Ҷашнвораи Меҳргон аз қадимтарин ҷашнҳои мардуми форсу тоҷик - ҷашни дӯстӣ ва хайрхоҳии байни мардум мебошад. Ин ҷашн дар рӯзи 16-уми моҳи Меҳр баргузор мешавад ва онро Рӯзи Меҳра мегӯянд.Он дар таърих бо номи Митракона ё Митра ном бурда мешавад ва таърихи 4 ҳазорсола дорад.
Ин ид бо рушди соҳаи кишоварзӣ ва ҷорӣ шудани тақвими кишоварзӣ пайдо шуда, аслан ҷашни ҷамъоварии ҳосили деҳқон мебошад, ки дар оғози мавсими тирамоҳ таҷлил гардида, аз санаи 23 – юми сентябр то санаи 22 – юми октябр давом мекунад. Дар ин рӯзҳо деҳқонон ба ҷамъоварии ғалла шурӯъ менамоянд. Тибқи ривоятҳои қадимӣ, дар ин рӯз Шоҳ Фаридун Заҳҳокро шикаст дода, ӯро дар кӯҳи Дамованд зиндонӣ мекунад. Одамон ба ҳамдигар мактуб навишта, якдигарро табрик мекарданд ва туфаҳо медоданд. Панҷ рӯзи аввал ҷашни мардумӣ буда, Меҳргони омма ё хурд номида мешуд, рӯзи шашум ҷашни расмӣ сар шуда аз ҷониби подшоҳ бо дарбориёнаш ҷашн гирифта мешуд ва онро Меҳргони булғур меномиданд.
Дар замони Сосониён ҷашни Меҳргон хеле бошукӯҳ ва ботантана ҷашн гирифта мешуд. Таҷлили Меҳргон ба Наврӯз шабоҳат дорад. Мардум хонаву дарҳои худро тоза карда, либосҳои беҳтарини худро ба бар мекарданд, худро оро дода, ба ҷашнвора мерафтанд. Умуман, он рӯз ҳама бо ҳамдигар хеле меҳрубон буданд.
Дар байни деҳқонони Осиёи Миёна, аз ҷумла тоҷикон иди ҳосилот барин анъанаҳои нав пайдо шуданд. Истиқлолият ба ҷашни Меҳргон ҳаёти нав бахшид.
Аз рӯйи андеша ва эътиқоди ниёгони мо, Меҳргон дар рӯзи аввали моҳи Меҳр ва оғози тирамоҳ ҷашн гирифта мешавад. Дар он тавозуни кайҳонӣ, баробарии шабу рӯз мавҷуд буда, ба ҳамин далел ин моҳро моҳи Меҳр номидаанд. Ниҳоят, эҳёи ҷашни миллии Меҳргон саривақтӣ буда имконият медиҳад, ки таҷлили он он аз насл ба насл гузарад.
Боқизода Адлинисо Ходими илмии Муассисаи давлатии илмии “Маркази омӯзиши пиряхҳои Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон ”
06 майи соли равон дар пойтахти Ҷумҳурии Қазоқистон шаҳри Остона Конференсияи байналмилалӣ бахшида ба 30 – солагии фаъолияти Маркази байналмилалии илмию техникӣ таҳти унвони “Илм барои бехатарии ҷаҳон” бо иштироки намояндагони давлатҳои Осиёву Аврупо ва Амрико баргузор гардид. Дар ин чорабинии бонуфузи байналмилалӣ президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт иштирок ва суханронӣ намуд.
Ёдовар мешавем, ки Маркази байналмилалии илмию техникӣ ҳануз соли 1992 таъсис ёфтааст ва дар тули ин 30 – сол дар аксарияти давлатҳои дунё барои баргузории корҳои татқиқотӣ саҳми арзандаи худро гузошта, ҳамзамон барои дӯстиву рафоқат ва баҳамоию якдигарфаҳмӣ ва дар умум барои баланд бардоштани савияи донишҳои илмиву техникии халқиятҳо барои пешгирӣ аз носозгориву куштору бадхоҳӣ ва таъмини амнияти осоиштаи халқиятҳои дунё фаъолият менамояд.
Дар кори ин конфронс аз тамоми кишварҳои Осиё, Аврупо ва Амрико олимон иштирок намуда, барои рушду равнақи кори ин марказ мулоҳизаронӣ намуданд. Метавон гуфт, ки дар фаъолияти Маркази байналмилалии илмӣ - техникӣ олимони 60 кишвари ҷаҳон иштирок менамоянд.
Дар замони соҳибистиқлолӣ Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон ҳамчун маркази илми ҷумҳурӣ ҳамкориҳои илмии худро бо аксарияти муассисаҳои илмии кишварҳои ҷаҳон тақвият дода, ҷиҳати рушди зинаҳои гуногуни илмӣ аз ҷониби роҳбарияти академия тадбирҳои наву саривақтӣ андешида мешаванд.
ВОХУРИИ НОИБИ ПРЕЗИДЕНТИ АКАДЕМИЯИ МИЛЛИИ ИЛМҲОИ ТОҶИКИСТОН БО ОЛИМОНУ КОРМАНДОНИ МУАССИСАҲОИ ИЛМИИ СОҲАИ ТИБ
Дар толори маҷлисии “Пажуҳишгоҳи гастроэнтерология” вохӯрии ноиби президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон , раиси Шуъбаи илмҳои тиббӣ ва фармасевтии АМИТ Ибодзода Саидмуқим Тиллохӯҷа бо роҳбарони муассисаҳои илмии соҳаи тиб баргузор гардид.
Дар вохӯрӣ масъала ҳои марбут ба Мулоқоти Президенти Љумњурии Тољикистон, Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон бо аҳли илм ва маорифи кишвар, тартибу интизоми меҳнат, рафти иҷрои лоиҳаҳои илмӣ, тайёр намудани кадрҳои илмӣ ва ҷалби ҷавонон ба зинаҳои магистратура ва асприрантура мавриди баррасӣ қарор гирифтанд.
БАРГУЗОРИИ МАҶЛИСИ ҲИСОБОТӢ-ИНТИХОБОТӢ ДАР ТАШКИЛОТИ ИБТИДОИИ “ДИПЛОМАТ” – И КУМИТАИ ИҶРОИЯИ ИБТИДОИИ “ХИРАДМАНДОН” – И ҲИЗБИ ХАЛҚИИ ДЕМОКРАТИИ ТОҶИКИСТОН ДАР АКАДЕМИЯИ МИЛЛИИ ИЛМҲОИ ТОҶИКИСТОН
06 май дар ташкилоти ибтидоии “ДИПЛОМАТ” маҷлиси ҳисоботӣ-интихоботӣ бо иштироки Қурбонова Ш – муовини Кумитаи иҷроияи ибтидоии “Хирадмандон” – и Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон дар Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, директори Институти омӯзиши масъалаҳои давлатҳои Осиё ва Аврупои Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, Раиси ташкилоти ибтидоии “Дипломат” Ҳайдарзода Р.Ҷ. ва муовини директор оид ба илм ва таълими Институти омӯзиши масъалаҳои давлатҳои Осиё ва Аврупои Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, муовин ташкилоти ибтидоии “Дипломат” Раҳмонзода А.Ш. дар Институти омӯзиши масъалаҳои давлатҳои Осиё ва Аврупои Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон доир гардид.
Тибқи рӯзномаи маҷлис Раҳмонзода А.Ш. ҳисоботи ташкилоти ибтидоиро дар давраи ҳисоботӣ пешниҳод намуда, қайд кард, ки ташкилоти ибтидоии “Дипломат” дар давраи ҳисоботӣ фаъолияти назаррас нишон дода, оид ба амалӣ гардонидани ҳадафҳои созандаи Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон ва қарорҳои сохторҳои болоии ҳизб корҳои назаррасеро анҷом доданд.
Ҳамчунин, Қурбонова Ш – муовини Кумитаи иҷроияи ибтидоии “Хирадмандон” – и Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон дар Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, директори Институти омӯзиши масъалаҳои давлатҳои Осиё ва Аврупои Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, Раиси ташкилоти ибтидоии “Дипломат” Ҳайдарзода Р.Ҷ., Воҳидова С – мудири шуъбаи Аврупо, Зиёев С. – мудири шуъбаи Шарқи Наздик ва Миёна ва Неъматова П – мудири шуъбаи Осиёи Ҷанубӣ ва Шарқии Институти омӯзиши масъалаҳои давлатҳои Осиё ва Аврупои Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон низ оид ба ҳисоботи ташкилоти ибтидоии “Дипломат” дар давраи ҳисоботӣ суханронӣ намуда, нақши аъзоёни ташкилоти ибтидоиро дар татбиқ намудани барномаҳои марбут ба соҳаи фарҳангии Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон муассир арзёбӣ намуданд.
Тибқи рӯзномаи дуюми маҷлис аз ҷониби аъзоёни ҳизб Ҳайдарзода Рустам Ҷӯраро – директори Институти омӯзиши масъалаҳои давлатҳои Осиё ва Аврупои Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон раиси нави ташкилоти ибтидоии “Дипломат” интихоб гардид.
Сипас Қурбонова Ш – муовини Кумитаи иҷроияи ибтидоии “Хирадмандон” – и Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон дар Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон зикр намуд, ки Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон дар тули фаъолияти худ дар кишвар ба сифати як ҳизби пешоҳанги ҷомеа масъулияти олии ватансозиро бар зимма дошта, бо ҷалби ҳама аъзо ва ҷонибдоронаш идеологияи миллиро бунёд ва тарғиб менамояд. Дар доираи барномаҳои созандаи Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон самтҳои муҳимми хоҷагии халқи кишвар рушд ёфта, сатҳи некуаҳолии мардум боло рафта истодааст.
Дар идома Ҳайдарзода Рустам Ҷӯраро – директори Институти омӯзиши масъалаҳои давлатҳои Осиё ва Аврупои Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон андешаронӣ намуда, иброз дошт, ки ба Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон ҳизбе дар даврони истиқлоли кишвар бо мақсади хизмати содиқона ба халқу Ватан ва ифодаи азму иродаи мардуми шарифи Тоҷикистон таъсис ёфта, маҳз бо рисолати мардумсолорӣ, сулҳу оромӣ, суботи сиёсӣ, ваҳдати миллӣ, созандагиву бунёдкорӣ ва тарғиби ғояҳои бузурги ватандӯстию худшиносӣ дар дили ҳар шаҳрванди кишвар маҳбубият пайдо намуд, аз таъсисаш 30 сол сипарӣ гардид.
Бояд қайд намуд, ки нақши Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон ҳамчун ниҳоди сиёсӣ-поягузори сиёсии Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳим ва таъсирбахш боқӣ монда, итминон дорем, ки бо иштироки фаъоли аъзо ва ҷонибдорони ҳизб, доираи олимону муҳаққиқон ва ходимони ҷамъиятию хусусӣ барномаҳо ва ҳадафҳои пешгирифтаи он то давраи соли 2027 пурмаҳсул татбиқ меёбанд. Зеро пайравии мо ба Асосогузори сулҳу ваҳдати миллӣ, Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Раиси Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон маҳз дар амали мо дар татбиқи ҳидоятҳо ва роҳнамоиҳои созанда ва барномаҳои Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон инъикос меёбад.
ДАР ҲОШИЯИ СУХАНРОНИИ ПЕШВОИ МИЛЛАТ, ПРЕЗИДЕНТИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН МУҲТАРАМ ЭМОМАЛӢ РАҲМОН ЗИМНИ МУЛОҚОТ БО АҲЛИ ИЛМ ВА МАОРИФИ КИШВАР
6 майи соли равон дар ҳошияи суханронии Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон зимни мулоқот бо аҳли илм ва маорифи кишвар дар толори Раёсати Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон бо иштироки олимону кормандон ҳамоиш баргузор гардид.
Дар оғоз ноиби президенти АМИТ Саломиён Муҳаммаддовуд Қаюм дар робита ба муҳимияти баргузории ҳамоиши мазкур суханронӣ намуда, иброз дошт, ки дар замони соҳибистиқлолии кишвар маҳз Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ба соҳаи илм махсусан тарбияи олимони ҷавон таваҷҷуҳи хосса зоҳир менамоянд.
Ҳамин аст, ки Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон солҳои охир дар масъалаҳои баланд бардоштани нуфузи илми тоҷик дар арсаи байналмилалӣ, тарбияи олимони ҷавон, мустаҳкамкунии мактаби илмӣ миёни устод ва шогирд, дастгирии ҷавонон дар самти ҳимоя намудани номзадӣ дар риштаҳои гуногуни илм, муҷаҳҳаз намудани лабараторияву озмоишгоҳҳо, пайваст намудани илм бо истеҳсолот, ки вазифаи ҷонии мову шумо кормандони илм аст тадбирҳои нав меандешад.
Дар идома доктори илмҳои филологӣ Қосимзода Солеҳ дар баромади хеш таъкид доштанд, ки агар мо мундариҷаи мулоқоти Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистонро бо аҳли илм ва маорифи кишвар ба самтҳои гуногун тақсим намоем, яке аз самтҳои асосии ин мулоқот ба баррасии масъалаи таъмини сифат ва самаранокии тарбияи кадрҳои илмӣ равона гардидааст. Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон бо мақсади ворид гардидан ба фазои байналмилалии таҳсилот ва пайваст шудан ба Эъломияи Болония корҳои назаррасро анҷом дода, шуруъ аз соли 2007 бо мақсади рушду такомули соҳаи илм ва маорифи кишвар бо мақсади татбиқи низоми кредитии таҳсилот муассисаҳои таҳсилоти олиро ба низоми таҳсилоти сезинагӣ гузаронид.
Қайд гардид, ки мутобиқи ин муассисаҳои таълимии таҳсилоти олӣ ва муассисаҳои илмии ҷумҳурӣ, аз ҷумла муассисаҳои илмии тобеи Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, ки дорои заминаи илмӣ ва пояи моддию техникӣ буданд, имконият пайдо намуданд то дар зинаҳои таҳсилоти касбии баъд аз муассисаи олии таълимӣ–тавассути магистратура, аспирантура, докторантураи PhD, докторантураи анъанавӣ ва постдокторантура тайёр кардани мутахассисони ҷавони илмиро ба роҳ монанд.
Зимнан дар ҳамоиш олимону кормадон атрофи суханронии Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон зимни мулоқот бо аҳли илм ва маорифи кишвар дар мавзуҳои гуногун маърузаҳои хешро ироа намуданд.
ИШТИРОК ДАР ҶАЛАСАИ УМУМИИ 78- УМИ ШӮРОИ МУДИРОНИ МАРКАЗИ БАЙНАЛМИЛАЛИИ ИЛМИЮ ТЕХНИКӢ
5 июни соли ҷорӣ дар шаҳри Остонаи Ҷумҳурии Қазоқистон Ҷаласаи умумии 78- ӯми Шӯрои мудирони Маркази байналмилалии илмию техникӣ баргузор гардид. Дар ин ҷаласа аз Ҷумҳурии Тоҷикистон президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт ва аз дигар кишварҳои ҷаҳон олимону намояндагони соҳаҳои илмиву техникӣ иштирок намуданд.
Дар ин ҷаласа дар доираи ҳамкориҳо лоиҳаҳое, ки аз ҷониби маркази мазкур саҳмгузорӣ мешаванд аъзоён бо онҳо шинос гардиданд. Ёдовар мешавем, ки дар замони соҳибистиқлолӣ Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон ҳамчун маркази илми ҷумҳурӣ ҳамкориҳои илмии худро бо аксарияти муассисаҳои илмии кишварҳои ҷаҳон тақвият дода, ҷиҳати рушди зинаҳои гуногуни илмӣ аз ҷониби роҳбарияти академия тадбирҳои наву саривақтӣ андешида мешванд.
ВОХУРИИ НОИБИ ПРЕЗИДЕНТИ АМИТ АМОНЗОДА ИЛҲОМ ТЕМУР - ДОКТОРИ ИЛМҲОИ ТЕХНИКӢ БО КОРМАНДОНИ ИНСТИТУТИ МАТЕМАТИКАИ БА НОМИ А.ҶӮРАЕВИ АМИТ
05 июни соли равон дар Инстиути математикаи ба номи А.Ҷӯраеви Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон вохурии ноиби президенти АМИТ Амонзода Илҳом Темур-доктори илмҳои техникӣ, раиси Шӯъбаи илмҳои физикаю математика, химия, геология ва техникаи АМИТ бо кормандони Институти математикаи ба номи А.Ҷӯраеви АМИТ дар ҳошияи суханронии Пешвои миллат дар мулоқот бо аҳли илм ва маорифи кишвар баргузор гардид.
Инчунин, ноиби президенти АМИТ Амонзода Илҳом Темур аз ваъзи кори кормандони институт дидан намуданд. Ҳадаф аз вохурӣ пеш аз ҳама шиносоӣ буда, зимнан масъалаҳо доир ба фаъолияти пурсамари Институти математикаи ба номи А.Ҷӯраеви АМИТ мавриди баррасӣ қарор дода шуданд.
Дар сиёсати иҷтимоии давлату Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ба масъалаҳои баланд бардоштани мақом ва нақши занон дар ҷомеа, густариши фаъолияти ҷамъиятию меҳнатӣ, таҳким бахшидани мавқеи иҷтимоӣ ва сиёсӣ, пешбарии онҳо ба мансабҳои роҳбарикунанда диққати ҷиддӣ дода мешавад.
Чуноне, ки Пешвои муаззами миллат муҳтарам Эмомалӣ зимни ҳар баромади хеш таъкид менамоянд: “Ҳукумати кишвар ба занону бонувон эҳтироми хоса зоҳир менамояд ва дар якчанд барномаи давлатӣ, стратегия ва консепсияҳо дурнамои фаъолияти занон ва нақши онҳоро дар мақоми роҳбарӣ, таҳкими давлатдорӣ, солимии ҷомеа ва пойдориву устувории оила таъкид намудааст”
Дар робита ба ин бо ташаббуси президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт курси омӯзишии “Зан – сарвар” роҳандозӣ гардид, ки ҳар ҳафта бо иштироки бонувони сиёсатмадор баргузор мегардад.
Имрӯз (04.06.2024) дар курси навбатии омӯзишии “Зан – сарвар” собиқадори меҳнат Мусоева Рафиқа Ғаниева иштирок намуда, дар бораи Иҷлосияи тақдирсоз ва хизматҳои Пешвои муаззами миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар барқарор намудани сулҳу ваҳдати миллӣ ва соҳибистиқлол гардидани кишвари Тоҷикистон суханронӣ намуданд.
Бахшида ба соли “Маърифати ҳуқуқӣ” дар Институти омӯзиши масъалаҳои давлатҳои Осиё ва Аврупои Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон мизи мудаввар баргузор гардид. Дар мизи мудаввар ходими пешбари илмии шуъбаи Аврупо, номзади илмҳои таърих Ашуров Ардамеҳр оид ба корҳои таҳқиқотӣ дар мавзуи “Сиёсати Иттиҳоди Аврупо нисбат ба Осиёи Марказӣ” гузориши илмӣ намуд.
Қайд гардид, ки Иттиҳоди Аврупо дар доираи Стратегия ва барномаҳои худ бо давлатҳои Осиёи Марказӣ, аз ҷумла бо Тоҷикистон ба рушди бахшҳои мухталиф дар минтақа алалхусус дар самтҳои маориф, тандурустӣ, рушди деҳот, энергетика, ҳифзи муҳити зист ва захираҳои об, идоракунии сарҳадот, мубориза алайҳи маводди мухаддир ва ҷинояткорӣ, таъмини волоияти қонун ва нақлиёту коммуникатсия ҳамкорӣ менамояд.
Дар фарҷоми мизи мудаввар оид ба мавзуи баррасишаванда саволу ҷавоб ва мулоҳизаҳо перомуни мавзуъ сурат гирифта, аз ҷониби Устодон тавсияву пешниҳодҳо дар самти таҳқиқоти ҳамкориҳои Тоҷикистон ва Иттиҳоди Аврупо баён гардид.
