(назаре чанд дар ҳошияи мулоқоти Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ- Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ба ифтихори соли нави таҳсил ва Рӯзи дониш дар бинои навбунёди муассисаи таҳсилоти умумии рақами 19-и шаҳри Душанбе, 01.09.2024 сол).
Ҳукумати Тоҷикистон илмро яке аз омилҳои асосии рушди кишвар ва олимонро захираи бузурги зеҳнии ҷомеа дониста, ба мақсади пешрафти ҳамаҷонибаи он ва беҳтар гардонидани шароити иҷтимоии кормандони соҳаи илм ҳамаи имкониятҳоро муҳайё намудааст.
Эмомалӣ Раҳмон
Пешрафти соҳаҳои ҳаёти ҷомеа аз сиёсати давлатӣ дар соҳаи маориф вобастагии зич дорад. Бесабаб дар Тоҷикистон рушди соҳаи мазкур яке аз самтҳои афзалиятноки сиёсатии Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар нашудааст. Зеро таҳкурсӣ ва пояи рушди соҳаи иқтисодиёту сиёсат ва иҷтимоиёту фарҳанг аз омода кардани кадрҳои баландихтисос вобаста мебошад.
Лозим ба ёдоварист, ки ҳамасола дар арафаи соли нави хониш бо ҷонибдорӣ аз сиёсати хирадмандона ва маорифпарваронаи Пешвои муаззами миллат дар тамоми шаҳру ноҳияҳои кишвари азизамон муассисаҳои нави таълимӣ бо шароити муосиру ҷавобгӯ ба талаботи замон бунёду мавриди баҳрабардорӣ қарор мегирад, то насли имрӯзу оянда соҳибилму донишманд гарданд ва барои рушди Тоҷикистони соҳибистиқлол саҳмгузор бошанд.
Соҳаи маориф зербинои асосии пешрафти ояндаидавлату миллат буда, дуруст ба роҳ мондани корҳои таълимиву илмӣ ва тарбиявию ҷамъиятӣ дар тамоми зинаҳои таҳсилот барои омода кардани кадрҳои баландихтисос ва ҷавобгӯ ба талаботи рақобати бозори меҳнат таъсири бевосита мегузорад. Аз ин рӯ, ислоҳоти дурусти соҳаи маориф ин нишони рушди минбаъдаи ҳамаи соҳаҳои ҳаёти ҷомеа ва омили пешрафти Тоҷикистони соҳибистиқлол дар ҳазораи сеюм маҳсуб меёбад.
Сиёсати маорифпарваронаи Ҳукумати Тоҷикистон ва талошҳои Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон боис гардид, ки дар давоми 33 соли истиқлолияти давлатӣ 4000 муассисаи нави таълимӣ барои 2 миллиону 280 ҳазор хонанда сохта, ба истифода дода шуд, ки нисбат ба соли таҳсили 1991-1992-юм 800 мактаб ва 1 миллион хонанда зиёд мебошад, ки ин ҳама аз таваҷҷуҳ ва ғамхориҳои роҳбарияти мамлакат мебошад.
Инчунин дар мулоқот Пешвои миллат иброз доштанд, ки дар замони соҳибистиқлолӣ маблағгузории соҳаи маориф сол ба сол зиёд карда шуда, вазъи соҳа ва кормандони муассисаҳои таълимӣ мунтазам беҳтар гардида истодааст. Дар индавра, илова ба хароҷот аз буҷети давлат дар соҳаи маориф 30 лоиҳаи сармоягузории давлатӣ ба маблағи беш аз3,5 миллиард сомонӣ амалӣ гардида, ҳоло боз11 лоиҳаи дигар дар ҳаҷми4,6 миллиард сомонӣ татбиқ шуда истодааст.
Агар соли2000-ум ба соҳаи маориф ҳамагӣ 42 миллион сомонӣ ҷудо шуда бошад, ин нишондиҳанда дар соли 2020 ба 5,5 миллиард ва дар соли2024 ба8 миллиарду231 миллион сомонӣ расонида шуд, ки 5,7 фоизи маҷмуи маҳсулоти дохилӣ ва18,9 фоизи хароҷоти умумии буҷети давлатиро ташкил медиҳад.
Бояд гуфт, ки дар омода гардидани кадрҳои баландихтисос ва тарбияи ҷавонони соҳибмаърифату ватандӯст аз сатҳу сифати таълиму тарбия дар муассисаҳои таълимӣ вобастагии зиёд дорад. Дар шароити муосир дар бозори меҳнати ҳам дохили кишвар ва ҳам беруна аз он асосан хатмкунандагоне соҳиби ҷои кор мешаванд, ки дорои касбияти баланд, донандаи технология ва забонҳои хориҷӣ бошанд.
Сарвари давлат борҳо таъкид намуданд, ки бунёди миллати мутамаддин аз маориф оғоз меёбад ва ғамхорӣ кардан ба маориф, яъне ҳалли масъалаҳои дар ин самт ҷойдошта- сармоягузорӣ ба хотири рушди неруи инсонӣ ва ояндаи ободи давлат ва Ватан мебошад.
Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон аз устодону омӯзгорон ва падару модарон талаб намуданд, ки ба масъалаи таълиму тарбияи наслҳои наврас, яъне фарзандон эътибори ҷиддӣ диҳанд, барои онҳо шароити беҳтарин муҳайё созанд, то ки онҳо бесавод намонанд, соҳиби илму дониш ва касбу ҳунар шаванд, дар оянда муҳтоҷи дигарон нагарданд ваТоҷикистони азизамонро соҳибӣ карда, онро ободу пешрафта сохта тавонанд.
Воқеан, дастовардҳои соҳаи маориф дар замони соҳибистиқлолӣ зиёду назаррасанд, ки дар он саҳми Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон беназиру бузург аст.
Имрӯз на танҳо соҳаи маориф, балки пояи эҳё ва таҳкими ҳамаи соҳаҳои Тоҷикистони соҳибистиқлол ба номи пуршарафу нуронӣ ва сиёсати бесобиқа, беназир ва хирадмандонаи Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ-Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон пайванд аст.
Дар маҷмӯъ, суханҳои Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ, Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмонро ба аҳли илм ва маорифи кишвар метавонад таконбахши рушду пешрафти илму маорифи мамлакат арзёбӣ намуд.
Бо итминони комил гуфта метавонем, ки аҳли илму маориф ва зиёиёну равшанфикрони кишвар дастуру супоришҳои Пешвои миллатро сармашқи кори ҳаррӯзаи хеш қарор дода, баҳри рафъи мушкилоту камбудиҳои ҷойдошта чораҳои муҳиму саривақтӣ амалӣ менамоянд.
Юсуфзода Шодоб Хӯҷамқул - муҳосиби Институти фаслафа сиёсатшиносӣ ва ҳуқуқи АМИТ
23 январи соли равон дар толори Донишгоҳи техникии Тоҷикистон ба номи академик М.С. Осимӣ маҷлиси Кумитаи иҷроияи ҲХДТ дар ноҳияи Шоҳмансур оид ба ҷамъбасти фаъолияти Кумита дар соли 2024 ва вазифаҳо барои соли 2025 маҷлиси васеъ баргузор гардид.
Чорабинӣ бо садо додани Суруди миллии Ҷумҳурии Тоҷикистон оғоз гардид.
Дар чорабинӣ президенти Академияи милии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт, роҳбари дастгоҳи иҷроияи Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон, раиси Кумитаи ҷавонон ва варзиши назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон Зулфиқор Гулаҳмадзода, раиси Кумитаи иҷроияи ҲХДТ дар ноҳияи Шоҳмансур – Каримзода Нилуфар Раҳмоналӣ, мудири шуъбаи ҷавонони Кумитаи иҷроияи ҲХДТ дар шаҳри Душанбе – Раҳимзода Шоҳзод ва дигар аъзоёни Кумитаи мазкур иштирок намуданд.
Дар идома ҳисоботи раиси Кумитаи иҷроияи ҲХДТ дар ноҳияи Шоҳмансур Нилуфар Каримзода оид ба ҷамъбасти фаъолияти Кумита дар соли 2024 ва вазифаҳо барои соли 2025 шунида шуда, аз ҷониби аъзоён мавриди музокира қарор дода шуд. Инчунин ҳисоботи ироа гардидаро аъзоёни Кумитаи иҷроияи ҲХДТ дар ноҳияи Шоҳмансур қаноатбахш ҳисобиданд.
Боиси хушнудист, ки дар чорабинӣ номзадии президенти Академияи милии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт ба вакили Маҷлиси вакилони халқи шаҳри Душанбе дар ҳавзаи интихоботии ҳудуди ноҳияи Шоҳмансур пешбарӣ гардид.
Бо фармонҳои Президент ва Қарорҳои Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон нафарони зерин таъин шуданд:
Собирзода Эмомалӣ Абдураҳим - Вазири мудофиаи Ҷумҳурии Тоҷикистон
Саидзода Бобоҷон Абдуқодир - Муовини якуми Вазири мудофиа - сардори Ситоди генералии Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон
Шералӣ Мирзо - Сардори Саридораи ҳифзи сирри давлатии назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон
Сафарзода Хуршед Сафар - Сардори Донишкадаи ҳарбии Вазорати мудофиаи Ҷумҳурии Тоҷикистон
Исфандиёри Саъдулло - Сардори Хадамоти алоқаи назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон
Ҳамчунин аз ҷониби Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон мутобиқи бандҳои 8 ва 9 моддаи 69 Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон пешниҳодҳо ба Маҷлиси миллии Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи додани ризоият барои аз вазифаи Прокурори генералии Ҷумҳурии Тоҷикистон озод намудани Раҳмон Юсуф Аҳмадзод бо сабаби ба кори дигар гузаштан, аз вазифаи муовини Прокурори генералӣ - Сарпрокурори ҳарбии Ҷумҳурии Тоҷикистон озод намудани Воҳидзода Ҳабибулло Сайдулло бо сабаби ба кори дигар гузаштан, аз вазифаи муовини якуми раиси Суди олии иқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистон бозхонд намудани Абдуллозода Зебонисо Файзулло бо сабаби ба кори дигар гузаштан, барои ба вазифаи Прокурори генералии Ҷумҳурии Тоҷикистон таъин намудани Воҳидзода Ҳабибулло Сайдулло, ба вазифаи Раиси суди олии иқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистон таъин намудани Абдуллозода Зебонисо Файзулло ирсол гардид.
Иштироки ҳайати Ҷумҳурии Тоҷикистон дар чорабинии АБНА вобаста ба масъалаҳои аккредитатсияи байналмилалии марказҳои минтақавӣ
Аз 20 то 23 январи соли 2025 дар шаҳри Венаи Ҷумҳурии Австрия аз ҷониби Агентии байналмилалии нерӯи атомӣ (АБНА) чорабинӣ вобаста ба масъалаҳои аккредитатсияи байналмилалии марказҳои минтақавӣ баргузор гардид. Дар чорабинии мазкур аз ҳайати Ҷумҳурии Тоҷикистон директори Агентии амнияти химиявӣ, биологӣ, радиатсионӣ ва ядроии Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон Илҳом Мирсаидзода ва намояндаи Дастгоҳи иҷроияи Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон Зафар Сафарлизода иштирок намуданд.
Ҳадафи асосии чорабинии мазкур аз мубодилаи таҷриба ва муҳокимаи равишҳои байналмилалӣ дар самти аккредитатсияи байналмилалии марказҳои минтақавӣ, ки бо дастгирии АБНА фаъолият мекунанд, буд.
Иштирокчиён ҷанбаҳои муҳими амнияти ядроӣ ва бехатарии радиатсионӣ, муқовимат ба таҳдидҳои марбут ба маводҳои ядроӣ ва истифодаи технологияҳои пешрафтаро барои таҳкими амнияти глобалӣ баррасӣ намуданд.
Ҳайати Ҷумҳурии Тоҷикистон дар муҳокимаҳо фаъолона иштирок намуд ва бо технологияҳои пешқадами байналмилалӣ, ки дар ҷанбаҳои гуногуни амнияти ядроӣ ва бехатарии радиатсионӣ истифода мешаванд, шинос гардид. Дар доираи чорабинӣ сессияҳои махсус оид ба истифодаи технологияҳои муосир, таъмини мониторинги боэътимод ва омодасозии кадрҳо дар ин соҳа баргузор гардид.
Илҳом Мирсаидзода қайд намуд, ки иштирок дар чорабинии АБНА қадами муҳим барои Ҷумҳурии Тоҷикистон дар таҳкими ҳамкорӣ бо ҷомеаи байналмилалӣ ва ҳамчунин дар гирифтани донишҳо ва таҷрибаи нав барои баланд бардоштани иқтидори миллӣ дар соҳаи амнияти ядроӣ ва бехатарии радиатсионӣ мебошад.
Инчунин, Илҳом Мирсаидзода зикр намуд, ки чунин чорабиниҳо на танҳо ба таҳкими муколама байни кишварҳо, балки ба рушди равишҳои амалии ҳалли мушкилоти глобалӣ, ки бо амният вобастаанд, мусоидат менамояд.
Дар чорабинии мазкур ҳайатҳо аз 50 давлати узви АБНА ҷамъ омаданд, ки имконияти нодирро барои мубодилаи таҷриба, таҳияи стратегияҳои муштарак ва муҳокимаи мушкилоти мавҷуда дар соҳаи амнияти ядроӣ ва бехатарии радиатсионӣ фароҳам оваранд.
Ҳайати Ҷумҳурии Тоҷикистон итминон дорад, ки донишҳо ва малакаҳо ба рушди минбаъдаи барномаҳои миллии ин соҳа мусоидат хоҳад кард.
МАҶЛИСИ ТАШКИЛОТИ ИБТИДОИИ ҲИЗБИИ «НАВОВАРОН»-И ИНСТИТУТИ ИҚТИСОДИЁТ ВА ДЕМОГРАФИЯИ АМИТ ОИД БА ФАЪОЛИЯТИ ҶАМЪБАСТӢ ДАР СОЛИ 2024 ВА ВАЗИФАГУЗОРИҲО БАРОИ СОЛИ 2025
Дар асоси талаботи Оинномаи ҲХДТ ва қарори маҷлиси Раёсати Кумитаи иҷроияи ибтидоии ҳизбии «Хирадмандон»-и АМИТ санаи 22 январи соли ҷорӣ дар толори Шурои олимони Институт ҷаласаи Ташкилоти ибтидоии ҳизбии «Навоварон»-и ИИваД АМИТ баргузор гардид, ки дар кори он Қурбонова Ширин – муовини раиси Кумитаи иҷроияи ибтидоии ҳизбии «Хирадмандон»-и АМИТ иштирок намуданд.
Тибқи масъалаи якуми рӯзнома Ҳисоботи раиси ташкилоти ибтидоии ҳизбии «Навоварон»-и Институти иқтисодиёт ва демографияи АМИТ Шариф Раҳимзода оид ба фаъолияти Ташкилоти ибтидоии ҳизбии «Навоварон»-и ИИваД АМИТ дар соли 2024 ва вазифагузориҳо барои соли 2025 шунида шуд.
Зикр гардид, ки дар Институти иқтисодиёт ва демографияи Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон дар баробари дигар сохторҳо 7 шуъбаҳои илмӣ фаъолият мекунанд: шуъбаи таҳқиқоти назариявӣ ва робитаҳои иқтисоди хориҷӣ; шуъбаи таҳқиқоти рушд ва ҷойгиркунии қувваҳои истеҳсолкунанда; ш уъбаи таҳқиқоти муқоисавии иқтисодӣ; шуъбаи моделсозӣ ва дурнамогирии равандҳои иҷтимоӣ-иқтисодӣ; шуъбаи таҳқиқоти институтсионалӣ; шуъбаи таҳқиқоти инфрасохторӣ ва шуъбаи таҳқиқоти демографӣ.
Дар давраи ҳисоботӣ Институт фаъолияти илмӣ-таҳқиқотии худро дар доираи як мавзӯи илмӣ-таҳқиқотӣ барои солҳои 2020-2024 ва шаш мавзӯи илмӣ-таҳқиқотӣ барои солҳои 2021-2025 идома дод.
Дар соли 2024 ба Институти иқтисодиёт ва демографияи Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон беш аз 382 ҳуҷҷат (соли 2023 - 298), аз ҷумла, қарор ва фармоишҳои Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, Фармонҳои Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, супоришҳои Сарвазири Ҷумҳурии Тоҷикистон, супоришҳои Роҳбари Дастгоҳи иҷроияи Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, нусха аз протоколи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, барқияҳои ҳукуматӣ, қарорҳои Раёсати Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, амру супоришҳои президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, мактубҳо аз вазорату кумита ва идораҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон барои баррасӣ ва иҷро ворид гардидаанд.
Ҳамзамон, дар Институт - 55 нафар унвонҷӯён, 24 нафар докторантони PhD ва 55 (16 нафар курси 1 ва 28 нафар курси 2) магистрантон таҳсил менамоянд.
Дар Институти иқтисодиёт ва демографияи АМИТ дар соли ҳисоботӣ як ходими илмии Институт-аъзои Ташкилоти ибтидоии ҳизбии «Навоварон»-и ИИваД АМИТ соҳиби мукофоти давлатӣ ва як нафар соҳиби унвони докторӣ гардиданд:
- Бо Фармони Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 14 августи соли 2024 №847 Раҳмон Юсуф Азим - н.и.и., ходими калони илмии шуъбаи таҳқиқоти инфрасохтории Институти иқтисодиёт ва демографияи Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон бо медали «Хизмати шоиста» сарфароз гардонида шуданд;
- санаи 02 апрели соли 2024 ҳимояи рисолаи доктории Бобозода Комил Олимҷон дар мавзӯи «Ташкили фаъолияти истеҳсолии инфрасохтори нақлиёти автомобилии Ҷумҳурии Тоҷикистон» (назария, методология, амалия) баргузор гардид.
Инчунин, соли 2024 Институти иқтисодиёт ва демографияи Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон аз аккредитатсияи давлатии Агентии назорат дар соҳаи маориф ва илми назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон бомуваффақият гузашта, соҳиби Шаҳодатномаи рақами Т-АД №0002584 аз 25 ноябри соли 2024 гардид.
Қайд намудан ба маврид аст, ки ходимони илмии Институти иқтисодиёт ва демографияи АМИТ, ки бевосита аъзои ҲХДТ ба ҳисоб мераванд дар рафти иҷрои Барнома ва Стратегияҳои давлатӣ низ фаъолона иштирок менамоянд.
Кормандони Институти иқтисодиёт ва демографияи АМИТ дар давраи ҳисоботӣ дар як қатор чорабиниҳои ҷамъиятиву сиёсӣ, аз ҷумла, Рӯзи Ваҳдати миллӣ, Рӯзи Истиқлолияти давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон, Рӯзи Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон, Рӯзи Модар, Иди байналмилалии Наврӯз, Рӯзи ҷавонони Тоҷикистон ва ғайра иштироки фаъолона намуданд.
Дар давраи ҳисоботӣ баҳри ташвиқу тарғиби донишҳои илмӣ ходимони илмии муассиса дар зиёда аз 45 барномаҳои телевизиону радио ва дигар ҷамъомадҳо доир ба масъалаҳои вобаста ба самти фаъолияти Институт суханронӣ намуданд, аз ҷумла Паёми суръатбахш ва рушди иқтисоди миллӣ, Нақши соҳибкорӣ дар рушди иқтисодиёт, Паёми Пешвои муаззами миллат – суръатбахши рушди иқтисодиёт, рӯ ба иқтисоди сабз, Паём ва роҳҳои татбиқи амалии пешниҳодҳо аз он, гузариш ба ҳисоббаробаркуниҳои ғайринақдӣ, рушди низоми бонкӣ, таҳлили ҳамалоқамандии маърифати ҳуқуқии шаҳрвандон ва ҳуқуқии истеъмолкунандагон, Тоҷикистон - Узбекистон: самтҳои асосии ҳамкориҳои иқтисодӣ, Таджикистан - Узбекистан: основные направления сотрудничества, Истиқлолият – гарави устувори рушди иқтисодӣ, Чи тавр маҳсулоти кишоварзиро зиёд кунем, Омилҳои фаровонҳосилӣ кадомҳоянд, Рақамикунонӣ ва нақши он дар рушди иқтисодиёт, Пешвои муаззами миллат ва илми иқтисодӣ, Истиқлолият ва рушди иқтисоди миллӣ, Маърифати молиявӣ ва низоми бонкӣ, Маърифати молиявӣ ва роҳҳои баланд бардоштани он, Картина мира лидера: как работатет мозг успешного руководителя ва ғ.
Дар давраи ҳисоботӣ дар Институт 10 семинари илмӣ-назариявӣ, 7 мизи мудаввар ва 2 конференсияи илмӣ-амалии ҷумҳӯриявӣ баргузор гардиданд, ки онҳо ба масъалаҳои мубрами иқтисодиёт, нақши саноати кӯҳӣ дар иқтисодиёти Ҷумҳурии Тоҷикистон, сарбории демографӣ ва рушди системаи маориф, таҳқиқи нақши диаспораҳо ва муҳоҷирон дар рушди устувори иҷтимоию иқтисодии кишварҳои интиқолдиҳанда ва қабулкунанда, рушди инфрасохтори истеҳсолии нақлиёти Ҷумҳурии Тоҷикистон, такмили системаи арзёбии лоиҳаҳои сармоягузорӣ ва мушкилотҳои рушди бозорҳои молиявӣ, ҳолати муосир ва рушди қувваҳои истеҳсолкунандаи соҳаи сохтмони Ҷумҳурии Тоҷикистон, ислоҳоти иқтисодӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон дар ибтидои солҳои 2000: Консепсияҳо ва татбиқи онҳо, инфрасохтори инноватсионӣ ва унсурҳои он, саноатикунонии босуръат дар Ҷумҳурии Тоҷикистон: вазъ ва дурнамо ва ғ. вобаста буданд.
Сипас, муовини раиси Кумитаи иҷроияи ибтидоии ҳизбии «Хирадмандон»-и АМИТ – Қурбонова Ширин зимни суханронии худ зикр намуданд, ки Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон дар тули фаъолияти худ дар кишвар ба сифати як ҳизби пешоҳанги ҷомеа масъулияти олии ватансозиро ба зимма дошта, бо ҷалби ҳама аъзо ва ҷонибдоронаш идеологияи миллиро бунёд ва тарғиб менамояд. Дар доираи амали Барномаи ҲХДТ самтҳои муҳими хоҷагии халқи кишвар рушд ёфта, сатҳи некӯаҳолии мардум боло рафта истодааст.
Дар охир аз ҷониби раиси ташкилоти ибтидоии ҳизбии «Навоварон»-и Институти иқтисодиёт ва демографияи АМИТ Шариф Раҳимзода маҷлиси ташкилоти ибтидои ҳизбии «Навоварон»-и Институти иқтисодиёт ва демографияи АМИТ бо садо додани Суруди миллӣ пӯшида эълон гардид.
17 январи соли равон дар толори Раёсати Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон бо ибтикори Институти фалсафа, сиёсатшиносӣ ва ҳуқуқи ба номи А.Баҳовадинови АМИТ таҳти унвони “Паёми Пешвои миллат – роҳнамо ба фардои дурахшон” бо иштироки олимони соҳа ҳамоиши илмӣ доир гардид.
Ба кори ҳамоиш директори Институти фалсафа, сиёсатшиносӣ ва ҳуқуқи ба номи А.Баҳоваддинови Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон Маҳмадизода Нозим ҳусни оғоз бахшид. Таъкид гардид, ки Паёми солонаи Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон «Дар бораи самтҳои асосии сиёсати дохилӣ ва хориҷии ҷумҳурӣ» дастовардҳо, муваффақиятҳо ва мушкилоти соли сипаришуда, вазъи ҳозира, дурнамои рушд ва вазифаҳо барои соли минбаъдаи Ҷумҳурии Тоҷикистонро инъикос менамояд. Ҳамасола Паёмҳои Роҳбари давлат барои фаъолияти ташкилоту муассисаҳои давлатию ғайридавлатӣ, гурӯҳҳои иҷтимоӣ ва умуман, шаҳрвандони Тоҷикистон ҳамчун дастурамал ва роҳнамо хизматменамоянд.
Дар идома академики Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон Маҳмудзода Маҳкам дар суханронии хеш чанд нуқтаҳои муҳими Паёми Пешвои муаззами миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмонро шарҳу тавзеҳ доданд. Аз ҷумла, академик Маҳмудзода Маҳкам зимни суханронӣ таъкид дошт, ки Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар Паёми имсола ба хотири ҳифзи арзишҳои таърихиву фарҳангии миллати худ ва муаррифии боз ҳам бештари онҳо дар арсаи байналмилалӣ ба вазорату идораҳои мухталиф дастуру супоришҳои мушаххас доданд. Инчунин зимни суханронӣ Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ҷиҳати таҷлили 2550- солагии Эъломияи ҳуқуқи башари Куруши Кабир ба масъулин дастур доданд, ки маводҳои заруриро омода намуда, ба Юнеско пешниҳод намоянд.
Сипас, дигар аз олимону кормандон доир ба нуқтаҳои гуногуни Паёми Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ба Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон “Дар бораи самтҳои асосии сиёсати дохилӣ ва хориҷии кишвар” маърузаҳои хешро ироа доштанд.
17 январ дар бинои Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон таҳти раёсати Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Пешвои миллат, Раиси Ҳукумати кишвар муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон маҷлиси васеи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон оғоз гардид.
Дар кори маҷлис роҳбарият ва аъзои Ҳукумати кишвар, Дастгоҳи иҷроияи Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон ва воҳидҳои сохтории он, роҳбарони мақомоти марказии давлатӣ, идораҳои назди Президент ва Ҳукумат, корхонаю муассисаҳои ҷумҳуриявӣ, раисони вилоятҳо ва шаҳру ноҳияҳо, роҳбарони муассисаҳои таҳсилоти олӣ, марказҳои татбиқи лоиҳаҳои давлатии сармоягузорӣ, бонкҳои давлатӣ ва саҳомӣ, рӯзномаю маҷаллаҳои расмӣ ва дигар шахсони масъул иштирок доранд.
Дар маҷлиси васеи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон натиҷаҳои рушди иҷтимоию иқтисодии кишвар дар соли 2024 муфассал баррасӣ гардида, вазифаҳои асосӣ барои соли 2025 муайян карда мешаванд.
https://president.tj/event/news/49508
Иттилоъ дар бораи мулоқоти Раиси Маҷлиси миллии Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, Раиси шаҳри Душанбе муҳтарам Рустами Эмомалӣ бо Президенти Ҷумҳурии Исломии Эрон муҳтарам Масъуд Пизишкиён
Иттилоъ дар бораи мулоқоти Раиси Маҷлиси миллии Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, Раиси шаҳри Душанбе муҳтарам Рустами Эмомалӣ бо Президенти Ҷумҳурии Исломии Эрон муҳтарам Масъуд Пизишкиён
16 январ Раиси Маҷлиси миллии Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, Раиси шаҳри Душанбе муҳтарам Рустами Эмомалӣ бо Президенти Ҷумҳури Исломии Эрон муҳтарам Масъуд Пизишкиён, ки бо сафари давлатӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон қарор дорад, мулоқот намуданд.
Дар оғози суҳбат Раиси Маҷлиси миллии Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, Раиси шаҳри Душанбе муҳтарам Рустами Эмомалӣ Президенти Ҷумҳурии Исломии Эрон муҳтарам Масъуд Пизишкиёнро ба Тоҷикистон самимона хайрамақдам гуфтанд.
Изҳори боварӣ карда шуд, ки сафари нахустини давлатии Президенти кишвари дӯсту бародари Эрон муҳтарам Масъуд Пизишкиён ба Тоҷикистон дар рушду тавсеаи муносибатҳои дӯстона ва раванди ҳамкориҳои судманди ду кишвар такони тоза мебахшад.
Дар ҷараёни мулоқот ҷонибҳо дар атрофи маҷмӯи васеи масъалаҳои мубрами ҳамкориҳои Тоҷикистону Эрон, аз ҷумла дар бахшҳои тиҷоратию иқтисодӣ, фарҳангию гуманитарӣ, инчунин дар самти робитаҳои байнипарламентӣ, мубодилаи афкор намуданд.
Ҳамчунин, зимни вохӯрӣ масъалаҳои мавриди таваҷҷуҳи тарафайни минтақавӣ ва байналмилалӣ баррасӣ карда шуданд.
Имрӯз аз фаъолияти президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт як сол сипарӣ шуд;
Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон фаъолияти илмӣ ва илмиву ташкилии худро дар соли 2024 тибқи дастуру супоришҳои Асосгузори сулҳу Ваҳдати миллӣ, Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар Паёми худ ба Маҷлиси Олии Ҷумҳурии ва мулоқот бо аҳли илм ва маорифи кишвар ба роҳ монда, дар ин муддат ба натиҷаҳои муайян ноил гардид;
Вохӯрии судманди олимону зиёиёни ҷумҳурӣ, бахусус олимони АМИТ санаи 30 майи соли 2024 бо Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ - Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон бо аҳли илм ва маорифи кишвар бо таҳияи нақшаи чорабниҳо;
Дар доираи иҷрои Фармони Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон вобаста ба “Соли маърифати ҳуқуқӣ” эълон намудани соли 2024 баргузор намудани чорабниҳои илмӣ, илмӣ-оммавӣ ва амалӣ, аз ҷумла: баргузории 2 конфронси ҷумҳуриявии илмӣ-амалӣ; таҳияи 6 монография, воситаҳои таълимӣ ва брошюраҳо, 12 хонишҳои сиёсӣ барои олимони ҷавон, 30 семинарҳои илмӣ, 100 мақолаҳои илмӣ ва илмӣ-оммавӣ ва баромадҳои дар телевизиону радио;
Санаи 29 октябри соли 2024 ташрифи Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ва Раиси Маҷлиси миллии Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, Раиси шаҳри Душанбе муҳтарам Рустами Эмомалӣ ба АМИТ ва ифтитоҳи бинои нави Маркази минтақавии бехатарӣ, амният ва кафолати химиявӣ, биологӣ, радиатсионӣ ва ядроии Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон;
Ифтитоҳи Маркази 4 ошёнаи дорои 16 озмоишгоҳи инноватсионии илмӣ-таҳқиқотии самтҳои химия, биология ва нодиртарин озмоишгоҳҳои илмии соҳаи иммунологӣ, вирусологӣ, бехатарӣ ва амнияти биологӣ ва криминалистикаи ядроӣ буда, барои омӯзиш ва ташхиси маводи химиявӣ, биологӣ, радиатсионӣ ва ядроӣ;
Муаррифии 5 лоиҳаи нави сохтмони биноҳои марказҳои илмию таҳқиқотӣ, аз ҷумла, 3 лоиҳа дар асоси ҳамкории Ҷумҳурии Тоҷикистон бо Ҷумҳурии Мардумии Чин;
- лоиҳаи бинои Институти илмӣ-таҳқиқотии автомобилҳои нави барқӣ;
- лоиҳаи бинои Маркази экспедитсия ва санҷиши сарватҳои маъданӣ;
- лоиҳаи бинои Маркази илмии технологияҳои иттилоотӣ;
-лоиҳаи бинои Маркази байналмилалии омӯзишии муқовимат ба терроризм бо истифода аз силоҳи қатли ом ва маводи химиявӣ, биологӣ, радиатсионӣ ва ядроии Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон;
-лоиҳаи бинои филиали Агентии амнияти химиявӣ, биологӣ, радиатсионӣ ва ядроии Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон дар шаҳри Бохтар.
Пешбурди таҳқиқотҳои илмии олимони АМИТ аз рӯйи 110 мавзуъ, аз ҷумла 68 мавзуи илмӣ-таҳқиқотии бунёдӣ, 14 мавзуи илмӣ-таҳқиқотии амалӣ ва 28 мавзуи илмӣ-таҳқиқотии бунёдию амалӣ;
Соҳиб гардидани ҷойи аввал дар байни 49 муассисаи илмӣ ва таҳсилоти олии касбӣ дар радабандии байналмилалӣ, аз ҷумла китобхонаи электронӣ (e-library) ва Шохиси россиягии иқтибосоварии илмӣ (яъне РИНЦ)-и Федератсияи Россия ва мавқеи худро аз 10 ба 51, маводи дар РИНЦ нашршуда аз 10 ба 49 ва маводи дар ҷавҳари РИНЦ нашршуда аз 5 ба 42 расонидани Академияи миллии илмҳо;
Таҳияи 1974 кори илмӣ, аз ҷумла 70 монография, 125 китобу маҷмуаҳои илмӣ, брошюра, тавсиянома, атлас, каталог, 1779 мақолаҳои илмӣ, аз онҳо 1315 мақола дар маҷаллаҳои илмии ҷумҳурӣ, беш аз 260 мақолаи илмӣ дар маҷаллаҳои кишварҳои ИДМ ва беш аз 200 мақола дар маҷаллаҳои давлатҳои хориҷи дур (аз ҷумла қариб 50 мақола – дар SCOPUS) аз ҷониби ҳайати илмии АМИТ;
Таҳия 800 мақола дар маводи конференсияҳо ва 1170 мақолаи илмию оммавӣ дар рӯзномаю маҷаллаҳо ва сомонаҳои интернетӣ, аз ҷумла, 990 мақолаҳои оммавӣ, 141 видеоролик ва 150 барнома ва гузоришҳои телевизионӣ нашру пахш аз ҷониби кормандони илмӣ;
Соҳиб гардидани 30 патент, аз ҷумла 7 патент ва 23 нахустпатенти Ҷумҳурии Тоҷикистон барои ихтироъ, 6 қарори мусбат оид ба додани нахустпатент барои ихтироъ ва 2 шаҳодатнома аз ҷониби олимон;
Баргузор намудани 160 чорабинии илмӣ, аз ҷумла, 1 симпозиуми байналмилалӣ, 34 конференсияи илмии байналмилалӣ, 29 конференсияи илмии ҷумҳуриявӣ, 64 семинари ҷумҳуриявӣ ва байналмилалӣ, 18 мизи мудаввар, 4 маҳфили илмӣ, 4 курси омӯзишӣ ва 4 рӯнамои китоб дар соли 2024 аз ҷониби АМИТ;
Тариқи Муассисаи нашриявии “Дониш”-и АМИТ чопи 130 номгӯйи китобу монографияҳои олимон ва маҷаллаҳои илмии АМИТ бо теъдоди 12100 нусха аз ҷониби олимон;
Барои истифодаи амалӣ дар истеҳсолот аз ҷониби олимон пешниҳоди 40 коркардҳои илмӣ ва 7 пешниҳоду тавсияҳои илмӣ оид ба вазъи иқтисодию иҷтимоии ҷумҳурӣ;
Ифтитоҳи Маркази минтақавии бехатарӣ, амният ва кафолати химиявӣ, биологӣ, радиатсионӣ ва ядроии АМИТ бо 16 озмоишгоҳи замонавӣ;
Ифтитоҳи 3 адад озмоишгоҳи нави муҷаҳҳаз бо 60 номгӯйи асбобу таҷҳизоти муосири илмӣ дар Институтҳои физикаю техникаи ба номи С.У.Умаров, ботаника, физиология ва генетикаи растнӣ ва зоология ва паразитологияи ба номи Е.Н.Павловский;
Ба истифода додани 3 адад пойгоҳи нави зилзиласанҷӣ дар Хадамоти геофизикии назди Раёсати АМИТ;
Барои озмоишгоҳи сейсмологӣ дар Институти геология, сохтмони ба заминҷунбӣ тобовар ва сейсмология насби 32 номгӯй асбобу таҷҳизоти илмии замонавӣ;
Таҳия ва ба имзо расонидани 13 санад оид ба ҳамкориҳои байналмилалӣ аз ҷониби раёсати робитаҳои байналмилалии илми бо ҳамтоёни хориҷӣ;
Ташрифи Дабири кулли Созмони миллали Муттаҳид Антонио Гутериш ба Академияи миллии илмҳо ва дидан намудан аз Осорхонаи бостоншиносии АМИТ;
Бо 17 корпусҳои дипломатӣ ва ташкилотҳои хориҷии муқими Тоҷикистон вохӯрӣ доир намуда, 10 чорабинии сатҳи байналмилалӣ бо иштироки 309 нафар коршиносони хориҷӣ баргузор намудан ва 224 нафар кормандони илмиро ба сафари хизматӣ ба давлатҳои хориҷӣ фиристодан;
Аз тарафи Раёсат баргузор намудани 4 маҷлиси умумӣ, 2 ҷаласаи васеи раёсат, 48 ҷаласаи назоратии назди президенти АМИТ, 12 маҷлиси тантавӣ бахшида ба ҷашнҳои муҳимми умумимиллӣ;
Фаъолияти 2063 нафар кормандон дар АМИТ бо фарогирии 1088 нафар корманди илмӣ, аз ҷумла 159 доктори илм, 306 номзади илм, ки аз он 503 нафар занон, аз ҷумлаи онҳо 28 доктори илм, 106 номзади илм;
Фаъолияти илмии 70 нафар аъзои Академияи миллии илмҳо, аз ҷумла 26 нафар академик, 44 нафар узви вобаста, ҳамчунин, 36 аъзои хориҷӣ ар АМИТ;
Ба кор қабул намудан дар муассисаҳои илмӣ 166 нафар мутахассисони ҷавон, аз ҷумла 70 нафар духтарон. Фаъолияти 130 нафар муҳаққиқони ҷавони то 30 сола, 57 нафар номзадҳои илми то синни 35 сола, ва 4 нафар докторони илми то синни 45 сола дар АМИТ;
Таҳсили 287 нафар магистрантҳо аз рӯйи 53 ихтисос дар АМИТ, азҷумла 149 нафар духтарон;
Ба корҳои илмӣ таҳқиқотӣ ва таҳсил дар зинаи докторантураи PhD аз рӯйи 44 ихтисос ҷалб намудани 221 нафар докторантони PhD ва 11 нафар докторантони анъанавӣ;
Ба таҳқиқотҳои илмӣ ҷалб намудани 345 нафар унвонҷӯён, аз ҷумла 309 нафар дар гурӯҳҳои буҷавӣ ва 36 нафар унвонҷӯён дар гурӯҳҳои шартномавӣ;
Фаъолияти 10 Шурои диссертатсионии КОА-и назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон ва ҳимояяи 50 рисолаи илмӣ, аз ҷумла 6 рисолаи докторӣ, 9 рисолаи доктори фалсафа PhD ва 35 рисолаи номзадӣ;
Фаъолияти 5 Шурои диссертатсионии назди КОА-и Федератсияи Россия ва ҳимояи 27 рисолаи илмӣ, аз ҷумла 7 рисолаи докторӣ ва 20 рисолаи номзадӣ дар шуроҳои мазкур.
таҳияи Солеҳ Қосимзода
ва Муҳаммад Аминзод
