#Маҳфил. БА МУНОСИБАТИ ҶАШНИ ВАҲДАТИ МИЛЛӢ ВА 40- СОЛИ ФАЪОЛИЯТИ ИЛМӢ ВА ПАЖУҲИШИИ СИЁСАТШИНОСИ ШИНОХТАИ ТОҶИК МУҲАММАД АБДУРАҲМОН
Имрӯз, 25 июн бо ташаббуси Раёсати Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон дар толори АМИТ Маҳфили Хиради АМИТ таҳти унвони “Мавқеи геосиёсии Тоҷикистон ва хусусиятҳои он дар масири соҳибистиқлолӣ ва Ваҳдати миллӣ”, ба муносибати Ҷашни “Ваҳдати миллӣ” ва 40 – солагии фаъолияти илмӣ ва пажуҳишии сиёсатшиноси шинохтаи тоҷик Муҳаммад Абдураҳмон Наврӯз баргузор гардид.
Нахуст ба кори маҳфил ноиби президенти АМИТ Саломиён Муҳаммаддовуд Қаюм ҳусни оғоз бахшида, сухани муқаддимавиро ба президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон академик Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт доданд.
Мавсуф зимни баромади хеш иброз дошт, ки мавриди тазаккур аст, ки 27 июни соли равон ҷиҳати ба имзо расидани “Созишномаи умумии истиқрори сулҳ ва ризоияти миллӣ дар Тоҷикистон” 28 сол пур мешавад. Ваҳдати миллии тоҷикон ва Мактаби сулҳофарии Президенти кишвар муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар асл намунаи ваҳдати дигар миллату халқиятҳои ҳамсояи дуру наздик низ ҳаст. Онҳо ғояи ваҳдатгароии моро ҳамчун сармашқи ҳалли низоъ ва моҷароҳои гуногун мавриди истифода қарор медиҳанд.
Бо ифтихор бояд гуфт, ки миллати мо бо сарварии Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ - Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон тавонист, ки дар муддати начандон тулонӣ кишварамонро аз вартаи ҷангу ҷидол раҳо сохта, ваҳдати воқеиро таъмин намояд.
Ҳамин аст, ки мо имрӯз бо ифтихори бузург ҷашни Ваҳдати миллӣ, гиромидошти олимону пажуҳишгарон ва дастовардҳои замони соҳибистиқлолиро дар фазои осоишта муаррифӣ карда метавонем, вобаста ба ин бояд қайд намуд, ки маҳфили имрӯзаи мо ба 40 - соли фаъолияти илмӣ - пажуҳишии Муҳаммад Абдураҳмон Наврӯз узви вобастаи АМИТ, доктори илмҳои сиёсатшиносӣ сарходими илмии Институти фалсафа, сиёсатшниносӣ ва ҳуқуқи ба номи А.Баҳоваддинови АМИТ, бахшида шудааст.
Зикр шуд, ки устод Муҳаммад Абдурраҳмон Наврӯз дар рушду нумўи илм, Ваҳдати миллӣ ва тарбияи кадрҳои баландихтисоси илмии кишварамон хизматҳои шоёне намудааст, ки боиси ифтихори аҳли илму адаб гардидааст. Ӯ муаллифи зиёда аз 350 китобу монография ва мақолаҳои илмӣ буда, зери роҳбарии профессор 7-нафар докторони илм ва 30 нафар номзадҳои илм ба камол расидаанд.
Ҳамзамон, имрӯз дар маҳфили мазкур рунамои монографияи нави профессор Муҳаммад Абдураҳмон бо номи “Сиёсат” ба муносибати 35 - солагии Истиқлолияти давлатии Тоҷикистон” рӯи чоп омадааст, низ рунамоӣ гардид.
Дар идомаи маҳфил шогирдону наздикону пайвандони устод Муҳаммад Абдураҳмон Наврӯз суханронӣ намуда, аз таҷриаву донишҳои андухтаашон аз устод ёдоваврӣ намуда, ба устод изҳори сипосу миннатдорӣ намуданд.
Қайд кардан ба маврид аст, ки устод Муҳаммад Абдураҳмон Наврӯз барои хизматҳои шоёнаш аз ҷониби Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон бо як қатор сипосномаву ифтихорномаву унвонҳои давлатӣ сарфароз гардонида шудааст.
Имрӯз (19.02.2024) вохурии Президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт бо олимону кормандони Институти астрофизикаи АМИТ баргузор гардид. Дар вохурӣ фаъолияти институт баррасӣ гардида, камбудиву норасоиҳои мавҷуда ҷиҳати бартарафсозӣ мадди назар шуданд.
Президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон Хушвахтзода Қ. Х. олимону кормандони Институтро барои иштироки фаъолонаи олимони ҷавон дар олимпиядаҳои ҷумҳуриявию байналмилалӣ раҳнамоӣ намуд.
Зимни вохурӣ доир ба масъалаҳои самаранок истифодабарии озмоишгоҳҳо, зиёд кардани сафи номзадону олимони соҳа, ҷоннок кардани кор дар расадхонаҳои шаҳри Ҳисор, Расадхонаи астрономии Санглох дар ноҳияи Данғараи вилояти Хатлон, Расадхонаи астрономии Помир, маслиҳатҳои судманд дода, ҳамзамон барои дар амал татбиқ намудани дастуру супоришҳои Пешвои муаззами миллат оид ба “Бистсолаи омӯзиши рӯшди фанҳои табиатшиносӣ, дақиқ ва риёзӣ” барои боз ҳам баланд бардоштани кор ва натиҷаҳои дилхоҳ ба даст овардан дар самти астрофизика ба масъулини институт маслиҳатҳои муфиду судманд ва дастурҳои мушаххас доданд.
Покиву зебоипарастӣ, ободкориву бунёдкорӣ хоси миллати тамаддунофар ва қадимаи тоҷик буду ҳаст. Баҳри дар амал тадбиқ намудани амру супоришҳои Пешвои муаззами миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ва Раиси шаҳри Душанбе муҳтарам Рустами Эмомалӣ барои сабзгардонии кучаву хиёбонҳои шаҳрамон ва чораҷӯиҳо барои ҳифзи табиат имрӯз Раёсати Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон ва ниҳодҳои дар тобеияти академия буда дастаҷамъона ба баргузории шанбегӣ баромада, шурӯъ аз тозагардонии утоқҳои кории худ ва тозаву озодагардонии гирду атрофи биноҳо рубу чин намудан, шинонидани гулҳо, нармгардонии бехи дарахтон, ба тартиб даровардани гулу буттаҳо, аз хошок тоза намудани заминҳо, тозагардонии ҷуйбору заҳбурҳо саҳм гузоштанд.
Минбаъд низ ин иқдомҳо барои пешвози фасли зебои сол, баҳори лолазор ва барои ба ҳусни зебои табиати биҳиштосои Тоҷикистони азизамон ҳусни иловагӣ зам кардан дар АМИТ идома меёбанд.
ОЛИМОНИ ҶАВОН БОЯД ДАР ТАЪМИНИ РУШДИ УСТУВОРИИ ИҚТИСОДИЁТИ КИШВАР НАҚШИ МУАССИР ГУЗОРАНД.
Иқтисодиёт яке аз самтҳои афзалиятнок ва муҳими ҳар як давлату ҷамъият буда, рушди давлат ба пуррагӣ аз иқтисодиёт вобастагӣ дорад. Пешбаранда ва тақвиятдиҳандаи кори ин соҳа олимону мутаххасисони худи соҳаи иқтисодиёт ба шумор мераванд. Аз ин лиҳоз аз соли 2011 дар асоси Қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон таҳти № 33 барои рушди ин соҳа Институти иқтисодиёт ва демография дар тобеияти АМИТ таъсис дода шуд.
Имрӯз (16.02.2024) бо мақсади шиносоӣ ва таҳлилу баррасии масъалаҳои ҳалталаби илмиву иқтисодӣ Президенти Академияи милии илмҳои Тоҷикистон Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт бо олимону кормандони Институти иқтисодиёт ва демографияи АМИТ вохӯрӣ анҷом дод.
Зимни мулоқот нахуст Президенти академия Хушвахтзода Қ.Х. аз корҳои илмии баанҷомрасидаи институт дар самти иқтисодиёт ва демография дар соли 2023 натиҷагирӣ намуда, баҳри тақвияти корҳо дар ин соҳа ва нақшаҳои амалишаванда дар соли 2024 ба масъулини соҳа дастуру супоришҳои мушаххас доданд: муҳаё намудани шароити корӣ барои зиёд кардани шумораи номзадону докторани соҳаи иқтисодиёт, тақвият бахшидани корҳо дар самти омоданамоии магистрантону докторантон ва то бозори меҳнат омода намудани онҳо, таъсиси маҳфилҳои инфиродӣ барои омӯзиши донишу маҳорати олимони академия, ба нақшагирии барномаҳои дурнамо барои рушди иқтисоди кишвар, аз ҷумлаи маъалаҳои мубрами вохурии мазкур маҳсуб меёбанд.
Имрӯз (16.02.2024) бо иштироки академики Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон доктори илмҳои филологӣ, профессор Кароматулло Олимов хониши сиёсӣ дар мавзӯи “Тарбияи худшиносии миллӣ дар асарҳои Пешвои миллат” баргузор гардид. Дар баргузории хониши сиёсӣ оли
ОЛИМОНИ ҶАВОН БОЯД ДАР ТАЪМИНИ РУШДИ УСТУВОРИИ ИҚТИСОДИЁТИ КИШВАР НАҚШИ МУАССИР ГУЗОРАНД.
Иқтисодиёт яке аз самтҳои афзалиятнок ва муҳими ҳар як давлату ҷамъият буда, рушди давлат ба пуррагӣ аз иқтисодиёт вобастагӣ дорад. Пешбаранда ва тақвиятдиҳандаи кори ин соҳа олимону мутаххасисони худи соҳаи иқтисодиёт ба шумор мераванд. Аз ин лиҳоз аз соли 2011 дар асоси Қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон таҳти № 33 барои рушди ин соҳа Институти иқтисодиёт ва демография дар тобеияти АМИТ таъсис дода шуд.
Имрӯз (16.02.2024) бо мақсади шиносоӣ ва таҳлилу баррасии масъалаҳои ҳалталаби илмиву иқтисодӣ Президенти Академияи милии илмҳои Тоҷикистон Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт бо олимону кормандони Институти иқтисодиёт ва демографияи АМИТ вохӯрӣ анҷом дод.
Зимни мулоқот нахуст Президенти академия Хушвахтзода Қ.Х. аз корҳои илмии баанҷомрасидаи институт дар самти иқтисодиёт ва демография дар соли 2023 натиҷагирӣ намуда, баҳри тақвияти корҳо дар ин соҳа ва нақшаҳои амалишаванда дар соли 2024 ба масъулини соҳа дастуру супоришҳои мушаххас доданд: муҳаё намудани шароити корӣ барои зиёд кардани шумораи номзадону докторани соҳаи иқтисодиёт, тақвият бахшидани корҳо дар самти омоданамоии магистрантону докторантон ва то бозори меҳнат омода намудани онҳо, таъсиси маҳфилҳои инфиродӣ барои омӯзиши донишу маҳорати олимони академия, ба нақшагирии барномаҳои дурнамо барои рушди иқтисоди кишвар, аз ҷумлаи маъалаҳои мубрами вохурии мазкур маҳсуб меёбанд.
Имрӯз (16.02.2024) бо иштироки академики Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон доктори илмҳои филологӣ, профессор Кароматулло Олимов хониши сиёсӣ дар мавзӯи “Тарбияи худшиносии миллӣ дар асарҳои Пешвои миллат” баргузор гардид. Дар баргузории хониши сиёсӣ олимони ҷавон, магистрантон ва докторантон барои баланд бардоштани ҳисси ватандӯстӣ худшиносии миллӣ ва дар амал татбиқ намудани ин хонишҳо ҷалб шуданд.
Дар раванди баргузории хониши сиёсӣ академик Кароматулло Олимов барои дар рӯҳияи худшиносии миллӣ тарбия намудани ҷавонони илмдӯсту ташаббускор аз асарҳои Пешвои миллат дар бораи ватандӯстю худшиносии миллӣ маърӯза намуда, муҳтавои асосии ин асарҳоро ба самъи иштирокдорон расонида, онҳоро барои хондану аз бар намудани ин асарҳои арзишманд тавсеаҳои судманд дод.
Ёдовар мешавем, ки хонишҳои сиёсӣ ва дарсҳои ватандӯстӣ бо ташаббуси Президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт барои баланд бардоштани донишҳои сиёсию ҳуқуқии олимон ҷавон роҳандозӣ гардид.
Зикр кардан ба маврид аст, ки минбаъд хонишҳои сиёсӣ бо иштироки бевоситаи олимони соҳибмактаби Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон мунтазам баргузор карда мешаванд.
Таъсиси Институти масъалаҳои об, гидроэнергетика ва экологияи Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон аз суханронии Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон 1-уми октябри соли 1999 дар Иҷлосияи 54-уми Маҷмааи умумии Созмони Милали Муттаҳид маншаъ мегирад. Дар ин иҷлосия Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон пешниҳод намуданд, ки соли 2003 “Соли байналмилалии оби тоза” эълон карда шавад ва СММ вобаста ба ин қатънома қабул кард. Борҳо аз минбарҳои баланди Созмони Миллали Муттаҳид Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон таваҷҷуҳи мардуми сайёраро барои беҳтар намудани сифати оби ошомиданӣ ҷалб намудааст. Баҳри дар амал татбиқ намудани ташаббусҳои ҷаҳонии Президенти мамлакат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар самти обу иқлим, ба хусус Даҳсолаи байналмилалии амал “Об барои рушди устувор” барои солҳои 2018-2028, имрӯз Президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон Хушвахтзода Қ.Х. бо олимону кормандони Институти масъалаҳои об, гидроэнергетика ва экология вохурӣ гузаронид.
Зимни вохӯрӣ нахуст Президенти АМИТ Хушвахтзода Қ.Х. кори баанҷомрасидаи институтро дар соли 2023 мавриди баррасӣ қарор дода, барои омӯзиш, бозкушоии муҳиммияти масъала, нақши масъалаҳои обу иқлим дар пойдории сулҳу амнияти башар, ҳамзистии мусолиҳаомез ва дар амал татбиқ намудани ташаббусҳои Президенти мамлакат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар ин ҷода бо олимону кормандони соҳа машварат намуда, аз руйи нақшаи муайяни корбари намудан дар ин самт масъулинро вазифадор намуданд.
Ҳамзамон директори институт суханронӣ намуда, иброз дошт, ки Институти масъалаҳои об, гидроэнергетика ва экология бо як чанд институтҳои хориҷи кишвар шартномаҳои ҳамкорӣ баста, барои густариши иртибот, табодули таҷриба ва омода намудани мутахассисони баландихтисосу варзида тамоми имкониятҳоро ба маврид истифода мебарад
Имрӯз (14.02.2024) бо ташаббуси Шуъбаи Санъатшиносии Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон вохурӣ бо кинорежисёри маъруфи тоҷик, ҳамзамон муаллиф ва коргардони филмҳои машҳур ва сербинандаи “Имом ал-Бухороӣ”, “Бухорои Шариф”, “Адонис-14 Бақо Содиқов баргузор гардид.
Дар вохурии мазкур ноиби Президенти АМИТ Муҳаммад А.Н, кинорежисёри маъруфи тоҷик Бақо Содиқов, намояндагони воситаҳои ахбори омма ва дигар аҳли фарҳангу ҳунар иштирок доштанд. Дар оғози вохурӣ мудири Шуъбаи Санъатшиносии АМИТ доктори илмҳои санъатшиносӣ Аслиддин Низомӣ баъд аз пазироии меҳмонон оид ба фаъолияти филмбардори маъруфи тоҷик Бақо Содиқов суханронӣ намуда, мавсуф нақш ва ҷойгоҳи ӯро дар рушд ва муаррифии кинои тоҷик назаррас донист.
Имрӯз (14.02.2024) дар толори АМИТ семинари илмӣ – амалии кафедраи фалсафа дар мавзуи “Артиши миллӣ сипари боэътимоди Ватан” баргузор гардид. Дар семинар масъалаҳои мубрам ва муҳим оид ба Артиши миллӣ баррасӣ гардид, ки барои боз ҳам баланд бардоштани ҳуввияти миллии ҷавонон заминаи мусоид фароҳам менамояд. Мавзуҳои матраҳшуда дар ин семинар яке аз масъалаҳои асосии ҷомеаи муосири Тоҷикистон ба шумор меравад.
Дар оғози семинар сухан ба полковники милитсия Холназар Назаров аз Вазорати мудофиаи Ҷумҳурии Тоҷикистон дода шуд. Мавсуф қайд намуданд, ки хизмат дар сафи Артиши миллӣ ва ҳифзи марзу буми Ватан вазифаи муқаддаси шаҳрванди Ҷумҳурии Тоҷикистон мебошад. Ҳифзи Ватан уҳдадорӣ ва муқаддаси ҳар як шаҳрванд буданашро Сурқонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон дар сатҳи олиии ҳуқуқӣ эълон мекунад. Тибқи моддаи 43 – юми Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон “Ҳифзи Ватан, ҳимояи манфиати давлат, таҳкими истиқлолият амният ва иқтидори мудофиавии он вазифаи муқаддаси шаҳрванд аст. Тартиби хизмати ҳарбиро қонун муайян мекунад”. Мо бояд дарк намоем, ки хизмати Ватан мактаби ҷавонмардист ва мо бояд дар ин мактаби шуҷоат мордонагӣ омӯзем.
Зимни суханронӣ Абдуллоева Ф. магистранти Институти таърих, бостонштносӣ ва мардумшиносии ба номи А. Дониш оид ба таърихи таъсиси Артиши миллӣ суханронӣ намуда, чунин баён намуданд, ки рӯзи 23 – юми феврали соли ҷорӣ аз таъсисёбии Артиши милли Ҷумҳурии Тоҷикистон 30 сол пур мешавад. Ҷумҳурии Тоҷикистон баъд аз пош хӯрдани Иттиҳоди Шӯравӣ яке аз аввалин давлатҳое буд, ки Артиши миллии худро таъсис дода, оромию осудагӣ ва амнияти кишварро фароҳам овард. Дар солҳои аввали таъсисёбӣ вазъият дар ин самт ниҳоят душвор буд. Дар қисмҳои ҳарбӣ шароит он қадар хуб ба чашм намерасид. Хушбахтона, имрӯз Артиши миллии Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳама мушкилиҳоро паси сар намуда, ба сӯйи қуллаҳои баланд ҳаракат карда истодааст. Дар тӯли 30 соли фаъолият сохторҳои гуногуни ҳарбӣ ба бисёр дастовардҳои назаррас ноил гадид, ки онро дар чанд ҷумла дарҷ кардан ғайриимкон аст. Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ба ин самт назари махсус зоҳир намуда, рушди Қувваҳои Мусаллаҳро пояи асосии давлатдорӣ меҳисобад.
Дар атрофи ин мавзуҳо дар хотима мудири кафедраи фалсафаи Раёсати АМИТ д.и.ф. Мирзоев Ғ.Ҷ., Сардори Раёсати магистратура, аспирантура ва ва доктарантураи PhD Азизхонова Рухшона ва инчунин доктарантони PhD-и Институти фалсафа, сиёсатшиносӣ ва ҳуқуқи ба номи А.Баҳоваддинов Раҳимов Раҳимҷон ва магистрант Назаров Алиакбар суханронӣ намуда, фикру ақидаҳои худро баён намуданд.
