияи галактикавӣ ва ионосфераи Замин мебошанд.
Имрӯз бошад тавассути ин самтҳо тадқиқот дар се масъала тақсим шуда ва аз рӯи онҳо коркард мешаванд:
1. Ҷирмҳои байнисайёравии Системаи Офтобӣ ва моддаи метеорҳо.
2. Физикаи кометаҳо ва хурӯҷи ҳастаи кометаҳо.
3. Эффектҳои ионосферӣ аз заминҷунбиҳои шадид.
Имрӯзҳо фаъолияти илмию ташкилии Институт астрофизикаи АМИТ дар чорчубаи яке аз самтҳои афзалиятноки тадқиқотҳои бунёдии Стратегияи Ҷумҳурии Тоҷикистон дар соҳаи илм, технология ва инноватсия барои солҳои 2020-2030 амалӣ хоҳад шуд. Барои таъмини рақобатпазирии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар самти омӯзиши кайҳон ва додани мақоми афзалиятнокии ба ин тадқиқотҳо роҳандозӣ менамоем. Минбаъд имконияти татбиқ кардани натиҷаҳои омӯзиши қайхон ба истеҳсолоти кишвар тавассути ҳамкори бо вазорату мақомотҳои дахлдор мавҷуд мебошад.
Директори Институти астрофизикаи АМИТ Бӯризода Анвар Маҳмад, номзади илмҳои физикаю математика
19 декабри соли равон экспертони Агентии мустақили аккредитатсия ва рейтинг пас аз таҳлилу баррасии фаъолияти илмии муассисаҳои илмӣ – таҳқиқотии Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон бо президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт мулоқот анҷом доданд.
Дар мулоқот намояндагони Агентии мазкур натиҷаи таҳлилу баррасии фаъолияти илмии муассисаҳои илмӣ – таҳқиқотии Академияи миллии илмҳои Тоҷикистонро мавриди баррасӣ қарор дода, бо қаноатмандӣ иброз доштанд, ки самтҳои фаъолияти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон ба стандартҳои ҷаҳонӣ мутобиқ мебошад.
Зимни мулоқот таъкид гардид, ки аз аккредитатсияи байналмилалӣ гузаронидани муассисаҳои илмӣ-таҳқиқотӣ, ки омода кардани кадрҳои илмиро тавассути барномаҳои таҳсилотӣ дар зинаҳои магистратура ва докторантураи PhD амалӣ менамонд, дар таҷрибаи Агентии мустақили аккредитатсия ва рейтинг (НААР) камназир буда, ба кормандони илмии Академияи миллии илмҳо имконият медиҳад, то дар оянда ба ҳайси эксперт дар аккредитатсияи муассисаҳои ҷумҳурӣ ва минтақа иштирок ва ба фаъолияти илмии онҳо баҳогузорӣ намоянд.
Президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт иброз доштанд, ки аккредитатсияи мазкур роҳи хатмкунандагону унвонҷӯёни муассисаҳои илмии АМИТ-ро ба хориҷи кишвар кушода намуда, қадами устуворест дар қабули муҳаққиқони хориҷӣ ба ҳайси магистрант, докторант, аспирант ва унвонҷӯй дар муассисаҳои илмии Академияи миллии илмҳо. Дипломҳои хатм ва дараҷаҳои илмии Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон дар давлатҳои эътирофнамудаи НААР ба расмият шинохтаю эътироф мешаванд. Навгонӣ ва дастоварди хеле муҳим дар самти муаррифии илми ватанӣ хоҳад шуд.
Имрӯз (1912.2024) дар доираи ҳамкориҳои дуҷонибаи Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон бо Агентии мустақили аккредитатсия ва рейтинг (Независимое Агентство аккредитация и рейтинга (НААР)) комиссияи экспертии Агентии мазкур аз озмоишгоҳи Институти зоология ва паразиталогияи ба номи Е.Н. Павловскии Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон боздид намуда, доир фаъолияти илмию таҳқиқотии кормандон аз наздик шинос гардиданд.
Дар Маҷмааи давлатии “Кохи Борбад”-и шаҳри Душанбе таҳти раёсати Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Пешвои миллат, Раиси Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон Анҷумани 15-уми Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон оғоз гардид, ки дар он Раис
Дар Маҷмааи давлатии “Кохи Борбад”-и шаҳри Душанбе таҳти раёсати Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Пешвои миллат, Раиси Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон Анҷумани 15-уми Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон оғоз гардид, ки дар он Раиси Маҷлиси миллии Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, Раиси шаҳри Душанбе муҳтарам Рустам Эмомалӣ иштирок доранд.
@RustamEmomali
18 декабр дар Кохи Борбад таҳти раёсати Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Пешвои миллат, Раиси Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон Анҷумани 15-уми Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон бо иштироки 1473 вакил аз тамоми шаҳру ноҳияҳои кишвар баргузор гардид.
Пас аз тасдиқи реҷаи корӣ ва рӯзномаи анҷуман як қатор масъалаҳо вобаста ба фаъолияти он дар панҷ соли охир ва барномаю нақшаҳои корӣ барои панҷ соли оянда, аз ҷумла омодагӣ ба интихоботи навбатӣ ба Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон ва маҷлисҳои маҳаллии намояндагони халқ баррасӣ шуд.
Дар оғози кори Анҷуман Раиси Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон вакилони анҷуман ва ҳамаи аъзои ҳизбро бо 30-юмин солгарди таъсиси ин ниҳоди бузурги сиёсию иҷтимоӣ табрику таҳният гуфта, фаъолияти панҷсолаи ҳизбро таҳлилу баррасӣ намуданд.
Бо ҷонибдории вакилони Анҷуман муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон Раиси Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон интихоб шуданд. Маликшо Неъматзода – муовини якум, Абдуллозода Умеда Бекмурод ва Каримзода Мирзоқосим муовинони раиси Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон интихоб карда шуданд.
Масъалаи дигари рӯзномаи Анҷуман пешбарии номзадҳо ба вакилӣ ба Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон аз ҳавзаи ягонаи умумиҷумҳуриявӣ аз ҳисоби аъзои фаъоли Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон буд.
Мувофиқи моддаи 31 банди 9 Қонуни конститутсионии Ҷумҳурии Тоҷикистон “Дар бораи интихоботи Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон” вакилони Анҷуман номзадии 28 нафарро дастгирӣ ва ҷиҳати ширкат дар интихоботи дарпешистода пешбарӣ намуданд. Номзадҳои пешниҳодгардида мутахассисони варзидаи соҳаҳои гуногун, аз ҷумла ҷавонони болаёқату дорои маҳорату нигоҳи нав ба равандҳои ҷомеа ва ҳам қисмати зиёде аз бонувони соҳибтахассус мебошанд.
Дар анҷуман ҳамчунин ҳайати нави Кумитаи иҷроияи марказии ҳизб, раёсати Кумитаи иҷроияи марказии ҳизб ва дигар мақомоти сохторҳои ҳизбӣ тасдиқ гардиданд.
Дар ҷараёни Анҷуман Барномаи пешазинтихоботии Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон, ки фарогири муҳимтарин самтҳои рушди иқтисодиву иҷтимоии кишвар дар солҳои 2025-2030 мебошад, тасдиқ ва Ситоди марказии интихоботии ҳизб таъсис дода шуд.
Имрӯз (18.12.2024) дар доираи ҳамкориҳои дуҷонибаи Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон бо Агентии мустақили аккредитатсия ва рейтинг (Независимое Агентство аккредитация и рейтинга (НААР)) комиссияи экспертии Агентии мазкур ба Институти ботаника, физиалогия ва генетикаи растании АМИТ ташриф оварда, аз озмоишгоҳҳои Институт дидан намуданд.
Дар идома намояндагони агентии мазкур бо коргарони озмоишгоҳҳои Институт доир ба фаъолияти илмию таҳқиқотӣ суҳбат намуда, ҳамзамон бо рафти таҷрибаомӯзии магистрантону докторантони PhD аз наздик шинос шуданд.
Семинари машваратӣ таҳти унвони «Ташаккул ва рушди низоми бехатарии радиатсионӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон»
18-уми декабри соли равон дар дар Маркази минтақавии бехатарӣ, амният ва кафолати ХБРЯ-и Агентии амнияти химиявӣ, биологӣ, радиатсионӣ ва ядроии Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, таҳти унвони «Ташаккул ва рушди низоми бехатарии радиатсионӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон», семинари машваратӣ доир гардид.
Семинари мазкур таҳти роҳбарии академики АМИТ, Улмас Мирсаидов баргузор гардида, дар он унвонҷӯён, ходимони илм ва олимони ҷавони Агентӣ ва озмоишгоҳи коркарди ашёи хоми минералии Институти химияи ба номи В.И. Никитинаи АМИТ иштирок намуданд.
Чорабиниро академики АМИТ, Улмас Мирсаидов ифтитоҳ намуда, дар мавзӯи «Ташаккул ва рушди низоми бехатарии радиатсионӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон», истифодаи таҷҳизотҳои муосир, арзёбии вазъи радиатсионӣ ва илман асоснок намудани он суханронӣ намуд.
Дар идомаи чорабинӣ як қатор унвонҷӯён аз Агентии амнияти ХБРЯ-и АМИТ ва Институти химияи ба номи В.И. Никитинаи АМИТ аз натиҷаи корҳои илмӣ ва маърузаҳои худ дар назди ҳозирин баромад доданд.
Бо таваҷҷуҳ ба рушди илму техника академик, Улмас Мирсаидов аз иштирокчиён, масхусан олимони ҷавон даъват ба амал оварданд, ки бо истифода аз олимони ботаҷрибаи Агентӣ, ҳарчи бештар ба омӯзишу таҳқиқ рӯ биёранд.
Дар интиҳои семинар вобаста ба мавзуи баррасишуда муҳокимаронӣ сурат гирифта, иштирокчиён ба суолҳои худ посухҳои мушаххас гирифтанд.
Имрӯз (18.12.2024) дар доираи ҳамкориҳои дуҷонибаи Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон бо Агентии мустақили аккредитатсия ва рейтинг (Независимое Агентство аккредитация и рейтинга (НААР)) комиссияи экспертии Агентии мазкур аз озмоишгоҳҳои Агентии амнияти химиявӣ, биологӣ, радиатсионӣ ва ядроии Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон боздид намуда, доир фаъолияти илмию таҳқиқотии кормандон аз наздик шинос гардиданд.
БАРРАСИИ ҲИСОБОТИ БАХШИ КОР БО ШУРОҲОИ ДИССЕРТАТСИОНИИ МИЛЛИИ МУАССИСАҲОИ ЗЕРСОХТОРИ АМИТ
Имрӯз (17.12.2024) дар толори Раёсати Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон бо мақсади барасии ҳисоботи бахши кор бо шуроҳои диссертатсионии миллии муассисаҳои зерсохторҳои АМИТ бо иштироки намояндагони КОА ҷаласа баргузор гардид.
Бо гуфт, ки бо мақсади иҷрои муқаррароти қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 30 июни соли 2021, № 267 (бо тағйиру илова аз 26 июни соли 2023, №295) ва санадҳои меъёрию ҳуқуқии соҳаи аттестатсияи кормандони илмӣ ва илмию техникии тахассуси олӣ дар назди Раёсати аспирантура, магистратура ва докторантураи PhD – и назди Раёсати Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон аз санаи 01.04.2024 бахши кор бо шуроҳои диссертатсионии миллӣ таъсис дода шуд.
Ҳадаф аз таъсиси бахши мазкур назорати риояи санадҳои меъёрию ҳуқуқии соҳаи аттестатсия дар фаъолияти шуроҳои миллии диссертатсионӣ, назорати раванди қабул ва баррасии диссертатсияҳо, назорати баргузории маҷлиси шуроҳои диссертатсионӣ, омодасосзии парвандаҳои аттестатсионӣ ва мактуби ҳамроҳ, омодасозии бастаи ҳуҷатҳо ҷиҳати аз нав аттестатсиякунии дараҷаҳои илмӣ, барорбарарзишии дараҷа ва унвонҳои илмӣ равона гардидааст.
Бояд гуфт, ки дар соли 2024 дар шуроҳои диссертатсионӣ 50 ҳимоя баргузор гардид, ки он аз 6 диссертатсия барои дарёфти дараҷаи илмии доктори илм, 9 диссертатсия барои дарёфти дараҷаи илмии доктори фалсафа PhD ва 35 диссертатсия барои дарёфти дараҷаи номзади илм мебошанд.
