Номи шаҳри Душанбе дар солҳои истиқлолияти давлатии Тоҷикистон ҳамчун маркази маъмурии кишвари мустақили Тоҷикистон ба ҷаҳону ҷаҳониён муаррифӣ гардид. Ин шаҳри зебову замонавӣ, ки дар остонаи кӯҳҳои баланд ҷой гирифтааст, сол то сол ободтару дилработар мегардад. Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон маркази ҷумҳуриро чунин тавсиф намудаанд: «Пойтахти Тоҷикистон — шаҳри Душанбе оинаи таъриху зиндагии миллати тоҷик ва давлати тоҷикон аст».
Бале, Душанбе, оинаи софу беғубори миллати тоҷик аст. Ҳар сол ҳазорҳо нафар меҳмонон аз кишварҳои гуногун ба ин ҷо омада, мавзеҳои зебоманзари пойтахтро тамошо мекунанд. Пойтахтро «боғшаҳр» меноманд, гулҳои зебою назаррабо ва манзараҳои дилфиребашро тамошо карда, таърифу тавсиф менамояд.
Мавриди зикр аст, ки Ҷумҳурии Тоҷикистон аз рӯзҳои аввали ба даст овардани истиқлолияти давлатӣ бо такя ба принсипҳои сиёсати «дарҳои боз», сулҳҷӯёна ва фидокорӣ муносибатҳои дӯстонаи ҳамкориҳои баробарҳуқуқ ва мутақобилан судмандро бо аксари кишварҳои ҷаҳон ва бо як қатор кишварҳои ҷаҳон муносибатҳои шарикии стратегӣ барқарор ва минбаъд онҳоро ва таҳким бахшидааст.
Дар баробари ин сиёсати хориҷии давлати мо ба таъмини иштироки васеъ ва самараноки кишвар дар созмонҳои дахлдори байналмилалӣ ва минтақавӣ нигаронида шудааст. Тоҷикистон бо татбиқи чунин сиёсат дар таъмини амнияту сулҳ, ҳамкориҳои созандаи байналмилалӣ ва муколамаи созанда саҳми амалии худро мегузорад ва инчунин аз имконоти созмонҳои байналмилалӣ ва минтақавӣ ба манфиати таъмини рушди устувори кишвар ва таҳкими мавқеаш дар арсаи байналмилалӣ истифода мебарад.
Дар як муддати кутоҳ аз руи меъёрҳои таърихӣ ҷумҳурии мо бо 180 давлати чаҳон муносибатҳои комилҳуқуқи дипломатӣ барқарор намуда, узви фаъоли созмонҳои бонуфузи байналмилали ва минтакави гардид. Ҷумҳурии Тоҷикистон бо роҳандозии шарикӣ бо ҷомеаи ҷаҳонӣ дар доираи созмонҳои байналмилалӣ ва минтақавӣ ҳамкориҳоро бо СММ ва ниҳодҳои махсуси он, СҲШ, СААД, САҲА, ЭКО, инчунин бо шарикони рушд, институтҳои молиявии байналмилалӣ ва минтақавӣ густариш дод. Махсусан ба рушди муносибатҳои судманд дар доираи Созмони ҳамкории Шанхай таваҷҷуҳи хоса зоҳир менамояд. Чаласаҳои созмонҳои зикршуда дар шаҳри Душанбн баргузор гардиданд, ки ин барои кишвари мо ифтихори бузург аст.
Дар баробари ин бояд қайд намоем, ки Маркази тадқиқоти технологияҳои инноватсионии Академияи миллиии илмҳои Тоҷикистони низ дар пойтахт се конфронси байналмилалӣ гузаронид, ки дар онҳо олимону мутахассисони кишварҳои гуногун бо маърӯзаҳои ҷолиби илмию назариявӣ ва амалӣ баромад карданд.
Дар биноҳои муҳташами «Қасри миллат», «Наврӯзгоҳ», «Тоҷикистон» «Хеят реҷенси», «Гранд - отел» «Душанбе - сирена» ва ғайра мунтазам чорабиниҳои зиёди байналмилалӣ доир мегарданд. Дар воқеъ, шаҳри Душанбе ба маркази ҷамъомадҳои сатҳи баланд, баргузории форуму конфронсҳои бузурги байнидавлатӣ ва созмонҳои байлмилалию минтақавӣ табдил ёфтааст.
Манучеҳр Расулов, Алқос Сайдалиева - ходимони илмии Маркази тадқиқоти технологияҳои инноватсионии АМИТ
Имрӯз (16.02.2024) бо иштироки академики Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон доктори илмҳои филологӣ, профессор Кароматулло Олимов хониши сиёсӣ дар мавзӯи “Тарбияи худшиносии миллӣ дар асарҳои Пешвои миллат” баргузор гардид. Дар баргузории хониши сиёсӣ оли
ОЛИМОНИ ҶАВОН БОЯД ДАР ТАЪМИНИ РУШДИ УСТУВОРИИ ИҚТИСОДИЁТИ КИШВАР НАҚШИ МУАССИР ГУЗОРАНД.
Иқтисодиёт яке аз самтҳои афзалиятнок ва муҳими ҳар як давлату ҷамъият буда, рушди давлат ба пуррагӣ аз иқтисодиёт вобастагӣ дорад. Пешбаранда ва тақвиятдиҳандаи кори ин соҳа олимону мутаххасисони худи соҳаи иқтисодиёт ба шумор мераванд. Аз ин лиҳоз аз соли 2011 дар асоси Қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон таҳти № 33 барои рушди ин соҳа Институти иқтисодиёт ва демография дар тобеияти АМИТ таъсис дода шуд.
Имрӯз (16.02.2024) бо мақсади шиносоӣ ва таҳлилу баррасии масъалаҳои ҳалталаби илмиву иқтисодӣ Президенти Академияи милии илмҳои Тоҷикистон Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт бо олимону кормандони Институти иқтисодиёт ва демографияи АМИТ вохӯрӣ анҷом дод.
Зимни мулоқот нахуст Президенти академия Хушвахтзода Қ.Х. аз корҳои илмии баанҷомрасидаи институт дар самти иқтисодиёт ва демография дар соли 2023 натиҷагирӣ намуда, баҳри тақвияти корҳо дар ин соҳа ва нақшаҳои амалишаванда дар соли 2024 ба масъулини соҳа дастуру супоришҳои мушаххас доданд: муҳаё намудани шароити корӣ барои зиёд кардани шумораи номзадону докторани соҳаи иқтисодиёт, тақвият бахшидани корҳо дар самти омоданамоии магистрантону докторантон ва то бозори меҳнат омода намудани онҳо, таъсиси маҳфилҳои инфиродӣ барои омӯзиши донишу маҳорати олимони академия, ба нақшагирии барномаҳои дурнамо барои рушди иқтисоди кишвар, аз ҷумлаи маъалаҳои мубрами вохурии мазкур маҳсуб меёбанд.
Имрӯз (16.02.2024) бо иштироки академики Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон доктори илмҳои филологӣ, профессор Кароматулло Олимов хониши сиёсӣ дар мавзӯи “Тарбияи худшиносии миллӣ дар асарҳои Пешвои миллат” баргузор гардид. Дар баргузории хониши сиёсӣ олимони ҷавон, магистрантон ва докторантон барои баланд бардоштани ҳисси ватандӯстӣ худшиносии миллӣ ва дар амал татбиқ намудани ин хонишҳо ҷалб шуданд.
Дар раванди баргузории хониши сиёсӣ академик Кароматулло Олимов барои дар рӯҳияи худшиносии миллӣ тарбия намудани ҷавонони илмдӯсту ташаббускор аз асарҳои Пешвои миллат дар бораи ватандӯстю худшиносии миллӣ маърӯза намуда, муҳтавои асосии ин асарҳоро ба самъи иштирокдорон расонида, онҳоро барои хондану аз бар намудани ин асарҳои арзишманд тавсеаҳои судманд дод.
Ёдовар мешавем, ки хонишҳои сиёсӣ ва дарсҳои ватандӯстӣ бо ташаббуси Президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт барои баланд бардоштани донишҳои сиёсию ҳуқуқии олимон ҷавон роҳандозӣ гардид.
Зикр кардан ба маврид аст, ки минбаъд хонишҳои сиёсӣ бо иштироки бевоситаи олимони соҳибмактаби Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон мунтазам баргузор карда мешаванд.
Таъсиси Институти масъалаҳои об, гидроэнергетика ва экологияи Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон аз суханронии Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон 1-уми октябри соли 1999 дар Иҷлосияи 54-уми Маҷмааи умумии Созмони Милали Муттаҳид маншаъ мегирад. Дар ин иҷлосия Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон пешниҳод намуданд, ки соли 2003 “Соли байналмилалии оби тоза” эълон карда шавад ва СММ вобаста ба ин қатънома қабул кард. Борҳо аз минбарҳои баланди Созмони Миллали Муттаҳид Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон таваҷҷуҳи мардуми сайёраро барои беҳтар намудани сифати оби ошомиданӣ ҷалб намудааст. Баҳри дар амал татбиқ намудани ташаббусҳои ҷаҳонии Президенти мамлакат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар самти обу иқлим, ба хусус Даҳсолаи байналмилалии амал “Об барои рушди устувор” барои солҳои 2018-2028, имрӯз Президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон Хушвахтзода Қ.Х. бо олимону кормандони Институти масъалаҳои об, гидроэнергетика ва экология вохурӣ гузаронид.
Зимни вохӯрӣ нахуст Президенти АМИТ Хушвахтзода Қ.Х. кори баанҷомрасидаи институтро дар соли 2023 мавриди баррасӣ қарор дода, барои омӯзиш, бозкушоии муҳиммияти масъала, нақши масъалаҳои обу иқлим дар пойдории сулҳу амнияти башар, ҳамзистии мусолиҳаомез ва дар амал татбиқ намудани ташаббусҳои Президенти мамлакат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар ин ҷода бо олимону кормандони соҳа машварат намуда, аз руйи нақшаи муайяни корбари намудан дар ин самт масъулинро вазифадор намуданд.
Ҳамзамон директори институт суханронӣ намуда, иброз дошт, ки Институти масъалаҳои об, гидроэнергетика ва экология бо як чанд институтҳои хориҷи кишвар шартномаҳои ҳамкорӣ баста, барои густариши иртибот, табодули таҷриба ва омода намудани мутахассисони баландихтисосу варзида тамоми имкониятҳоро ба маврид истифода мебарад
Имрӯз (14.02.2024) бо ташаббуси Шуъбаи Санъатшиносии Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон вохурӣ бо кинорежисёри маъруфи тоҷик, ҳамзамон муаллиф ва коргардони филмҳои машҳур ва сербинандаи “Имом ал-Бухороӣ”, “Бухорои Шариф”, “Адонис-14 Бақо Содиқов баргузор гардид.
Дар вохурии мазкур ноиби Президенти АМИТ Муҳаммад А.Н, кинорежисёри маъруфи тоҷик Бақо Содиқов, намояндагони воситаҳои ахбори омма ва дигар аҳли фарҳангу ҳунар иштирок доштанд. Дар оғози вохурӣ мудири Шуъбаи Санъатшиносии АМИТ доктори илмҳои санъатшиносӣ Аслиддин Низомӣ баъд аз пазироии меҳмонон оид ба фаъолияти филмбардори маъруфи тоҷик Бақо Содиқов суханронӣ намуда, мавсуф нақш ва ҷойгоҳи ӯро дар рушд ва муаррифии кинои тоҷик назаррас донист.
Имрӯз (14.02.2024) дар толори АМИТ семинари илмӣ – амалии кафедраи фалсафа дар мавзуи “Артиши миллӣ сипари боэътимоди Ватан” баргузор гардид. Дар семинар масъалаҳои мубрам ва муҳим оид ба Артиши миллӣ баррасӣ гардид, ки барои боз ҳам баланд бардоштани ҳуввияти миллии ҷавонон заминаи мусоид фароҳам менамояд. Мавзуҳои матраҳшуда дар ин семинар яке аз масъалаҳои асосии ҷомеаи муосири Тоҷикистон ба шумор меравад.
Дар оғози семинар сухан ба полковники милитсия Холназар Назаров аз Вазорати мудофиаи Ҷумҳурии Тоҷикистон дода шуд. Мавсуф қайд намуданд, ки хизмат дар сафи Артиши миллӣ ва ҳифзи марзу буми Ватан вазифаи муқаддаси шаҳрванди Ҷумҳурии Тоҷикистон мебошад. Ҳифзи Ватан уҳдадорӣ ва муқаддаси ҳар як шаҳрванд буданашро Сурқонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон дар сатҳи олиии ҳуқуқӣ эълон мекунад. Тибқи моддаи 43 – юми Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон “Ҳифзи Ватан, ҳимояи манфиати давлат, таҳкими истиқлолият амният ва иқтидори мудофиавии он вазифаи муқаддаси шаҳрванд аст. Тартиби хизмати ҳарбиро қонун муайян мекунад”. Мо бояд дарк намоем, ки хизмати Ватан мактаби ҷавонмардист ва мо бояд дар ин мактаби шуҷоат мордонагӣ омӯзем.
Зимни суханронӣ Абдуллоева Ф. магистранти Институти таърих, бостонштносӣ ва мардумшиносии ба номи А. Дониш оид ба таърихи таъсиси Артиши миллӣ суханронӣ намуда, чунин баён намуданд, ки рӯзи 23 – юми феврали соли ҷорӣ аз таъсисёбии Артиши милли Ҷумҳурии Тоҷикистон 30 сол пур мешавад. Ҷумҳурии Тоҷикистон баъд аз пош хӯрдани Иттиҳоди Шӯравӣ яке аз аввалин давлатҳое буд, ки Артиши миллии худро таъсис дода, оромию осудагӣ ва амнияти кишварро фароҳам овард. Дар солҳои аввали таъсисёбӣ вазъият дар ин самт ниҳоят душвор буд. Дар қисмҳои ҳарбӣ шароит он қадар хуб ба чашм намерасид. Хушбахтона, имрӯз Артиши миллии Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳама мушкилиҳоро паси сар намуда, ба сӯйи қуллаҳои баланд ҳаракат карда истодааст. Дар тӯли 30 соли фаъолият сохторҳои гуногуни ҳарбӣ ба бисёр дастовардҳои назаррас ноил гадид, ки онро дар чанд ҷумла дарҷ кардан ғайриимкон аст. Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ба ин самт назари махсус зоҳир намуда, рушди Қувваҳои Мусаллаҳро пояи асосии давлатдорӣ меҳисобад.
Дар атрофи ин мавзуҳо дар хотима мудири кафедраи фалсафаи Раёсати АМИТ д.и.ф. Мирзоев Ғ.Ҷ., Сардори Раёсати магистратура, аспирантура ва ва доктарантураи PhD Азизхонова Рухшона ва инчунин доктарантони PhD-и Институти фалсафа, сиёсатшиносӣ ва ҳуқуқи ба номи А.Баҳоваддинов Раҳимов Раҳимҷон ва магистрант Назаров Алиакбар суханронӣ намуда, фикру ақидаҳои худро баён намуданд.
КОНФЕРЕНСИЯИ ҶУМҲУРИЯВИИ ИЛМӢ-АМАЛӢ ДАР МАВЗУИ “АҲАМИЯТИ ҚАБУЛИ ҚОНУНИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН ДАР БОРАИ ҲИФЗИ ПИРЯХҲО”
«Обшавии босуръати пиряхҳо ва ҳамчунин афзоиши масрафи об вобаста ба афзоиши аҳолӣ ва рушди иқтисодӣ ба ҳаёт ва некӯаҳволии садҳо миллион нафар одамон таҳдид мекунад». Эмомалӣ Раҳмон
Бо мақсади иҷроиши дастуру супоришҳои Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон оид ба қабули эъломияи соли 2025 ҳамчун “Соли байналмилалии ҳифзи пиряхҳо” ва татбиқи амалии фармони Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи «Соли маърифати ҳуқуқӣ» эълон намудани соли 2024» санаи (14.02.2024) дар Муассисаи давлатии илмии Маркази омузишии пиряхҳои Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон Конференсияи ҷумҳуриявии илмӣ-амалӣ дар мавзуи “Аҳамияти қабули Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи ҳифзи пиряхҳо” баргузор гардид.
Дар конфронси мазкур олимону муҳақиқон, магистрантон, ва докторантон, иштирок намуда, доир ба мавзуи “Аҳамияти қабули Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи ҳифзи пиряхҳо” маъруза намуданд.
Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи ҳифзи пиряхҳо» мавқеъ ва фаъолияти мақомоти давлатиро дар соҳаи ҳифзи пиряхҳо, танзими истифодаи захираҳои обиро ба таври мушаххас ва саҳҳеҳ муайян карда, ҳамзамон гузаронидани таҳқиқоти илмиро муайян намуда, инчунин таҳқиқоти илмиро ба эътидол оварда, маълумоти мухталифи ба ҳам муқобилро тамоман аз байн мебарад, ки ин имкон медиҳад дурбиниҳо ва стратегияҳои давлатӣ дар асоси маълумотҳои илмӣ-бунёдӣ коркард шаванд. Инчунин қонун таҳқиқоти илмӣ-бунёдӣ ва ҳамзамон гузаронидани мониторинги пиряхҳоро низ ба таври мушаххас муайян намудааст. Ҳамзамон дар боби 3-и қонуни мазкур ба таҳқиқоти илмӣ ва мониторинги пиряхҳо бахшида шудааст, ки тибқи банди 1 ва 2-юми он таҳқиқоти илмии пиряхҳо аз ҷониби муассисаҳои илмиии таҳқиқотӣ амалӣ карда мешаванд.
“Сифатан беҳтар ва пурзӯр намудани кори ин институт дар таҳқиқи осори ниёгон ва муаррифии онҳо дар шароити ҳамгироии фарҳангҳо ва бархӯрди манфиатҳо тақозои вақт аст”.
Имрӯз (12.02.2024) вохӯрии Президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт бо олимону кормандони Институти забон ва адабиёти ба номи А. Рӯдакии Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон баргузор гардид. Дар вохӯрӣ фаъолияти институт баррасӣ гардида, камбудиву норасоиҳои мавҷуда ҷиҳати бартарафсозӣ мадди назар шуданд. Қайд гардид, ки Институти забон ва адабиёт яке аз ниҳодҳои асосии Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон ба шумор рафта, дар пешрафт ва муаррифии илми тоҷик нақши барҷаста дорад.
Президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон Хушвахтзода Қ. Х. олимону кормандони Институтро барои иштироки фаъолонаи шогирдону унвонҷӯён дар озмуни ҷумҳуриявии “Фурӯғи субҳи доноӣ китоб аст” раҳнамоӣ намуд.
Зимни суханронӣ омӯзиш ва бардошти олимони ҷавон аз Паёми Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон “Дар бораи самтҳои асосии сиёсати дохилӣ ва хориҷии ҷумҳурӣ” таъкид карда шуд.
Ёдовар мешавем, ки Институти забон ва адабиёти ба номи А.Рӯдакии Академияи миллии илмҳои Тоҷикстон муҳимтарин маркази омӯзиш ва таҳқиқи забон ва адабиёти тоҷик ва дар маҷмуъ, пажӯҳиши мероси хаттиву шифоҳии миллати тоҷик ба ҳисоб меравад. “Сифатан беҳтар ва пурзӯр намудани кори ин институт дар таҳқиқи осори ниёгон ва муаррифии онҳо дар шароити ҳамгироии фарҳангҳо ва бархӯрди манфиатҳо тақозои вақт аст”-таъкид кард дар фарҷоми вохӯрӣ Президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон Хушвахтзода Қ. Х.
