ОЛИМОНИ ИНСТИТУТИ АСТРОФИЗИКАИ АКАДЕМИЯИ МИЛЛИИ ИЛМҲОИ ТОҶИКИСТОН ДАР СЕМИНАРИ БОНУФУЗИ ЧАҲОНИИИ COSPAR -2024 ИШТИРОК ДОРАНД
Баҳри баланд бардоштани савияи донишҳои инноватсионӣ, барномасозӣ, истифода ва таҳлил намудани маҳзанҳои чаҳонӣ дар самти таҳқиқоти астрономия ва астрофизика аз олимони Институти астрофизикаи АМИТ дар семинари бонуфузи ҷаҳониии Кумитаи таҳқиқотии кайҳон COSPAR -2024, ки аз 19 то 31 августи соли 2024 дар вилояти Самарқанди Ҷумҳурии Узбекистон баргузор мегардад, даъват ба амал оварданд.
Чорабинии байналмилали дар Институти физикаи мухандисии Донишгоҳи давлатии Самарқанд баргузор гардида истодааст. Ҳадафи асосии семинари бонуфуз ин баланд бардоштани иқтидори донишҳои захиравӣ ва истифодаи илмии маълумотҳои кайҳон бо мақсадҳои сулҳ аз ҷониби олимони кишварҳои рӯ ба тараққӣ дошта мебошад.
Боиси ифтихор аст, ки олимони Тоҷикистон дар чунин чорабинии аз ҷихати стратегӣ муҳим иштирок доранд, ин бо дастгирии Президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон узви вобастаи АМИТ, профессор Кобилҷон Хушвахтзода ва олими варзидаи астрофизики тоҷик узви вобастаи АМИТ, профессор Қоҳирова Г.И. амалӣ гардид. Дар семинари байналмилалӣ зиёда аз 10 нафар олимон аз ИМА, Фаронса, Ҳиндустон, Швейтсария ва Испания бо маърӯзаҳои худ иштирок мекунанд.
Дар доираи барномаи семинар, лексияҳо ва дарсҳои амалӣ аз ҷониби профессорони марказҳои илмии пешрафтаи ҷаҳон: Нат Гопалсвами, Сейҷи Яширо, Пертти Макела - аз ташкилоти Идоракунии миллӣ оид ба аэронавтика ва тадқиқоти кайҳонии ИМА, Нандита Сривастава, Катираван Чидамбарам, Вагиш Мишра - Институти астрофизикаи Ҳиндустон, Кристиан Монштейн - Институти таҳқиқоти офтоб, Швейтсария, Хавьер Буссонс Гордо - Донишгоҳи Алкала, Испания гузаронида мешаванд.
Дар корҳои амалии семинар масъалаи муҳими Офтобу Замин оид ба обу ҳавои кайҳонӣ, яъне мавҷхои зарбазанӣ, ки дар натиҷаи аз Офтоб баромадани массаи короналӣ ба амал меоянд, дида баромада мешаванд. Муҳим он аст, ки мо ин таркишҳои массаи тоҷҳоро меомӯзем, зеро онҳо дар муҳити кайҳонии Замин халалдор мешаванд, ба монанди партовҳои зарраҳо ва тӯфонҳои геомагнитӣ, ки ба инсоният таъсири манфӣ мерасонад. Боз дар ин раванд маълумотҳои тадқиқоти кайҳониро таҳлил менамоем ва муқоисаи онҳоро бо маҳзанҳои чаҳонии SOHO, STEREO, SDO, WIND, AND GROUND-BASED RADIO DATA ифода месозем. Бояд қайд намуд, ки олимон аз маълумотҳо ва барномахои Спектрометри эмиссияи радиои офтобии e-Callisto, ки як қисми шабакаи байналмилалии спектрометрҳо мебошад ва дар доираи барномаҳои гелиофизикӣ фаъолият менамоянд, омухта истодаанд. Ин аз он шаҳодат медиҳад, ки маълумотҳои зарурӣ барои омӯзиши физикаи Офтоб дар Институти астрофизикаи АМИТ дар оянда асос мегузорад.
Маҷлисҳои ҳисоботӣ-интихоботии ташкилотҳои “Ахтарон”, “Фотон”, “Риёзӣ”, “Зилзиласанҷ”-и КИИ “Хирадмандон”-и ҲХДТ дар АМИТ
Мутобиқи банди 4.13 “Оинномаи Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон” аз 15 майи соли 2024, №2 ва бо мақсади дар сатҳи сиёсию ташкилӣ баргузор намудани маҷлисҳои ҳисоботӣ-интихоботии ташкилотҳои “Ахтарон”, “Фотон”, “Риёзӣ”, “Зилзиласанҷ”-и КИИ “Хирадмандон”-и ҲХДТ дар АМИТ шуда гузашт. Бо пешниҳод ва ҷонибдории аъзоёни ташкилотҳои ибтидоии ҳизб раисони ташкилотҳо Буризода Анвар, Раҳимзода Алишер, Аминзода Пулод, Зарипов Афзаллшо азнав интихоб карда шуданд.
Ҳисоботи шашмоҳаи ташкилотҳои ҳизбӣ шунида шуда, қарори дахлдор қабул карда шуд ва номзадии вакилонро ба конференсияи шашуми ҳисоботӣ-интихоботии КИИ “Хирадмандон”-и ҲХДТ дар АМИТ пешниҳод карда шуданд.
Дар суханронии муовини раиси КИИ “Хирадмандон”-и ҲХДТ дар АМИТ Ширин Қурбонова оиди саҳми Пешвои миллат дар барқарор намудани сулҳу субот дар ҷумҳурӣ дар бораи ҷумҳуриро ба як давлати амну обод барқарор намудан шунида шуд. Аз номи Раиси КИИ “Хирадмандон”-и ҲХДТ дар АМИТ узви вобастаи АМИТ аъзоёни кумитаро бо ин иди тақдирсози миллат табрик карда шуд.
Аксҳо замима мегарданд:
Бахшида ба 30-солагии таъсисёбии ҲХДТ Маҷлисҳои ҳисоботӣ-интихоботии ташкилотҳои “Яхшинос”, “Афканишот”, “Энергияи сабз”, “Меросдор”-и КИИ “Хирадмандон”-и ҲХДТ дар АМИТ
Мутобиқи банди 4.13 “Оинномаи Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон” 18 июни соли 2024 дар КИИ “Хирадмандон”-и ҲХДТ маҷлисҳои ҳисоботӣ-интихоботии ташкилотҳои “Яхшинос”, “Афканишот”, “Энергияи сабз”, “Меросдор” шуда гузашт. Бо пешниҳод ва ҷонибдории аъзоёни ташкилотҳои ибтидоии ҳизб раисони ташкилотҳо Қодиров Анвар, Мирсаидзода Илҳом, Қаюмов Абдулҳамид, Давлатзода Маҳмадкарим азнав интихоб карда шуданд.
Ҳисоботи шашмоҳаи ташкилотҳои ҳизбӣ шунида шуда, қарори дахлдор қабул карда шуд ва номзадии вакилонро ба конференсияи шашуми ҳисоботӣ-интихоботии КИИ “Хирадмандон”-и ҲХДТ дар АМИТ пешниҳод карда шуданд.
Тавре иттилоъ дорем ҳафтаи сипаригардида бо ташббуси Раёсати Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон ва бо ибтикори Академияи хурди илмҳо кушодашавии 45- умин Сессияи баҳории Академияи хурди илмҳои Тоҷикистон бо иштироки як қатор роҳбарони сохторҳои гуногуни давлатӣ баргузор гардид.
Дар чорабинии мазкур тамоми аъзоёни Академияи хурди илмҳо аз тамоми муассисаҳои таҳсилоти миёнаи умумии шаҳри Душанбе ва ноҳияҳои тобеи марказ иштирок намуданд. Дар раванди иштирок аъзоёни фаъол аз рӯи равияҳои интихобнамудаашон баромад намуда, аз ҷониби ҳайати доварон баҳогузорӣ гардиданд.
Имрӯз (14.06.2024) зимни баргузории Конференсияи ҷумҳуриявии илмию – амалӣ дар мавзуи “Робитаи илм бо истеҳсолот – тақозои замон” иштирокчиёни фаъоли 45- умин Сессияи баҳории Академияи хурди илмҳои Тоҷикистон ба аъзогии узви вобаста ва пайваста қабул гардиданд. Дар ин чорабинӣ аз ҷониби роҳбарият ва меҳмонон аъзоёни фаъоли Академияи хурди илмҳо бо шаҳодатномаҳои узви вобаста ва пайваста сарфароз гардонида шуданд.
Чанде пеш бо дастуру супоришҳои президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт ва бо ибтикори Институти фалсафа сиёсатшиносӣ ва ҳуқуқи ба номи А.Баҳовиддинови Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон озмуни беҳтарин донандаи Конститутсия байни магистрантон ва докторантон роҳандозӣ гардида буд.
Ҳадаф аз баргузор намудани озмуни мазкур ҷалб намудани олимони ҷавон ба омузиши донишҳои сиёсиву дарки моҳияти қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ба ҳисоб меравад. Дар доираи ин имсол дар Паёми навбатии Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон «Дар бораи самтҳои асосии сиёсати дохилӣ ва хориҷии Ҷумҳурии Тоҷикистон» соли 2024 ҳамчун “ Соли «Соли маърифати ҳуқуқӣ» эълон гардида буд.
Имрӯз (14.06.2024) зимни як ҳамоиш озмуни беҳтарин донандаи Консититусия дар Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон ҷамъбаст гардида, ғолибон дар ҷойҳои якум дуюм ва сеюм муайян шуда, аз ҷониби роҳбарияти академия бо диплом ва дигар туҳфаҳо қадршиносӣ гардиданд.
14 июни соли равон дар ҳошияи мулоқоти Пешвои муаззами миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон бо аҳли илм ва маорифи кишвар, ки санаи 30 – уми майи соли равон баргузор гардида буд бо ташаббуси президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт дар Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон Конференсияи ҷумҳуриявии илмию – амалӣ дар мавзуи “Робитаи илм бо истеҳсолот – тақозои замон” баргузор гардид.
Дар баргузории конфронс мушовири калони бахши ёрдамчии Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон оид ба масъалаҳои рушди иҷтимоӣ ва робита бо ҷомеа - Масрур Абдуллозода ва олимону кормандони муассисаҳои илмю таҳқиқотӣ иштирок намуданд.
Ба кори конфронс президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт ҳусни оғоз бахшида, меҳмононро ба маркази илми тоҷик хайрамақдам гуфта, қайд намуданд, ки мусаллам аст, ки иқдоми пешгирифтаи мо кормандони академияи миллии илмҳои Тоҷикистон дар самти муаррифии дастовардҳои олимон, на танҳо тамошои намоишгоҳ, балки бо мақсади татбиқи натиҷаҳои илм дар истиеҳсолот ва густаришу тақвияти ҳамкориҳои корхонаву муассисаҳо ва ширкатҳои истеҳсолӣ бо муассисаҳои илмии Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон равона карда шудааст ва ҳамзамон бо боварӣ гуфта метавонем, ки олимони Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон ҳамаи ин дастуру супоришҳои Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмонро сармашқи кори худ намуда, дар бартарафнамоии камбудиву норасоиҳо ҷойдошта кушиш ба харҷ хоҳем дод.
Ҳамзамон сухани навбатиро ба мушовири калони бахши ёрдамчии Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон оид ба масъалаҳои рушди иҷтимоӣ ва робита бо ҷомеа - Масрур Абдуллозода доданд. Мавсуф дар баромадаш оид ба таваҷҷуҳи Пешвои миллат муҳтарм Эмомалӣ Раҳмон дар самти илм изҳори ақида намуда, таъкид доштанд, ки ҳар он дастуре ки аз ҷониби Пешвои миллат муҳтарм Эмомалӣ Раҳмон дар самти илм буд, баҳри дар амал татбиқ намудани он дастурҳо камари ҳиммат бояд баст.
Имрӯз (13.06.2024) дар толори Маркази мероси хаттии назди Раёсати Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон ҳамоиши илмӣ дар партави суханронии Пешвои муаззами миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар мулоқот бо аҳли илм ва маорифи кишвар сурат гирифт. Дар ибтидо директори Марказ Раҳматкарим Давлатов нуктаву хулосаҳои асосии суханронии Пешвои миллат, марҳалаҳои омӯзиш ва роҳҳои амалӣ намудани дастуру ҳидоятҳои Пешвои муаззами миллатро барои рушди илми тоҷик бо мисолу далелҳои мушаххас шарҳ дод. Аз ҷумла, зикр шуд, ки бояд баҳри татбиқи дастуру пешниҳодҳои Пешвои миллат барномаву лоиҳаҳои мушаххас таҳия гарданд, ки суръату сифати ислоҳоти сохторҳои илмиро таъмин намоянд. Зеро дар ин мулоқоти тақдирсоз самтҳои асосии рушди илми тоҷик барои ояндаи наздик пешниҳод гардиданд.
Сипас, иштирокчиёни мулоқот С.Ализода, А.Муҳаммадиев, М.Ғиёсиев, Ш.Ёраҳматзода нуктаву хулосаҳои асосии дастуру ҳидоятҳои Пешвои миллат муҳтарм Эмомалӣ Раҳмонро баҳри татбиқ дар рушди илми матншиносӣ, ҳифз, таҳия ва оммавигардонии мероси хаттӣ иброз намуданд.
Боиси ифтихор аст, ки Пешвои муаззами миллат дар суханронии худ муассиса ва марказҳои илмии даврони Истиқлолро чун дастоварди муҳим ёдрас намуданд: Бо дастгирии Ҳукумати мамлакат аз соли 2001 то соли 2019 дар сохтори Академияи миллии илмҳо бо роҳи азнавташкилдиҳӣ муассисаҳои нави илмиву таҳқиқотӣ – пажӯҳишгоҳҳои масъалаҳои об, гидроэнергетика ва экология, иқтисод ва демография, фалсафа, сиёсатшиносӣ ва ҳуқуқ, Агентии амнияти ядроӣ ва радиатсионӣ, Маркази илмии Хатлон, Маркази синошиносӣ дар назди Пажӯҳишгоҳи фалсафа, сиёсатшиносӣ ва ҳуқуқ таъсис дода шуданд.
Ҳамчунин, таъсиси пажӯҳишгоҳи омӯзиши масъалаҳои давлатҳои Осиё ва Аврупо, Маркази мероси хаттӣ, Маркази инноватсионии рушди илм ва технологияҳои нав, Маркази таҳқиқоти технологияҳои инноватсионӣ ва Маркази омӯзиши пиряхҳои Тоҷикистон аз ҷумлаи дастовардҳои ҳамин давра мебошанд.
Дар фарҷом, олимону кормандони Маркази мероси хаттӣ тасмим гирифтанд, ки дар партави суханрониҳои Пешвои муаззами миллат бо аҳли илму маорифи кишвар нақша-чорабиниҳои дарозмуддат ва барномаҳои татбиқи илм дар амалияро таҳия намуда, бар асоси он ҷиҳати ислоҳи вазъият талош намоянд.
Мизи мудаввар дар мавзуи "Дурнамои рушди илми таърихи ватанӣ (дар ҳошияи мулоқоти Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон бо аҳли илм ва маорифи кишвар)"
13 июни соли ҷорӣ дар толори Институти таърих, бостоншиносӣ ва мардумшиносии ба номи А. Дониши Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон дар атрофи мулоқоти Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон бо аҳли илм ва маорифи кишвар мизи мудаввар баргузор гардид. Дар он роҳбарият, олимон ва дигар кормандони Институт иштирок намуданд.
Ҷамъомадро директори Институт доктори илмҳои таърих, профессор Убайдулло Н.К. ифтитоҳ намуда, пас аз сухани муқаддимавӣ суханро ба ходими пешбари илмии шуъбаи таърихи навтарин номзади илмҳои таърих Ҷ.А. Мирзоев дод. Мавсуф зимни баромади худ оид ба нуктаҳои муҳимми суханронии Сарвари давлат, хусусан масоили тарбияи ҷавонон, ҷалби ҷавонон ба илм ва дигар паҳлӯҳои ин масъала андешаронӣ намуд.
Сипас мудири шуъбаи таърихи илм ва техника номзади илмҳои таърих А. Шарифзода ва доктори илмҳои таърих, профессор, Узви вобастаи АМИТ Ҳ. Пирумшоев баромад намуда, андешаҳои худро перомуни суханронии Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ, Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон баён карданд ва масъалаҳои дар суханронии Ҷаноби Олӣ муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон баёншударо мубрам арзёбӣ намуданд. Дар баромадҳо махсусан мавзуи баланд бардоштани сифати таълифи диссертатсияҳо мавриди таваҷҷуҳ қарор гирифт.
Баъдан доктори илмҳои таърих, профессор А. Раҷабов, доктори илмҳои таърих, профессор Н.Б. Ҳотамов ва номзади илмҳои таърих, дотсент А. М. Ғафуров ба музокира баромада, масоили дар суханронии Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон бо аҳли илм ва маорифи кишвар таъкидшударо ниҳоят муфид ва саривақтӣ дониста, баён карданд, ки ҳалли камбудиҳои дар он зикргардидаро ба манфиати илму маорифи кишвар ва рушди тамоми соҳаҳои ҷумҳурӣ мешуморанд.
Аз кори мизи мудаввар директори Институт доктори илмҳои таърих, профессор Н.К. Убайдулло натиҷагирӣ намуда, доир ба сатҳи тайёр намудани кадрҳои илмӣ, ҳамкорӣ бо муассисаҳои таълимӣ, самарнокии кори олимони Институт, таълифи китобу мақолаҳо ва дигар масоили марбута сухан ронданд. Даъват карда шуд, ки ҳамаи вазифаҳои аз ҷониби Сарвари давлат дар назди Институт гузошташуда бояд саривақт ҳалли худро ёбанд.
Дар Институти математикаи ба номи А.Ҷӯраеви Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон мизи мудаввар дар мавзуи “Саҳми Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ - Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар рушди илм” баргузор гардид.
Мизи мудаввар дар ҳошияи суханронии Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ - Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар мулоқот бо аҳли илм ва маорифи кишвар ташкил ва гузаронида шуд.
Дар мизи мудаввар кормандони Институти математикаи ба номи А.Ҷӯраеви Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон ширкат варзида, фикру мулоҳизаҳои худро баён намуданд.
