ТАШАББУСИ ПЕШВОИ МИЛЛАТ, ПРЕЗИДЕНТИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН МУҲТАРАМ ЭМОМАЛӢ РАҲМОН ОИД БА ҲИФЗИ ПИРЯХҲО: ТАВАҶҶӮҲИ КОРШИНОСОНИ БАЙНАЛМИЛАЛӢ ВА ОЛИМОН
Дар доираи ташаббуси 5 уми Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон оид ба эълон намудани соли 2025 ҳамчун “Соли байналмилалии ҳифзи пиряхҳо” Маркази омӯзиши пиряхҳои Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон дар якҷоягӣ бо Институти экология, ҳифзи муҳити зист ва захираҳои табиӣ ва Институти хатарҳои кӯҳӣ ва экологияи Академияи илмҳои Ҷумҳурии мардуми Чин бахшида ба 21 март- Рӯзи ҷаҳонии ҳифзи пиряхҳо ва соли 2025 ҳамчун “Соли байналмилалии ҳифзи пиряхҳо” Форуми ҷаҳонии олимон оид ба ҳифзи пиряхҳоро дар шаҳри Чендуи Чин баргузор кард.
Ассотсиатсияи илмҳои криосфераи Чин, Институти синзяни экология ва география, Маркази экология ва муҳити зисти Осиёи Марказии Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон аз шарикони баргузории форум маҳсуб мегарданд.
Форуми мазкур аз 15 то 18 марти соли 2025 идома ёфта, дар он олимону коршиносон, намояндагони муассисаҳои илмии кишварҳои ҷаҳонро ҷиҳатии баррасии проблемаҳои таназулёбии пиряхҳо, таъсири онҳо ба иқлим устувориизахираҳои об ваидоракунии хатарҳои обшавии пиряхҳо ба ҳам овард.
Дар Форуми ҷаҳонии олимон оид ба ҳифзи пиряхҳо масъалаҳои таназулёбии пиряхҳо, омӯзиши фосилавии пиряхҳо, ҳамкориҳои илмиибайналмилалӣ дар самти илмҳои криосфера, пешгирии офатҳои табиӣ, нақши ташкилотҳои байналмилалӣ дар ҳамоҳангсозии фаъолиятҳо дар самти ҳифзи пиряхҳо, конфронси пиряхҳо дар шаҳри Душанбе: натиҷа ва умедвориҳо баррасӣ гардиданд.
Дар доираи баррасиҳои илмӣ олимону коршиносони сатҳи ҷаҳонӣ ба ташаббусҳои ҷаҳонии Пешвои миллат Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон баҳои баланд дода, онҳоро ҳамчун роҳнамо барои фаъолиятҳои илмию таҳқиқотии олимон дар самти истифодабарии оқилона ва ҳифзи захираҳои об ва омӯзишу ҳифзи пиряхҳо тавсиф намуданд.
Ҳадафи асосии форум ин баланд бардоштани огоҳии ҷомеъаи ҷаҳонӣ оид ба проблемаҳои обшавии пиряхҳо ва оқибати он, инчунин андешидани чораҳо ва таҳияи чорабиниҳои муаасир барои ҳифзи онҳо, мубодилаи дастовардҳои илмӣ, баррасии ҳали инноватсионии ҳифзи пиряхҳо ва экосистемаҳои онҳо мебошад.
Боиси ёдоварист, ки 14 декабри соли 2022 Маҷмааи Умумии Созмони Милали Мутҳид зимни ҷаласаи 77 уми худ дар заминаи пешниҳоди Пешвои миллат Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон соли 2025ро ҳамчун “Соли байналмилалии ҳифзи пиряхҳо”, 21 мартро ҳамчун Рӯзи байналмилалии ҳифзи пиряхҳо эълон намуда, Фонди боварии баййналмилалӣ барои ҳифзи пиряхҳоро таъсис дод. Инчунин дар қатънома дар шаҳри Душанбе баргузории Конференсияи байналмилалии сатҳи баланд оид ба ҳифзи пиряхҳо ба нақша гирифта шудааст, ки он 29-31 майи соли 2025 баргузор мегардад.
Боиси тазаккур аст, ки бо роҳнамоӣ ва ташаббуси президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон узви вобастаи АМИТ, муҳтарам Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт дар доираи фаъолияти Шурои олимони ҷавони АМИТ курси “Сарварони сиёсӣ” ба роҳ монда шудааст.
Вобаста ба ин, санаи 13 декабри соли 2024 зимни нишасти панҷумини ин иқдом дар толори Шурои олимони Институти омӯзиши масъалаҳои давлатҳои Осиё ва Аврупои АМИТ бо иштироки муовини Раиси шаҳри Душанбе муҳтарама Одилзода Дилбар дар мавзуи “ Душанбе- қалби Тоҷикистон ва шаҳри сулҳу дӯстӣ” хониши сиёсӣ баргузор гардид.
Дар раванди ҷамъомад, инчунин муовини президенти АМИТ Собирзода Нуралӣ, директори Институти омӯзиши масъалаҳои давлатҳои Осиё ва Аврупои АМИТ профессор Ҳайдарзода Рустам Ҷӯра ва Раиси Шурои олимони ҷавони АМИТ, н.и.ф., Зиёев Субҳиддин оид ба нақши шаҳри Душанбе дар баланд бардоштани ҳисси ватандӯстӣ ва ҳувияти баланди миллӣ,одобу фарҳанги шаҳрдорӣ сухан гуфтанд.
ҶАЛАСАИ КОРӢ ДОИР БА ГУЗАРОНИДАНИ АКАДЕМИЯИ МИЛЛИИ ИЛМҲО АЗ АККРЕДИТАТСИЯИ БАЙНАЛМИЛАЛӢ
13 октябри соли равон таҳти Раёсати президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт ҷиҳати омодагиҳо барои аз аккредитатсияи байналимлалӣ гузаронидани Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон ҷаласаи корӣ баргузор гардид.
Дар ҷаласа роҳбарияти академия ҷиҳати дар сатҳи баланд қабули меҳмонон ва омодагиҳо барои аз аккредитатсияи байналмилалӣ гузаронидани Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон ба ноибону, директорони муассисаҳои илмию таҳқиқотӣ дастуру супоришҳои мушаххас доданд.
Зикр гардид, ки воқеан ҳам дар шароити имрӯз рушди илму техника ва табодули таҷриба миёни олимону муҳаққиқон натанҳо дар дохил балки дар сатҳи ҷаҳонӣ сурат мегирад, ки ин боиси пешрафт ва муваффақ гардидани худи олимон дар соҳаи илму фановарӣ аст.
Имрӯз равобиту ҳамкориҳои илмии Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон бо муассисаҳои илмию таҳқиқотии кишварҳои хориҷ дар ҳоли рушду пешрафт аст. Вобаста ба ин роҳбарияти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон тасмим дорад, ки бо истифода аз мавҷудияти фароҳам овардани заминаи моддиву техникии муассисаҳои илмию таҳқиқотӣ Академияи миллии илмҳои Тоҷикистонро аз аккредитатсияи байналмилалӣ гузаронад.
Дар ин замина мутахассисон барои санҷиш ҷиҳати аз аккредитатсияи байналмилалӣ гузаронидани Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон санаи 18-19 декабр дар Ҷумҳурии Тоҷикистон қарор хоҳанд дошт.
13 декбари соли равон президенти Академяи миллии илмҳои Тоҷикистон узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт бо муҳаққиқони ҷавоне, ки дар курсҳои хориҷӣ ҷиҳати пешбурди корҳои илмӣ таҳқиқотӣ ба таҷрибаомӯзӣ ҷалб гардида буданд вохурӣ намуд.
Зимни вохурӣ қайд гардид, ки ба омӯзиш фаро гарифтани ҷавонону муҳаққиқон аз ҷумлаи ҳадафҳои олии Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон алалхусус Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон мебошад. Бояд гуфт, ки Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон дар ҷумҳурӣ ягона ниҳодест, ки сиёсати илмии кишварро пеш мебарад. Дар робита ба ин олимону муҳаққиқонро зарур аст, ки дар ин самт корҳои илмию таҳқиқотиро ҷоннок намуда, кӯшиш намоянд, то ба дастовардҳои бузурги илмӣ ноил гарданд.
Таъкид гардид, ки солҳои охир бо сиёсати хирадмандонаи Пешвои муаззами миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон равобиту муносибатҳои дӯстона бо кишварҳои хориҷ барқарор гардиданд, ки дар заминаи ин садҳо нафар олимону муҳаққиқони ҷавон барои сайқал додани донишу таҷрибаи худ дар бонуфузтарин донишгоҳҳои хориҷи кишвар таҷриба меомӯзанд. Чун асри 21 асри техника ва технология эълон гардидааст. Дар доираи ин олимону муҳаққиқони мо бояд аз рушди бомайлони техникаву технолоияи навин дар канор намонда, дониши худро сайқал диҳанду дар самти ихтироот ба натиҷаи назаррасе ноил гарданд.
Гуфта шуд, ки як самти муҳими пешрафти техинкаву технология дар ҷомеаи муосир ин робототехника мебошад, ки рушди бесобиқа намуда истодааст. Мо бояд дар ин самт ҳарчи зудтар тадибрҳои нав андешида, барои амалӣ намудани корҳои илмӣ таҳққиқотӣ олимону муҳаққиқони ҷавонро барои омухтани таҷрибаомӯзӣ ба хориҷи кишвар сафарбар намоем. То дар оянда, дар ин самт ба натиҷаҳои бузурги илмӣ ноил гардем таъкид шуд дар вохурӣ бо муҳаққиқони ҷавон.
СЕМИНАРИ ИЛМӢ ТАҲТИ УНВОНИ “ДАВЛАТИ ДУНЯВӢ ВА АҲАМИЯТИ ОН ДАР ҲИФЗИ АРЗИШҲОИ МИЛЛӢ”
Бо ташаббуси Институти фалсафа, сиёсатшиносӣ ва ҳуқуқи ба номи А. Баҳовиддинови АМИТ семинари илмӣ таҳти унвони “Давлати дунявӣ ва аҳамияти он дар ҳифзи арзишҳои миллӣ” доир гардид.
Дар кори семинар доктори илмҳои фалсафа, профессор, узви вобастаи Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, директори Маркази антропологияи АМИТ Муҳаммадалӣ Музаффарӣ ва доктори PhD-и Институт Азиз Баширӣ иштирок ва суханронӣ намуданд.
Дар рафти семинари илмӣ қайд гардид, ки танҳо шакли дунявии давлатдорӣ ва принсипҳои он дар раванди дигаргуниҳои ҷаҳони муосир, ки ҳифзу нигоҳдошти арзишҳои миллӣ ба яке аз масъалаҳои муҳимтарин ва ҳалталаби рӯз мубаддал гаштааст, имкон дорад роҳи халли дурусти масъаларо пешниҳод намояд ва ҳамзамон пайи ҳифзи арзишҳои миллӣ гоми устуворе бошад.
Чуноне ки Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ - Пешвои миллат мефармоянд: «Давлати мо давлати дунявист, аз ин рӯ на пайравони тариқати атеистӣ, на пайравони дин, на пайравони демократияи дурӯғин, на тарафдорони ҷомеаи коммунистӣ ва на муътақидони ягон шакли дигари ақоиду афкори сиёсӣ ҳуқуқ надоранд ба хотири густариши режими сиёсиву динӣ Конститутсия ва дигар қонунҳои мавҷудаи ҷамъиятиро сарфи назар намоянд».
Баъди маърузаҳои пешниҳодшуда байни иштирокчиёни семинар музокираҳо сурат гирифта, ҳозирин ба худ ғизои баланди маънавӣ гирифтанд.
НАШР ДАР РӮЗНОМАИ "ҶУМҲУРИЯТ"
Боиси зикри хос аст, ки бо шарофати Истиқлолияти давлатӣ ва бо талошу заҳматҳои Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ - Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ҳамкориҳо дар соҳаҳои мухталиф бо кишварҳои пешрафтаи ҷаҳон рушди бесобиқа намудааст. Дар замони имрӯз яке аз соҳаҳои афзалиноки кишвар ин соҳаи илм мебошад, ки рушди бомайлон намуда истодааст. Имрӯз мушоҳидаҳо нишон медиҳанд, ки дар пайравӣ аз сиёсати илмпарваронаи Пешвои муаззами миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон маҳз президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт барои пешрафти илмӣ ватанӣ ва дар сатҳи ҷаҳонӣ муаррифӣ намудани он талошҳои зиёд намуда истодаанд. Бо боварии комил метавон гуфт, ки ҳамкориҳои илмии Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон бо муассисаҳои илмии Ҷопон дар оянда густариш ёфта, дар соҳаи илм натиҷаҳои бузургро ба бор меорад.
ҶАЛАСАИ ТАНТАНАВӢ БАХШИДА БА 30-ЮМИН СОЛГАРДИ ТАЪСИСЁБИИ ҲИЗБИ ХАЛҚИИ ДЕМОКРАТИИ ТОҶИКИСТОН
10 уми декабри соли 2024 дар Муассисаи давлатии илмии “Маркази омӯзиши пиряхҳои АМИТ” бахшида ба 30-юмин солгарди таъсисёбии Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон ҷаласаи тантанавӣ бо иштироки кормандон баргузор гардид, ки онро директори Марказ Шерализода Н.Ш. оғоз намуда, дар бораи таърих, барнома ва оинномаи он бо маърӯза баромад кард. Аз ҷумла қайд гардид, ки Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон аз рӯзҳои аввали таъсис ёфтанаш бунёди ҷомеаи ҳуқуқбунёду декмократиро ҳадафи ниҳоии худ қарор дода, тамоми қишрҳои ҷомеъаро дар худ муттаҳид намуд.
Дар меҳвари барномаи Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон таҳкими манфиатҳои миллии Ҷумҳурии Тоҷикистон самти афзалиятноки фаъолият ба шумор рафта, ба хотири таъмини амнияти миллӣ, пешгирии ифротгароию терроризм ва дигар равияҳои тафриқаангези динию мазҳабӣ, ки ба арзишҳои миллии мо бегонаанд дар доираи қонунҳои амалкунандаи Ҷумҳурии Тоҷикистон пайваста талош меварзад, ки аз ҳар як аъзои ҳизб садоқати комилро дар иҷрои уҳдадориҳои хизмативу шаҳрвандӣ тақозо менамояд.
Сипас собиқадорони ҳизб ва олимону коршиносони Маркази омӯзиши пиряхҳои АМИТ дар бораи нақш ва ҷойгоҳи Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон дар рушди илм, ташаббусҳои байналмилалӣ кишвар дар самти обу иқлим баромад намуданд.
Дар партави сиёсати ятимпарваронаи Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар доираи дастури президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт бо ибтикору иқдоми роҳбарияти Институти омӯзиши масъалаҳои давлатҳои Осиё ва Аврупои Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон дар санаи 10 декабри соли 2024 кумаки хайриявӣ ба 275 дастпарвари мактаб-интернати ҷумҳурияви низомаш махсуси Ҳисор расонида шуд.
Маводи кумаки хайриявӣ аз ҷониби директори Институти омузиши масъалаҳои давлатҳои Осиё ва Аврупои АМИТ, Ҳайдарзода Рустам Ҷӯра ва директори Агентии амнияти ХБРЯ АМИТ Мирсаидзода Илҳом ба маъмурияти мактаб-интернат супорида шуд.
Бояд гуфт, ки муассисаҳои таҳқиқоти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон таҳти роҳбарии президенти АМИТ, профессор Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт чунин иқдомро идома хоҳанд дод.
“ХИРАДМАНДОН” ДАР ОЗМУНИ ҲИЗБӢ ДАВРИ ШАҲРӢ БЕҲТАРИН КУМИТАИ ИҶРОИЯИ ИБТИДОӢ ИНТИХОБ ГАРДИД
Имрӯз (10.12.2024) бахшида ба 30- солагии Рӯзи таъсисёбии Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон бо ибтикори Кумитаи иҷроияи Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон дар шаҳри Душанбе ҳамоиши тантанавӣ баргузор гардид.
Ёдовар мешавем, ки чандест бо ташаббуси Кумитаи иҷроияи Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон дар шаҳри Душанбе байни кумитаҳои иҷроияи Ҳизби Халқии Демократӣ дар вазорату идораҳои давлатӣ озмуни ҳизбӣ даври шаҳрӣ аз рӯи номинатсияи “Беҳтарин Кумитаи иҷроияи ибтидоӣ” эълон гардида буд. Имрӯз дар арафаи таҷлили 30- солагии Рӯзи таъсисёбии Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон озмуни мазкур ҷамъбаст гардид.
Дар озмуни мазкур КИИ “Хирадмандон”- и ҲХДТ дар Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон барои фаъолияти намунавӣ, риояи Оинномаи Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон дар фаъолияти корӣ, ҷалби аъзои нав ба сафи ҳизб дар даври шаҳрии озмуни ҳизбӣ дар номинаи «БЕҲТАРИН КУМИТАИ ИҶРОИЯИ ИБТИДОӢ» ғолиб омада, бо Диплом ва нишони 30- солагии Рӯзи таъсисёбии Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон сарфароз гардонида шуд.
Бояд гуфт, ки бо ҳидоятҳои Раиси муаззами Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон фаъолияти КИИ “Хирадмандон”- и ҲХДТ дар Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон зери роҳбарии президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт дар таблиғу ташвиқи ғояҳои созандаи Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон нақши муассирро мебозад.

