19 марти соли равон дар Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон ҷашни Наврӯзи байналмилалӣ бо як шукӯҳу шаҳомати хосса таҷлил гардид. Қабл аз оғози чорабинии идона дар толори Раёсати Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон бахшида ба ҷашни Наврӯзи байналмилалӣ Конференсияи илмӣ - амалӣ таҳти унвони “Наврӯзи ҷаҳонафрӯз” баргузор гардид.

Пас аз анҷоми конференсия дар саҳни бинои Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон аз ҷониби олимону кормандони муассисаҳои илмӣ хони наврӯзӣ, аз қабили ҳафтсин, ҳафтшин ва ҳафтмим, гӯшаи ҳунарҳои мардумӣ ва хуришҳои баҳорӣ ороста шуд, ки тамошобинон аз онҳо ҳаловат бурданд.

Президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт ҳамроҳи олимону кормандон ва намояндагони муассисаҳои илмӣ – таҳқиқотӣ аз хони наврӯзӣ ва маҳорати эҷодию ҳунарии олимону муҳаққиқон боздид намуда, ба омодагии ҷашни онҳо баҳои баланд доданд.

Дар идомаи чорабинӣ президенти академия ҳозиринро ба Иди байналмилалии Наврӯз шодбош гуфта, таъкид дошт, ки Наврӯз покиву покизакорӣ ва осудагиву накӯкориро дар ҳама давру замон талқин намуда, мардумро ба созандагиву бунёдкориҳо даъват мекунад. Ҳамин аст, ки ин ҷашни бузург бо шарофати озодиву соҳибистиқлолии Ватани маҳбубамон на танҳо мақоми расмиро соҳиб гардид, балки бо талошҳои Пешвои муаззами миллат, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ба ҳайси ҷашни эҳёи табиату зебоӣ мақоми байналмилалиро касб карду ҳамчун омили ҳамгироӣ дар замони ҷаҳонишавӣ пазируфта шуд.

Гуфта шуд, ки имрӯз бо сиёсати сулҳҷӯёнаи Пешвои миллат кулли башарият маҳаки асосии Наврӯзро, ки инсонмеҳварӣ, ободкорӣ ва таҳкими дӯстию ҳамдилист, умқан дарк намуда, онро ҷузъе аз фарҳанги хеш пиндоштанд ва ҳамасола бо шукуҳу шаҳомати хоса ҷашн мегиранд.

Сипас, дар чорабинии идона ҳунармандони шинохтаи ҷумҳурӣ ҳунарнамоӣ намуда, бо сурудҳои рангинашон хотири ҳозиринро шод намуданд. Дар фарҷом ғолибони мусобиқаи варзиши шоҳмот аз ҷониби роҳбарияти академия бо ҷом ва туҳфаҳои хотирмон қадршиносӣ гардиданд.

19 марти соли равон дар толори Раёсати Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон бахшида ба ҷашни Наврӯзи байналмилалӣ Конференсияи илмӣ - амалӣ таҳти унвони “Наврӯзи ҷаҳонафрӯз” баргузор гардид.

Дар сухани ифтитоҳии хеш президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт иброз намуд, ки ҳамасола дар айёми баҳори нозанин таҷлил намудани Иди байналмилалии Наврӯз шукуҳу шаҳомати хосса дошта, мардумро ба дӯстӣ, арҷгузорӣ ба арзишҳои ниёгон, меҳнату заҳмати асил ҳидоят менамояд. Густурдани дастархони идона, ки имрӯз аз ҷониби кормандони муассисаҳои илмӣ сурат гирифтааст, яке аз суннатҳои муҳимми наврӯзӣ мебошад.

Гуфта шуд, ки таҷлили бошукӯҳи ҷашни Наврӯз ва мақоми байналмилалӣ касб намудани он дар баробари эҳёи арзишҳои дигари моддию маънавии мо - тоҷикон аз ибтикороти наҷиб ва сиёсати фарҳангии Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ-Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон буда, барои муаррифии шоистаи давлату миллати мо дар арсаи ҷаҳонӣ заминаи мусоид фароҳам овардааст.

Вобаста ба ин, дар бораи моҳияти ин ҷашни бузург Роҳбари давлат таъкид менамоянд, ки “Наврӯз рукни муҳими худшиносии миллӣ, василаи пайванди наслҳо, робитаи гузаштаи имрӯз, эҳёи анъанаҳои зебоипарсатӣ инсондӯстӣ, дур сохтани кинаҳо ва ҳамдигарбахшӣ, рамзи дӯст доштан ва расидан ба қадри зиндагии хушу хуррам мебошад”.

Дар воқеъ, тоҷикон ҳамчун мардуми ориёӣ, дар масири таърихи зиёда аз шаш ҳазорсолаи худ Наврӯзро бо шукӯҳу шаҳомати хосса ҷашн мегирифтанд, ки он далели куҳанбунёд будани мардуми тамаддунофар ва фарҳангсолор будани тоҷикон, омили пояндагии миллати сарбаланди мо дар шароити равандҳои ҷаҳонишавӣ мебошад.

Яке аз нуктаҳои муҳимтарин дар таърихи пайдоиш ва таҷлили ҷашни Наврӯз дар он аст, ки мазмуну муҳтавои дар он мавҷуда ба хеҷ як дину мазҳаб марбут набуда, меҳвари онро эҳтиром ба мардум, шинохти вақт, бузургдошти табиат ва арҷгузорӣ ба неъматҳои моддӣ ташкил медиҳад. Маҳз дарки ҳақиқати онҳо ба худогоҳии маънавӣ ва худшиносии миллӣ, инчунин, тавсеаи фарҳанги ахлоқии ҷомеа бевосита мусоидат менамоянд.

Дар идома олимону муҳаққиқон доир ба таърихи пайдоиши ҷашни байналмилалии Наврӯз ва моҳияту арзишҳои сунатии миллати куҳанбунёди тоҷик баҳри ҳифзи анъана ва ҷашну маросимҳои бостонии ниёгон маърӯза намуданд.

Наврӯз яке аз ҷашнҳои куҳанбунёди суннатии миллати тоҷик буда, таърихи беш аз шаш ҳазор сола дорад. Тибқи ривоятҳо дар баргузории ин ҷашни куҳан аз қадим мусобиқаҳои варзишӣ аз қабили гуштингирӣ, бандкашӣ, бузкашӣ, аспдавонӣ, футболбозӣ, шашкабозӣ, шоҳмотбозӣ миёни дӯстдорони ин намуди бозиҳо баргузор карда мешудааст ва мо давомдиҳандаи насли гузаштагонамон ин оинҳои онҳоро давом дода истодаем.

Имрӯз (18.03.2025) бахшида ба ин ҷашни байналмилалии Наврӯз дар Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон мусобиқаи Шоҳмотбозон миёни кормандони академия ва ниҳодҳои дар тобеияти он буда баргузор гардид.

Зимни баргузории мусобиқа шахсони дар рӯйхати бозӣ қарор дошта, иштироки фаъолона нишон дода, бо як шавқу ҳавас ва иродаи мустаҳкам ба бозӣ шурӯъ намуданд.

Бо Фармонҳои Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон:

1. Бобокалонзода Луқмон - Сафири Фавқулодда ва Мухтори Ҷумҳурии Тоҷикистон дар Ҷумҳурии Демократии Сотсиалистии Шри-Ланка

2. Бобокалонзода Луқмон - Сафири Фавқулодда ва Мухтори Ҷумҳурии Тоҷикистон дар Ҷумҳурии Сингапур

3. Мирзозода Парвиз Муродалӣ - Сафири Фавқулодда ва Мухтори Ҷумҳурии Тоҷикистон дар Шоҳигарии Марокаш

Бо Қарорҳои Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон

4. Неъматзода Фаррух Неъмат - муовини якуми вазири нақлиёти Ҷумҳурии Тоҷикистон

5. Ҳошимзода Ҳомид Ҳасан - муовини якуми вазири маориф ва илми Ҷумҳурии Тоҷикистон

6. Музаффарзода Бадриддин Сангалӣ - муовини вазири маориф ва илми Ҷумҳурии Тоҷикистон

7. Набизода Мадина Раҳмат - муовини якуми раиси Кумитаи кор бо занон ва оилаи назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон

8. Одиназода Чаманоро Рустам - муовини раиси Кумитаи кор бо занон ва оилаи назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон

9. Назарзода Маҳмуд Мирзо - ректори Муассисаи давлатии таълимии «Донишкадаи давлатии фарҳанг ва санъати Тоҷикистон ба номи Мирзо Турсунзода»

10. Давлатзода Баҳодур Давлат - ректори Муассисаи давлатии «Консерваторияи миллии Тоҷикистон ба номи Талабхӯҷа Сатторов»

11. Гулаҳмадзода Аминҷон Абдуҷаббор - директори Институти масъалаҳои об, гидроэнергетика ва экологияи Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон

12. Бобозода Комил Олимҷон - директори Институти иқтисодиёт ва демографияи Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон

13. Сафарализода Носир Саидҷалол - директори Институти геология, сохтмони ба заминҷунбӣ тобовар ва сейсмологияи Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон

14. Абдулназарзода Абдулназар Ғойбназар - директори Институти биологии Помир ба номи Худоёр Юсуфбекови Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон

15. Саидзода Масрур Мирзохон - ректори Муассисаи давлатии «Донишкадаи байналмилалии Хуҷанд»-и Муассисаи давлатии «Донишгоҳи байналмилалии сайёҳӣ ва соҳибкории Тоҷикистон»

16. Сафарзода Абдулло Мумин - директори Агентии давлатии ҳифзи иҷтимоии аҳолии Вазорати тандурустӣ ва ҳифзи иҷтимоии аҳолии Ҷумҳурии Тоҷикистон

17. Баротзода Файзиддин Камолиддин - муовини раиси Кумитаи забон ва истилоҳоти назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон

18. Саиднуриддинзода Аҳлиддин Саиднуриддин - муовини директори Агентии ҳифзи мероси таърихию фарҳангии назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон

19. Ҷабборзода Динора Зуҳал - муовини сардори Хадамоти иҷрои назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон

20. Одиназода Исмоил Мирзомуддин - муовини сардори Саридораи ҳифзи сирри давлатии назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон

President.tj | Facebook | Instagram | Telegram | X | Youtube

Дар доираи ташаббуси 5 уми Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон оид ба эълон намудани соли 2025 ҳамчун “Соли байналмилалии ҳифзи пиряхҳо” Маркази омӯзиши пиряхҳои Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон дар якҷоягӣ бо Институти экология, ҳифзи муҳити зист ва захираҳои табиӣ ва Институти хатарҳои кӯҳӣ ва экологияи Академияи илмҳои Ҷумҳурии мардуми Чин бахшида ба 21 март- Рӯзи ҷаҳонии ҳифзи пиряхҳо ва соли 2025 ҳамчун “Соли байналмилалии ҳифзи пиряхҳо” Форуми ҷаҳонии олимон оид ба ҳифзи пиряхҳоро дар шаҳри Чендуи Чин баргузор кард.

Ассотсиатсияи илмҳои криосфераи Чин, Институти синзяни экология ва география, Маркази экология ва муҳити зисти Осиёи Марказии Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон аз шарикони баргузории форум маҳсуб мегарданд.

Форуми мазкур аз 15 то 18 марти соли 2025 идома ёфта, дар он олимону коршиносон, намояндагони муассисаҳои илмии кишварҳои ҷаҳонро ҷиҳатии баррасии проблемаҳои таназулёбии пиряхҳо, таъсири онҳо ба иқлим устувориизахираҳои об ваидоракунии хатарҳои обшавии пиряхҳо ба ҳам овард.

Дар Форуми ҷаҳонии олимон оид ба ҳифзи пиряхҳо масъалаҳои таназулёбии пиряхҳо, омӯзиши фосилавии пиряхҳо, ҳамкориҳои илмиибайналмилалӣ дар самти илмҳои криосфера, пешгирии офатҳои табиӣ, нақши ташкилотҳои байналмилалӣ дар ҳамоҳангсозии фаъолиятҳо дар самти ҳифзи пиряхҳо, конфронси пиряхҳо дар шаҳри Душанбе: натиҷа ва умедвориҳо баррасӣ гардиданд.

Дар доираи баррасиҳои илмӣ олимону коршиносони сатҳи ҷаҳонӣ ба ташаббусҳои ҷаҳонии Пешвои миллат Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон баҳои баланд дода, онҳоро ҳамчун роҳнамо барои фаъолиятҳои илмию таҳқиқотии олимон дар самти истифодабарии оқилона ва ҳифзи захираҳои об ва омӯзишу ҳифзи пиряхҳо тавсиф намуданд.

Ҳадафи асосии форум ин баланд бардоштани огоҳии ҷомеъаи ҷаҳонӣ оид ба проблемаҳои обшавии пиряхҳо ва оқибати он, инчунин андешидани чораҳо ва таҳияи чорабиниҳои муаасир барои ҳифзи онҳо, мубодилаи дастовардҳои илмӣ, баррасии ҳали инноватсионии ҳифзи пиряхҳо ва экосистемаҳои онҳо мебошад.

Боиси ёдоварист, ки 14 декабри соли 2022 Маҷмааи Умумии Созмони Милали Мутҳид зимни ҷаласаи 77 уми худ дар заминаи пешниҳоди Пешвои миллат Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон соли 2025ро ҳамчун “Соли байналмилалии ҳифзи пиряхҳо”, 21 мартро ҳамчун Рӯзи байналмилалии ҳифзи пиряхҳо эълон намуда, Фонди боварии баййналмилалӣ барои ҳифзи пиряхҳоро таъсис дод. Инчунин дар қатънома дар шаҳри Душанбе баргузории Конференсияи байналмилалии сатҳи баланд оид ба ҳифзи пиряхҳо ба нақша гирифта шудааст, ки он 29-31 майи соли 2025 баргузор мегардад.

16 март сафари расмии Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ба Федератсияи Русия бо ворид шуданашон ба шаҳри Москва оғоз ёфт.

Маросими истиқболи расмии меҳмони олиқадр, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон дар фурудгоҳи Внуково-2-и шаҳри Москва баргузор гардид.

Сарвари давлати мо муҳтарам Эмомалӣ Раҳмонро Муовини Раиси Ҳукумати Федератсияи Русия Марат Хуснуллин ва дигар намояндагони воломақом гарму самимӣ пазироӣ карданд.

Барои истиқболи шоиста майдони фурудгоҳ бо парчамҳои давлатии ду кишвар оро ёфта, Ротаи қаровули фахрии гарнизони ҳарбии Москва ва оркестри низомии асбобҳои нафасӣ саф ороста буд.

Баъди гузориши Фармондеҳи Ротаи қаровули фахрӣ ба меҳмони олиқадр сурудҳои миллии ду давлат навохта шуд.

Маросими истиқболи расмӣ бо гузаштани Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон аз назди ротаи фахрӣ, арзи эҳтиром ба Парчами давлатии Федератсияи Русия ва гузашти тантанавии қаровули фахрӣ аз назди меҳмони олимақом ба поён расид.

https://president.tj/event/news/50024

Ҷашни Наврӯз яке аз оинҳои бостонии ниёгони тамаддунпарвар ва соҳибфарҳанги мо аст, ки аз фаро расидани соли нави хуршедӣ ва навбаҳори зебову хуҷастапай мужда медиҳад. Ин пайки шодмонӣ ва шодкомӣ рамзи офариниши ҷаҳон, осмону ситорагон, гулу гиёҳ ва муҳимтар аз ҳама мавҷудияти инсон буда, ба зиндагӣ оғози нав ва накҳати тоза мебахшад.

Эмомалӣ Раҳмон

16 марти соли равон дар Китобхонаи миллии Тоҷикистон бо ташаббуси Кумитаи кор бо ҷавонон ва варзиши назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Муассисаи давлатии Маркази омӯзиши пиряхҳои Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон дар ҳошияи Фестивали ҷаҳонии “Наврӯзи ҷавонон” бахшида ба Соли байналмилалии ҳифзи пиряхҳо эълон гардидани соли 2025 конфронси сатҳи байналмилалӣ таҳти унвони “Ояндаи сабз дар дасти ҷавонон” баргузор гардид.

Дар конфронс олимону муҳаққиқони самти пиряхшиносӣ ва ҳифзи муҳити зист аз дохил ва хориҷи кишвар иштирок намуда, дар маърузаҳои хеш доир ба ҳали мушкилоти глобалии сайёра, тағйирёбии иқлим, обшавии пиряхҳо ва норасоии оби ошомиданӣ суханронӣ намуданд.

Гуфта шуд, ки давоми моҳи сентябр ва октябри соли сипаришуда дар пиряхи Ванҷях экспедитсияи байналмилалӣ бо мақсади гузаронидани корҳои инструменталии саҳроӣ дар қисмати ғизогирии пирях, муайян намудани хатсайри экспедитсионӣ барои таҳқиқотҳои минбаъда ва насби стансияи худкори мушоҳидаи шароитҳои метеорологии қисмати ғизогирии пирях гузаронидашуда ба роҳ монда шуд.

Бояд гуфт, ки бо пешниҳоди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон Маҷмааи Умумии Созмони Милали Муттаҳид бо Қатъномаи махсус Соли 2025 –ро ҳамчун «Соли байналмилалии ҳифзи пиряхҳо» эълон намуда, 21 –уми март ҳамчун «Рӯзи ҷаҳонии ҳифзи пиряхҳо» муқаррар шуда, солҳои 2025-2034 «Даҳсолаи амал барои илмҳои криосфера» эълон гардидааст.

Боиси ёдоварист, ки Ҷумҳурии Тоҷикистон бо роҳбарии Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ҳамчун кишвари ташаббускор дар ҳалли масъалаҳои обу иқлим шинохта шудааст, ки қабул гардидани Соли байналмилалии «Оби тоза, соли 2003», Даҳсолаи байналмилалии амал «Об барои ҳаёт, солҳои 2005-2015», «Соли байналмилалии ҳамкорӣ дар соҳаи об, соли 2013» ва Даҳсолаи байналмилалии амал «Об барои рушди устувор, солҳои 2018-2028» далели бебаҳси ташаббускории кишвари мо мебошад.