ОЛИМОНИ ИНСТИТУТИ АСТРОФИЗИКАИ АКАДЕМИЯИ МИЛЛИИ ИЛМҲОИ ТОҶИКИСТОН ДАР СЕМИНАРИ БОНУФУЗИ ЧАҲОНИИИ COSPAR -2024 ИШТИРОК ДОРАНД
Баҳри баланд бардоштани савияи донишҳои инноватсионӣ, барномасозӣ, истифода ва таҳлил намудани маҳзанҳои чаҳонӣ дар самти таҳқиқоти астрономия ва астрофизика аз олимони Институти астрофизикаи АМИТ дар семинари бонуфузи ҷаҳониии Кумитаи таҳқиқотии кайҳон COSPAR -2024, ки аз 19 то 31 августи соли 2024 дар вилояти Самарқанди Ҷумҳурии Узбекистон баргузор мегардад, даъват ба амал оварданд.
Чорабинии байналмилали дар Институти физикаи мухандисии Донишгоҳи давлатии Самарқанд баргузор гардида истодааст. Ҳадафи асосии семинари бонуфуз ин баланд бардоштани иқтидори донишҳои захиравӣ ва истифодаи илмии маълумотҳои кайҳон бо мақсадҳои сулҳ аз ҷониби олимони кишварҳои рӯ ба тараққӣ дошта мебошад.
Боиси ифтихор аст, ки олимони Тоҷикистон дар чунин чорабинии аз ҷихати стратегӣ муҳим иштирок доранд, ин бо дастгирии Президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон узви вобастаи АМИТ, профессор Кобилҷон Хушвахтзода ва олими варзидаи астрофизики тоҷик узви вобастаи АМИТ, профессор Қоҳирова Г.И. амалӣ гардид. Дар семинари байналмилалӣ зиёда аз 10 нафар олимон аз ИМА, Фаронса, Ҳиндустон, Швейтсария ва Испания бо маърӯзаҳои худ иштирок мекунанд.
Дар доираи барномаи семинар, лексияҳо ва дарсҳои амалӣ аз ҷониби профессорони марказҳои илмии пешрафтаи ҷаҳон: Нат Гопалсвами, Сейҷи Яширо, Пертти Макела - аз ташкилоти Идоракунии миллӣ оид ба аэронавтика ва тадқиқоти кайҳонии ИМА, Нандита Сривастава, Катираван Чидамбарам, Вагиш Мишра - Институти астрофизикаи Ҳиндустон, Кристиан Монштейн - Институти таҳқиқоти офтоб, Швейтсария, Хавьер Буссонс Гордо - Донишгоҳи Алкала, Испания гузаронида мешаванд.
Дар корҳои амалии семинар масъалаи муҳими Офтобу Замин оид ба обу ҳавои кайҳонӣ, яъне мавҷхои зарбазанӣ, ки дар натиҷаи аз Офтоб баромадани массаи короналӣ ба амал меоянд, дида баромада мешаванд. Муҳим он аст, ки мо ин таркишҳои массаи тоҷҳоро меомӯзем, зеро онҳо дар муҳити кайҳонии Замин халалдор мешаванд, ба монанди партовҳои зарраҳо ва тӯфонҳои геомагнитӣ, ки ба инсоният таъсири манфӣ мерасонад. Боз дар ин раванд маълумотҳои тадқиқоти кайҳониро таҳлил менамоем ва муқоисаи онҳоро бо маҳзанҳои чаҳонии SOHO, STEREO, SDO, WIND, AND GROUND-BASED RADIO DATA ифода месозем. Бояд қайд намуд, ки олимон аз маълумотҳо ва барномахои Спектрометри эмиссияи радиои офтобии e-Callisto, ки як қисми шабакаи байналмилалии спектрометрҳо мебошад ва дар доираи барномаҳои гелиофизикӣ фаъолият менамоянд, омухта истодаанд. Ин аз он шаҳодат медиҳад, ки маълумотҳои зарурӣ барои омӯзиши физикаи Офтоб дар Институти астрофизикаи АМИТ дар оянда асос мегузорад.
5-уми марти соли равон ҳайати маъмурият ва кормандони Институти кимиёи ба номи В.И. Никитин бахшида ба ёдбуди академик Павловский Евгений Никанорович дар назди нимпайкараи ин олими асри XX ҷамъ омаданд. Дар ин ҷамъомад ҳайати меҳмонон, вакилони Раёсати АМИТ, олимони соҳа ва намояндагони ахбори омма иштирок намуданд.
Бояд ёдовар шуд, ки академик Е.Н.Павловский зоологи даврони шӯравӣ, энтомолог ва асосгузори мактаби шӯравии паразитология ба ҳисоб рафта, солҳои 50-уми асри гузашта ҳамчун роҳбари Филиали Академияи илмҳои Иттиҳоди Шӯравӣ дар Тоҷикистон фаъолият намудааст.
Хизматҳои академик Е.Н.Павловскийро дар пешрафти илми тоҷик ба назар гирифта, дар назди нимпайкараашон ҳамчун рамзи эҳтиром ва ёдоварӣ гулчанбар гузошта шуд.
ШАНБЕГӢ ДАР МУАССИСАИ ДАВЛАТИИ ИЛМИИ “МАРКАЗИ ОМӮЗИШИ ПИРЯХҲОИ АКАДЕМИЯИ МИЛЛИИ ИЛМҲОИ ТОҶИКИСТОН”
02-юми марти соли равон дар асоси дастуру супоришҳои Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ, Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар бораи ободкориву сабзгардонӣ ва ҷиҳати иҷроиши протоколи маҷлиси Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 24 январи соли 2024, №1 оиди тозагиву озодагии иншооту биноҳо, ташкилоту муассисаҳо, кӯчаву хиёбонҳо дар Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон шанбегии умумӣ гузаронида шуд.
Дар рафти шанбегӣ кормандони Муассисаи давлатии илмии “Маркази омӯзиши пиряхҳои Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон” бо роҳбарии директори марказ, профессор Абдулҳамид Қаюмов бо мақсади тоза намудани гулгашту роҳравҳо аз барфи навборида ва озод намудани шохаҳои дарахтон аз барф дастаҷамъона саҳми хешро гузоштанд.
Бояд қайд намуд, ки инчунин аъзои Анҷумани “Занони пиряхшинос”-и Муассисаи давлатии илмии “Маркази омӯзиши пиряхҳои Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон” чун ҳарвақта фаъолона дар шанбегии мазкур иштирок карданд.
Имрӯз (02.03.2024) аҳли кормандони Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон ва ниҳодҳои дар тобеияти академиябуда дастаҷамъона барои баргузории шанбегӣ баромаданд, дар баргузории шанбегӣ кормандон барои ҳифзи табиат саҳми босазои худро гузоштанд. Ҳафтаҳои қаблӣ дар баргузории шанбегиҳо кормадон дар нарм намудани бехи дарахтону шинонидани гулу буттаҳо, дарахтон ва умуман корҳои ободгардонӣ саҳмгузоӣ мекарданд.
Бояд гуфт, ки бо иваз шудани обу ҳаво дар тоза намудани дарахтон гулу буттаҳои гирду атрофи академия, ки барф боли онҳо вазни зиёдатӣ бор карда буд ва хатари шикастан аз барфро доштанд, саҳмгузорӣ намуданд, ҳамзамон барои пиёдагардон роҳкушоӣ намуда, роҳҳоро низ аз барф тоза намуданд.
ДУШАНБЕ, 29.02.2024 /АМИТ «Ховар»/. Дар Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон мулоқоти президенти Академия Қобилҷон Хушвахтзода бо Сафири Ҷумҳурии Исломии Эрон дар Тоҷикистон Алиризо Ҳақиқиён баргузор гардид.
ДУШАНБЕ, 29.02.2024 /АМИТ «Ховар»/. Дар Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон мулоқоти президенти Академия Қобилҷон Хушвахтзода бо Сафири Ҷумҳурии Исломии Эрон дар Тоҷикистон Алиризо Ҳақиқиён баргузор гардид.
Тавре АМИТ «Ховар» бо истинод ба Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон хабар медиҳад, Қобилҷон Хушвахтзода дар робита ба ҳамкории илмии дуҷониба ва самтҳои афзалиятноки фаъолияти илмии Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон маълумоти муфассал дод. Ҷонибҳо эътимоду ҳавасмандиашонро ба тақвияти ҳамкорӣ дар ин самт иброз намуданд.
Гуфта шуд, ки муносибатҳои дипломатии Ҷумҳурии Тоҷикистон бо Ҷумҳурии Исломии Эрон аз соли 1992 барқарор гарида, то ин ҷониб рушду густариш ёфтаанд. Таъкид шуд, ки мо бояд ҳамкорӣ ва созишномаҳоро байни ниҳодҳои илмии ду мамлакат тақвият бахшида, барои ба даст овардани натиҷаҳои назаррас ва рушди соҳаи илми ду мамлакати ҳамфарҳангу ҳамзабон мусоидат намоем. Ҳамкорӣ бояд барои омода намудани олимони ҷавон ва ба самти илм ҷалб намудани магистрантону унвонҷӯён тақвият бахшида шавад.
Дар мулоқот ҷонибҳо ба ҳамкории мутақобилан манфиатбахш изҳори омодагӣ намуданд.
АКС: Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон
28- уми феврали соли равон зери унвони “Саҳми Додхудоева Лариса Назаровна – доктори илмҳои таърих, профессор мудири шӯъбаи этналогия ва антропалогияи таърихии Институти таърих, бостоншиносӣ ва мардумшиносии ба номи А. Дониш дар толори барҳавои Донишкадаи давлатии санъати тасвирӣ ва дизайни Тоҷикистон маҳфили эҷодӣ баргузор гардид. Чорабинӣ бо сухани ифтитоҳии Ғанизода Ҷамшед Шуҷоат – ректори Донишкадаи давлатии санъати тасвирӣ ва дизайни Тоҷикистон оғоз гардид.
Дар чорабинӣ ҳайати кормандон аз Институти таърих, бостоншиносӣ ва мардумшиносии ба номи А. Дониш ва омузгорон, донишҷуён иштирок ва суханронӣ намуданд. Дар фарҷом Додхудоева Л.Н., аз ҷониби раёсати Донишкада бо тӯҳфаҳои хотиравӣ ва гулу-гулдастаҳо қадрдонӣ карда шуд.
Додхудоева Л.Н., хатмкардаи факултети ҳунаршиносии Институти рассомӣ, ҳайкалтарошӣ ва меъмории ба номи И.Е. Репини Академияи ҳунарҳои СССР дар шаҳри Санкт-Петербурги Федератсияи Россия мебошад. Номбурда муаллифи зиёда аз 500 китоб, албом, рисола ва мақолаҳои илмӣ мебошад, ки дар ҷумҳурӣ ва хориҷи кишвар чоп шудаанд.
Нахустин тадқиқотчие, ки расмҳои миниатюраҳои Шарқро аз хазинаи Акадимияи Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон / Tajik National Academy of Sciences пурра омухта, дастраси илми ҷахон гардонидааст. Маданияти Тоҷикистонро дар хориҷи кишвар аз ҷумла дар Осорхонаи Ҳиндустон (Берлин, с. 2011), Донишкадаи мутараққии тадқиқотҳо (Принстон, Нью Джерси, ИМА с. 2004- 2005), дар Макотиби олии тадқиқотҳои иҷтимои (Париж, с. 2007), Донишгоҳи Ратгерс (ИМА, с.2008), Донишгоҳи Колгейт (ИМА с.2011) фаъолона ташвиқу тарғиб намуда, намоиши ҳунарҳои мардумии Тоҷикистонро ташкил кардааст. Яке аз тадқиқотчиёни асосӣ дар соҳаи ҳунарҳои муосир ва муаллифони китоби тараққиёти ҳунарҳои мардумӣ дар Тоҷикистон шинохта шудааст.
ТАШРИФИ ИШТИРОКДОРОНИ КУРСИ ОМӮЗИШИИ РАИСОНИ КУМИТАҲОИ ИҶРОИЯИ ҲХДТ БА КУМИТАИ ИБТИДОИИ “ХИРАДМАНДОН”- И АКАДЕМИЯИ МИЛЛИИ ИЛМҲОИ ТОҶИКИСТОН
28- уми феврали соли равон тибқи нақшаи кории КИМ ҲХДТ иштирокдорони курси омӯзишии раисони Кумитаҳои иҷроияи шаҳру ноҳияҳои ҷумҳурӣ барои дидан намудан аз ҳуҷҷату ҳуҷҷатдории кумитаҳои ибтидоии пешсаф ба АМИТ ташриф оварданд, меҳмононро раиси Кумитаи ибтидоӣ Президенти Академияи миллии илмҳо Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт ва муовини раиси кумита Қурбонова Ширин ташрифашонро хайру мақдам гуфта, барои аз утоқҳои корӣ ва ҳуҷҷатдории КИ “Хирадмандон” дидан намудан роҳнамоӣ намуданд.
Дар раванди дидан намудани ҳуҷҷатҳо раиси Кумитаи иҷроияи ҲХДТ дар ноҳияи Шоҳмансур Каримзода Нилуфар қайд намуданд, ки Кумитаи ибтидоии “Хирадмандон” – и АМИТ яке аз фаъолтарин кумита ба ҳисоб меравад, чун ки мутобиқ ба Оиннома ва Низомномаи ҲХДТ корро ба роҳ монда, дар тамоми чорабиниҳо иштироки фаъолона нишон дода, бо сипоснома, ифтихорнома ва дипломҳои кумитаи иҷроияи ноҳия ва КИМ ҲХДТ сарфароз гардонида шудаанд.
28- уми феврали соли равон Сафири Ҷумҳурии Исломии Эрон Алиризо Ҳақиқиён ба Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон ташриф оварда, бо Президенти академия Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт мулоқот намуд.
Дар мулоқот аз АМИТ Президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт, сардори шуъбаи робитаҳои байналмилалии АМИТ Мирвайсов Мамурҷон, ва аз намояндагии дипломатии Ҷумҳурии Исломии Эрон дар Ҷумҳурии Тоҷикистон Сафири Ҷумҳурии Исломии Эрон дар Ҷумҳурии Тоҷикистон Алиризо Ҳақиқиён, Майсем Закизода – корманди Сафорати Ҷумҳурии Исломии Эрон дар Ҷумҳурии Тоҷикистон иштирок намуданд.
Президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт меҳмонони олиқадрро бо хушнудӣ истиқбол намуда, дар робита ба ҳамкориҳои илмии дуҷониба ва самтҳои афзалиятноки фаъолияти илмии Академияи миллии илмҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон маълумоти муфассал дод. Ҷонибҳо эътимоду ҳавасмандии худро барои тавсеи ҳамкориҳо дар ин самт иброз намуданд. Ҳамзамон зикр гардид, ки муносибатҳои дипломатии Ҷумҳурии Тоҷикистон бо Ҷумҳурии Исломии Эрон аз 9-уми январи соли 1992 барқарор гарида, то ин ҷониб рушду густариш ёфтаанд. Зимнан таъкид шуд, ки мо бояд ҳамкориҳо ва созишномаҳоро миёни ниҳодҳои илмии ду кишвар тақвият бахшида, барои ба даст овардани натиҷаҳои назаррас ва рушди соҳаи илми ду кишвари ҳамфарҳангу ҳамзабон мусоидат намоем. Зикр гардид, ки ҳамкориҳои мо бояд ҷиҳати омода намудани олимони ҷавон ва ба самти илм ҷалб намудани магистрантону унвонҷуён тақвият бахшида шаванд.
Сафири Ҷумҳурии Исломии Эрон Алиризо Ҳақиқиён ба Президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон барои истиқболи самимӣ ва маълумоти ҷолиб изҳори сипос ва қаноатмандӣ намуда, мақсади ташрифашро сараввал табрик намудани Хушвахтзода Қ.Х. вобаста ба интихоб шудан ба вазифаи президенти АМИТ изҳор намуда, қайд намуд, ки қаблан бо профессор Хушвахтзода муносибати хуб ва ҳамкориҳои қавӣ дар давраи роҳбарии ДМТ дошта, умедворӣ аз он намуд, ки минбаъд ҳамкориҳо дар самти нав ва дар сатҳу сифати тоза густариш хоҳанд ёфт.
Сипас ҷаноби Сафир роҳандозӣ намудани ҳамкориҳои судманди дуҷонибаро бо ниҳодҳои илмии тарафайн ва имзои созишномаҳои сифатан навро иброз дошт. Зимнан таъкид дошт, ки мо бояд ҳамкориҳои худро дар ҳамаи самтҳои афзалиятнок, донишҳои илмӣ ва фановариҳои наву ҷадид ба роҳ монем. Ҷаноби Сафир қайд намуд, ки Президенти Ҷумҳурии Исломии Эрон якумин ташрифи хориҷии худро аз Ҷумҳурии Тоҷикистон оғоз намуд, ки ин аз дустиву бародарии роҳбарони ду кишвар шаҳодат медиҳад.
Президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон Хушвахтзода Қ.Х таклифҳои Ҷаноби Сафирро бо хушнудӣ пазируфта, барои ҳамкориҳои мутақобиланд манфитабахш изҳори омодагӣ намуд.
