Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон
Истиқлолияти давлатӣ барои ҳар як кишвар падидаи бениҳоят муқаддас, волотарин ва пурарзиштарин дастоварди давлату миллати тоҷик ба шумор меравад. Таърих гувоҳ аст, ки барои мушарраф гардидан ба истиқлолияти пойдор ва рушду нумӯи он одамон чӣ қадар ҷоннисориҳо намудаанд. Мубориза барои истиқлолу озодӣ – гиромитарин фасли таърихи ҳар як кишвар ба ҳисоб меравад. Агар мо ба таърихи башарият назар афканем, шоҳиди он мегардем, ки аз замони пайдоиши нахустин давлатҳо одамон кӯшиш бар он менамуданд, ки истиқлолияти давлатии хешро ҳифз намоянд.
Истиқлол волотарин ва пурарзиштарин дастоварди давлату миллати тоҷдори тоҷик аст, ки сиву чор сол муқаддам муҳимтарин воқеаи таърихии сарнавишти миллати тоҷик ба вуҷуд омад: Истиқлолияти давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон эълон гардид. Ин ҳодисаи фараҳбахш аввали моҳи сентябри соли 1991 ба вуқӯъ пайваст ва 9 сентябр расман Рӯзи Истиқлолияти давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон қабул гардид. Раванди ба даст овардани истиқлолият дар ҷумҳурии мо назар ба дигар ҷумҳуриҳои осиёимиёнагӣ бе қурбониҳо ва душвориҳои сангин ба даст наомад. Соли 1992 дар Тоҷикистон гурӯҳҳои тундрави ифротгаро чун нерӯи қавии қудратталаб шакл гирифта, мавқеи нерӯҳои демократиро заиф сохтанд ва бо сӯйиистифода аз фурсат ва имконоти равандҳои демократӣ ва озодихоҳӣ ба муборизаи ошкоро шурӯъ намуданд. Дар байни қишрҳои гуногуни ҷомеа нофаҳмиҳо ба вуҷуд омад, ки билохир ба ҷанги шаҳрвандӣ оварда расонд. Хушбахтона, фарҳанги бузурги тоҷикона ғалаба кард ва дар тафаккури шаҳрвандон ҳисси ягонагӣ, ваҳдат, ҳамдигарфаҳмӣ, гузаштан аз гуноҳи якдигар ба умеди шукуфоии оянда боло гирифт. Сулҳу ваҳдат дар кишвар пойдор гардид. Маҳз ваҳдати миллӣ ва сулҳ нуктаҳои калидие буданд, ки истиқлолияти давлатиро таҳким бахшиданд ва роҳро барои бартараф намудани рушди иҷтимоӣ, сиёсӣ ва иқтисодии кишвар кушоданд.
Дар таҳкими истиқлолияти давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон нақши Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ, Пешвои миллат Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон хело назаррас мебошад. Аз рӯзи роҳбари давлат интихоб гардидани фарзанди барӯманди халқ муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон сохти конститутсионӣ барқарор ва сулҳу ваҳдат пойдор гардид. Ҳамзамон, яке аз рукнҳои асосии давлатдории мустақил – Артиши миллӣ ва нерӯҳои сарҳадӣ таъсис дода шуда, ҳифзи марзу буми Ватан ва сарҳади давлатӣ таҳти назорати доимӣ қарор гирифт. Сиёсати хирадмандонаи Президенти кишвар оромӣ ва суботи сиёсиро таъмин намуда, тоҷикони дунёро зери парчами сулҳу дустӣ муттаҳид кард. Инчунин сулҳ имкон дод, ки ихтилофҳо дар кишвар барҳам дода шуда, тамоми гурезаҳо ба Ватан баргардонда шаванд ва як заминаи воқеӣ барои ҷомеаи боамну босубот дар кишвар муҳайё карда шавад.
Маҳз истиқлолият буд, ки дар кишвар бунёди роҳҳои оҳан ва автомобилгард ба монанди «Роҳи мошингарди Бадахшон», «Нақби Истиқлол», «Роҳи оҳани Хатлону Кӯлоб», таҷдид намудани бунёди неругоҳи бузурги аср – НБО-и Роғун, Сангтуда-1, Сангтуда-2 қадами бузург баҳри иҷрои ҳадафҳои стратегӣ ва омили муҳим баҳри ҳамгироии ҷомеа маҳсуб меёбад. Имрӯҳо мо наслҳои ҷавони кишвар бояд шукргузорӣ аз ин тинҷию оромӣ намуда, барои пешрафти даавлат саҳмгузор бошем.
Қодиров Ҳалим - ходими хурди илмии Маркази омӯзиши пиряхҳои
Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон
ОЛИМОНИ АКАДЕМИЯИ ИЛМҲО ВАЗИФАДОРАНД, КИ ДАР ИҶРОИ СЕ ҲАДАФИ СТРАТЕГИИ ДАВЛАТ – ТАЪМИНИ ИСТИҚЛОЛИЯТИ ЭНЕРГЕТИКӢ, РАҲОӢ АЗ БУНБАСТИ КОММУНИКАТСИОНӢ ВА ҲИФЗИ АМНИЯТИ ОЗУҚАВОРИИ МАМЛАКАТ НАҚШИ ФАЪОЛОНА ДОШТА БОШАНД.
Навид
Мақолаҳо 02 Сен 25
Categories
Наворҳои видеоӣ
Имрӯз, 02 сентябр дар толори Раёсати Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон Конфронси илмӣ-назариявӣ таҳти унвони “Сафаралӣ Раҷабов – омӯзгор, олим ва арбоби давлатӣ” бо иштироки ходимони барҷастаи давлатӣ ва олимону кормандон баргузор гардид. Ба кори конфронс ноиби президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон Саломиён Муҳаммаддовуд ҳусни оғоз бахшид.
Президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, академик Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт зимни сухани ифтитоҳӣ иброз дошт, ки дар Академияи миллии илмҳо мунтазам вобаста ба бузургдошти олимони варзида, шоирону нависандагон, адибону шахсиятҳои бузурги таърихи ҳамоишу конференсияҳои илмӣ баргузор гардида, барои олимону адибон ва аҳли фарҳанг бо мақсади муаррифии дастовардҳои илмӣ-адабӣ ва эҷодӣ, ҳамчунин, китобҳои таълифнамудаи онҳо маҳфили Хирад баргузор карда мешавад. Ҳамоиши илмии имрӯза ба хотираи гиромидошти фаъолияти бисёрсола ва бенуқсони арбоби барҷастаи давлатӣ, омӯзгори корозмуда ва шахсияти ватандӯсту маърифатпарвар Сафаралӣ Раҷабов баргузор карда шудааст.
Таъкид гардид, ки чорабинии мазкур фурсати хубест барои баррасии саҳми арзандаи ин арбоби давлатӣ дар пешрафт ва рушду нумуи маориф ва илми Тоҷикистони соҳибистиқлол, ки дар давраи мураккаби таърихӣ фаъолият намудааст нақши муҳим бозидааст.
Сафаралӣ Раҷабов шахсияте буд, ки роҳи зиндагии ӯ аз як омӯзгори оддии мактаби миёна оғоз шуда, бо садоқат ва заҳмати бепоён то ба мақоми баланди Раиси Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Вазири маориф расидаст. Фаъолияти пурсамари ӯ дар вазифаҳои гуногуни давлатӣ, аз ҷумла дар таҳия ва татбиқи Конститутсияи соли 1994, иштирок дар сулҳи тоҷикон ва мустаҳкам намудани пояҳои давлатдории муосир, намунаи олии хизмат ба Ватан ва мардум аст. Ӯ бо хоксорию меҳрубонӣ, дипломатияи воло ва андешаҳои амиқи сиёсӣ дар қалби мардум ҷойгоҳи хоса пайдо карда буд.
Дар идомаи чорабинӣ Ёрдамчии Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон оид ба масъалаҳои ҳуқуқӣ Зариф Ализода дар суханронии хеш изҳор дошт, ки Сафаралӣ Раҷабов на танҳо як сиёсатмадори варзида, балки як инсони хайрхоҳ, дӯсти бовафо ва шахсияти фарҳангӣ буд, ки дар ҳар қадамаш садоқат ба арзишҳои миллӣ ва инсонӣ эҳсос мешуд.
Инчунин, дар чорабинии мазкур муовини Раиси Ҳизби Халқии Тоҷикистон Мирзоқосим Каримзода, арбоби давлатӣ Хайриннисо Юсуфӣ, Зоир Ҷӯрахон Маҷидзода, мудири шӯъбаи ҳуқуқи давлатии Институти фалсафа, сиёсатшиносӣ ва ҳуқуқи ба номи А.Баҳоваддинови АМИТ, Дониёр Сангинзода - муовини директори Институти омӯзиши масъалаҳои давлатҳои Осиё ва Аврупои АМИТ оид ба илм ва таълим дар суханронии хеш аз ҳаёту фаъолият ва хотираҳои ин арбоби давлатӣ ёдовар гардиданд.
Дар фарҷоми чорабинӣ Сардори Раёсати баҳисобгирии муҳосибавӣ, банақшагирии молиявӣ ва моликияти АМИТ Шарифзода Алишер, сардори Раёсати магистратура, аспирантура ва докторантураи PhD- и Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон Қосимзода Солеҳ Салим, ходими пешбари илмии шуъбаи Аврупои Институти омӯзиши масъалаҳои давлатҳои Осиё ва Аврупои Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон Зиёев Субҳиддин Насриевич бо медали 30- солагии Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон сарфароз гардонида шуданд.
ҲАМОИШ БАХШИДА БА РӮЗИ ДОНИШ ВА ДАРСИ СУЛҲ ДАР АКАДЕМИЯИ МИЛЛИИ ИЛМҲОИ ТОҶИКИСТОН
Имрӯз, 01 сентябр дар толори Раёсати Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон бахшида ба Рӯзи дониш ва Дарси сулҳ ҳамоиши илмӣ-назариявӣ баргузор гардид. Ҳамоишро ноиби президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон Саломиён Муҳаммаддовуд ҳусни оғоз бахшид.
Президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, академик Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт дар сухани ифтитоҳии хеш зикр дошт, ки Рӯзи дониш ва дарси Сулҳ имрӯз дар остонаи ҷашни 34-умин солгарди Истиқлоли давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон таҷлил мегардад, ки ба ин муносибат низ кулли кормандони илмии ин боргоҳи илму маърифатро табрику таҳният гуфта, ба яко яки онҳо тансиҳативу хонаободӣ ва дар фаъолияти илмӣ фатҳи қуллаҳои навро орзу менамоям.
Таъкид гардид, ки ҳамасола оғози соли нави таҳсил ҳамчун «Рӯзи дониш» ба таври анъанавӣ дар саросари мамлакат ҷашн гирифта мешавад. Ин ҷашни бошукӯҳ бо иштирок ва суханронии Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ, Пешвои миллат, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон гузаронида мешавад, ки чанде пеш мо шоҳиди суханронии Президенти мамлакат зимни ифтитоҳи боз як бинои нави муассисаи таҳсилоти олӣ-Донишгоҳи байналмилалии сайёҳӣ ва соҳибкории Тоҷикистон гардидем. Баргузории «Рӯзи дониш ва Дарси Сулҳ», ки бо роҳнамоӣ ва дастуру ҳидоятҳои неки пайвастаи Пешвои муаззами миллатамон сурат мегирад, ба мо илҳому таровати тоза оварда, барои ноил гаштан ба дастовардҳои нави илмию тадқиқотӣ моро ҳидоят менамояд ва дар хотираи ҳар яки мо нақши муҳимро мегузорад.
Гуфта шуд, ки зимни баргузории дарси Сулҳ Пешвои миллат аз мушкилот ва дастовардҳои соҳаи маорифи кишвар ёдовар шуда, ҷиҳати ҳалли масъалаҳои ҷойдошта дастуру супоришҳои мушаххас доданд. Дар ин радиф, бо мақсади таъмини босифати хонандагону донишҷӯён бо китобҳои дарсӣ дастур доданд, ки Академияи миллии илмҳо дар якҷоягӣ бо дигар сохторҳои дахлдор Консепсияи таҳияи китобҳои дарсиро аз нав таҳия намуда, ба Ҳукумати Чумҳурии Тоҷикистон пешниҳод намояд.
Ҳамчунин, Пешвои миллат таъкид намуданд, ки зарур аст, ки китобҳои дарсӣ барои муассисаҳои таҳсилоти миёнаи умумӣ, ибтидоӣ, миёна ва олии касбӣ пеш аз нашр аз ташхиси олимони Академияи миллии илмҳо гузаронида шаванд. Мо боварии комил дорем, ки имрӯз неруи ақлонию илмии Академияи миллии илмҳо баъди ба тасвиб расидани нақшаи чорабиниҳо ба таҳияи Консепсия оғоз намуда, рӯйхати ташхисгарони китобҳои дарсиро вобаста ба равия ва самтҳо омода намуда, саривақт барои тасдиқ пешниҳод менамоянд.
Зикр гардид, ки Раёсати Академияи миллии илмҳо роҳҳои самарабахши илмию тадқиқотиро ҷустуҷӯ намуда, тадриҷан ба муваффақиятҳои назаррас ноил шуда истодааст. Давра ба давра бо ибтикори Раёсати Академияи миллии илмҳо ва бо дастгирии бевоситаи илмпарваронаи Пешвои миллат озмоишгоҳҳои наву замонавӣ сохта, мавриди истифодабарии ҳайати корманрдону унвонҷӯён ва аспирантону докторантон қарор дода истодааст, ки ба талаботи замони муосир пурра ҷавогуй мебошанд.
Воқеан, инкишофи босуръати техника ва технологияи муосир талабгори мутахассисони баркамол буда, бе чунин имконот рушди босуботи ҷомеаро таъмин намудан аз имкон берун аст. Аз ин ҷост, ки Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ, Пешвои миллат, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар ҳар як баромаду вохӯриҳояшон бо аҳли зиё ба соҳаи илму маориф аҳамияти ҷиддӣ дода, ҳамеша насли ояндаро ба омӯзиши ҳамаҷонибаи илмҳои замонавӣ, аз ҷумла забонҳои хориҷӣ даъват менамоянд.
Дар идома академики Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон Мамадшо Илолов, доктори илмҳои таърих Қурбонова Ширин, доктори илмҳои фалсафа Хуршед Зиёӣ дар маърӯзаҳои илмии хеш доир ба моҳияти баргузории Рӯзи дониш ва Дарси сулҳ суханронӣ намуда, нақши илму донишро дар ҷомеа муҳим арзёбӣ намуданд.
Имрӯз, 29 август президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, академик Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт бо мутахассиси соҳаи бехатарии озуқаворӣ ва гуногунии биологии Созмони Милали Муттаҳид оид ба озуқаворӣ ва кишоварзӣ (ФАО) доктор Сара Занон Агапито мулоқот анҷом доданд.
Зимни мулоқот президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, академик Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт ташрифи доктор Сара Занон Агапиторо ба академия хайру мақдам гуфта, дар робита ба самтҳои афзалиятноки фаъолияти маркази илми ҷумҳурӣ Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон маълумоти мушаххас дод.
Дар мулоқот ҷонибҳо барои ба роҳ мондани ҳамкориҳо дар самти ҳифзи гуногунии биологӣ, гузаронидани таҳқиқотҳои муштарак бо олимони Институти ботаника, физиология ва генетикаи растании Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, дастгирии лоиҳаҳо дар ин самт ба мувофиқа омаданд.
Ёдовар мешавем, ки доктор Сара Занон Агапито бо ҳамтоёни худ дар доираи лоиҳаҳои сершумореро, ки аз ҷониби Фонди глобалии экологӣ (GEF), пеш аз ҳама дар Аврупо ва Осиёи Марказӣ маблағгузорӣ мешаванд ҳамкорӣ ба роҳ мемонад.
Бояд гуфт, ки аксари лоиҳаҳо ба гуногунии агробиологӣ, мутобиқшавӣ ва коҳиш додани таъсири тағйирёбии иқлим бахши кишоварзиро фаро гирифта, таҳкими иқтидор, таҳқиқоти саҳроӣ ва дастгирии ҳуҷҷатнигории лоиҳаҳҳоро дар бар мегирад.
Дар ин замина таҷрибаи доктор Сара Занон Агапито барои баррасӣ ҳуҷҷатҳои лоиҳавӣ, омода намудани посухҳо ба Котиботи Фонди глобалии экологӣ (GEF) ва таъмини ҳамоҳангӣ бо афзалиятҳои миллиро дар бар мегирад. Вай ба пешбурди дипломатияи илмӣ барои системаҳои устувори ғизо ва ҳифзи гуногунии биологӣ, инчунин барои ноил шудан ба ин ҳадафҳо бо ҷонибҳои манфиатдори миллӣ ҳамкорӣ мекунад.
МУЛОҚОТ БО ДЕКАНИ ФАКУЛТЕТИ МУБОДИЛАИ БАЙНАЛМИЛАЛИИ ФАРҲАНГИИ ДОНИШГОҲИ ДАВЛАТИИ ОМӮЗГОРИИ ШИНҶОН
Имрӯз, 27 август президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, академик Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт бо декани факултети мубодилаи байналмилалии фарҳангии Донишгоҳи давлатии омӯзгории Шинҷони Ҷумҳурии Мардумии Чин Ден Син мулоқот намуданд.
Дар мулоқот ҳамчунин ёрдамчии директори Донишкадаи Конфутсии назди ДМТ Ван Хуэйҷуан, мудири шуъбаи Раёсати робитаҳои байналмилалии илмии АМИТ Мирвайсов Мамурҷон иштирок намуданд.
Зимни мулоқот роҳбари академия ташрифи меҳмононро ба Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон хайрамақдам гуфта, оид ба ҳамкориҳои самарбахши олимони тоҷик бо ҳамтоёни чинӣ мухтасар маълумот дода, доир ба нақши муҳими маркази омӯзишии забонии чинии Конфутсии назди ДМТ дар таҳкими ҳамкориҳои судманди дуҷониба байни ду кишвар, ки яке аз асосгузоронаш профессор Ден Син мебошад қайд намуд.
Дар идома профессор Ден Син оид ба кушодани маркази такмили ихтисоси омӯзгорони давлатҳои Осиёи Марказӣ дар назди Донишгоҳи омӯзгории Шинҷони Ҷумҳурии Мардумии Чин ва самтҳои афзалиятноки ҳамкориҳо дар самт иттлоъ дода, қайд намуд, дар баробари омода намудани омӯзгорон, такмили ихтисоси олимону муҳаққиқон, таҳсил дар зинаҳои магистратура ва докторантура пешбинӣ шудааст.
Ҳамзамон дар рафти мулоқот оид ба татбиқи Ёддошти тафоҳум байни Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон ва Идораи миллии матбуот ва интишороти Ҷумҳурии Мардумии Чин оид ба тарҷума ва нашри осори классикон, ки моҳи июли соли 2024 дар ҳошияи сафари давлатии Раиси Ҷумҳурии Халқии Хитой Си Ҷинпин ба Ҷумҳурии Тоҷикистон ба имзо расонида шуда буд, суханронӣ карда шуд.
Ҷонибҳо ба мувофиқа расиданд, ки аз ҳарду тараф 20 номгӯи китобҳои классикону, олимону сиёсатмадорони Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Ҷумҳурии Мардумии Чин интихоб карда шуда, гуруҳи корӣ, тарҷумонон ва мушовирон таъсис дода шуда, рузҳои наздик ҷаласаи кори онлайнӣ баргузор карда мешавад.
Дар арафаи 34-солагии Истиқлолияти давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон имрӯз аз ҷониби Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ - Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ноиби президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон Муҳаммаддовуд Саломиён, директори Институти математикаи ба номи А.Ҷураев Алишер Раҳимзода, директори Агентии амнияти химиявӣ, биологӣ, радиатсионӣ ва ядроии Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон Илҳом Мирсаидзода, директори Институти астрофизика Бӯризода Анвар, директори МД Маркази пиряхшиносӣ Шерализода Назриало, ходими пешбари илмии Маркази мероси хаттӣ Ализода Саидхоҷа, Саидзода Фазилат корманди Институти фалсафа, сиёсатишиносӣ ва ҳуқуқи ба номи А.Баҳоваддинови Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон бо мукофотҳои давлатӣ сарфароз гардонида шуданд.
Ба устодони гиромӣ дар корҳои минбаъдаи илмию таҳқиқотӣ барору комёбиҳои беназирро таманно менамоем!
РӮНАМОИИ ТАҲҚИҚОТИ АКАДЕМИК МУҲАММАД ОСИМӢ: БУНЁД ВА ПЕШРАФТИ ДОНИШНОМАНАВИСИИ ИЛМӢ ДАР ТОҶИКИСТОН
Имрӯз, 22 август дар толори Раёсати Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон маҳфили илмӣ-адабӣ “Хирад”- и Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон баргузор гардид. Дар маҳфили навбатӣ таҳқиқоти «Академик Муҳаммад Осимӣ: бунёд ва пешрафти донишноманависии илмӣ дар Тоҷикистон», ки ба солрӯзи академик бахшида шудааст рӯнамоӣ гардид.
Ба кори маҳфил ноиби президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон Саломиён Муҳаммаддовуд ҳусни оғоз бахшида, доир ба саҳми арзишманди академик Муҳаммад Осимӣ дар рушди соҳаи илм дар Тоҷикистон суханронӣ намуд.
Президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, академик Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт дар сухани муқаддимавии хеш иброз дошт, ки дар таҳқиқоти дастаҷамъии тоза ба нашр расида, гурӯҳи олимони саршиноси тоҷик, Амрико, Франсия, Испания, Ҳиндустон, Ӯзбекистон ва ғайра ширкат намуда, дар навиштаҳои асари мазкур масоили камомӯхташудаю мубрами назариявию консептуалии бунёд ва пешрафти донишномависии илмӣ дар Точикистон аз дирӯз то имрӯз, саҳми донишманди барҷаста, яке аз ташкилдиҳандагон, сарвари илми бунёдии тоҷик академик Муҳаммад Осимӣ, ки сарварии Академияи илмҳои Тоҷикистонро зиёда аз ду даҳсола ба зимма доштанд, ба риштаи таҳқиқ омадааст.
Таъкид гардид, ки муҳаққиқон дар навиштаҳояшон паҳлӯҳои муҳимми фаъолияти пурбори илмию давлатӣ, ҷамъиятии ин симои камназирро бар пояи санадҳои тоза ба қалам овардаанд. Аз ҷумла, саҳми устоди зиндаёд академик Муҳаммад Осимӣ дар бунёд ва пешрафти донишноманависии илмӣ дар Тоҷикистон пешрафт, ҳаллу фасли масоили ташкил, ҷалбу сафарбар намудани нерӯҳои илмӣ, таҳияи фонди илмӣ барои таҳия, ташкили сафарҳои омӯзишии кормандон ба кишварҳо, марказҳои илмӣ- энсиклопедии шӯравӣ барои андӯхтани дониш, тачрибаи энсиклопедиясозӣ, тартиб додани луғатномаҳои соҳавии энсиклопеди, гирдоварии адабиёти илмӣ, сарчашмаҳои хаттӣ доир ба масоили таърих, назарияи масоили таъриху фарҳанг, навиштани аввалин энсиклопедияи миллии тоыик, таҳияи энсиклопедияи ихтисосӣ доир ба ҷашнҳои 50-60 солагии таъсисёбии Ҷумҳурии Тоҷикистон, нашри сифатан баланди он, заминаи устувори илмию ташкилии энсиклопедияҳои соҳавӣ корҳои камназири ташкилии илмии академӣ саҳми арзанда доранд.
Дар идомаи маҳфил Сафарзода Давлат Шариф муовини Вазири фарҳанги Ҷумҳурии Тоҷикистон ва дигар олимону муҳақиқон саҳми ин донишманди тоҷикро дар рушди соҳаи илми кишвар муҳим арзёбӣ намуда, доир ба фаъолияти самарабахши ӯ маъруза намуданд. Қайд гардид, ки дар навиштани ин асари дастаҷамъӣ, ки олимони ватанию хориҷӣ ширкат намудаанд, мавзуоти мубрами таърихию назарии фарҳанги донишноманависии илмии тоҷик хидмати шоистаи академик Муҳаммад Осимӣ дар омӯзишу густариши он аз дидгоҳи нав баррасӣ намудаанд.
КОРМАНДИ ИНСТИТУТИ АСТРОФИЗИКАИ АКАДАМИЯИ МИЛЛИИ ИЛМҲОИ ТОҶИКИСТОН БО ҶОИЗАИ БАЙНАЛМИЛАЛИИ «BRICS AND SCO» САРФАРОЗ ГАРДИД.
Аз 17 то 19 августи соли 2025 дар шаҳри Қазони Ҷумҳурии Тотористон, Федератсияи Россия сеюмин маротиба Ҷоизаи роҳбарони ҷавони БРИКС ва СҲШ (Созмони ҳамкории Шанхай) баргузор гардид. Ин озмуни байналмилалӣ ба кашфи истеъдодҳои ҷавон ва эътирофи саҳми мутахассисони ҷавон дар рушди соҳаҳои иҷтимоӣ нигаронида шудааст.
Ташкилкунандаи чорабинӣ мазкур Академияи дипломатияи ҷавонон бо дастгирии Вазорати кор бо ҷавонони Ҷумҳурии Тотористон буда (Academy of youth diplomacy), он бо дастгирии шарикон аз байни ташкилотҳои давлатӣ ва ҷамъиятӣ баргузор гардид. Озмун ҳамасола баргузор мешавад ва роҳбарони ҷавонро аз соҳаҳои гуногуни илм, маориф, фарҳанг ва рушди иҷтимоӣ муттаҳид месозад.
Дар марҳилаи ниҳоии соли 2025 намояндагони нӯҳ кишвар ширкат варзиданд: Ҳиндустон, Эрон, Қазоқистон, Чин, Қирғизистон, Покистон, Тоҷикистон, Ӯзбекистон ва Россия. Натиҷаҳои озмун дар доираи Форуми сеюми байналмилалии «РОСТКИ: Россия ва Чин» ҷамъбаст гардида, ғолибон бо сертификат ва тӯҳфаҳои хотиравӣ аз ҷониби Кумитаи ташкилӣ ва шарикон қадрдонӣ шуданд.
Институти астрофизикаи Академияи милии илмҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон бо ифтихор хабар медиҳад, ки Парвизи Орзукул, лаборанти калони шуъбаи физикаи кометаҳо ва астероидҳо, барандаи Ҷоизаи роҳбарони ҷавони БРИКС ва СҲШ дар номинатсияи «Тадқиқот ва инноватсияи сол» гардид.
Ин ҷоиза барои лоиҳаҳо ва таҳқиқоте тақдим шуд, ки ба густариши илми астрономия ва паҳн кардани донишҳои илмӣ равона шудаанд. Дар фаъолияти худ Парвизи Орзукул, баргузории экскурсияҳои астрономии ройгонро, ки дар онҳо ҳазорҳо сокинони кишвар аввалин бор имкони мушоҳидаи Маҳ, -ҳасафари табии Зумин, сайёраҳои Системаи офтобӣ – Миррих, Муштари ва Зуҳал тавассути телескоп пайдо намуданд, бо фаъолиятҳои густурда дар самти пешбурди илм ба забони давлатӣ тавассути шабакаҳои иҷтимоӣ муттаҳид месозад.
Ёдрас мешавем, ки дар соли 2025 барои як ҷойи озмуни мазкур тақрибан 45 довталаб мубориза бурданд – ҳамагӣ беш аз 450 дархост пешниҳод гардид. Ба ҷоиза на танҳо кишварҳои узви БРИКС ва СҲШ, балки дигар давлатҳо низ таваҷҷуҳ зоҳир карданд.
Институти астрофизикаи АМИТ Парвизи Орзукулро бо ин эътирофи шоиста дар сатҳи байналмилалӣ табрик намуда, итминон дорад, ки дастовардҳои ӯ ба рушди минбаъдаи маърифатнокии илмӣ ва тарғиби астрономия дар Тоҷикистон мусоидат хоҳанд кард
НАСБИ ТАҶҲИЗОТИ СЕЙСМИКӢ БО ИШТИРОКИ ПРЕЗИДЕНТИ АКАДЕМИЯ ДАР ПОЙГОҲИ СЕЙСМИКИИ НОҲИЯИ ЛАХШ
19 августи соли равон дар пойгоҳи сейсмикии ноҳияи Лахш бо иштироки президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, академик Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт таҷҳизоти сейсмикӣ насб карда шуд.
Иттилоъ дода шуд, ки пойгоҳи мазкур аз замони ба вуқӯъ пайвастани ҷанги шаҳрвандӣ то ин ҷониб пурра аз фаъолият боз монда буд. Имрӯз бо дастгириҳои пайвастаи Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон марҳила ба марҳила базаи моддиву техникии муассисаҳои илмӣ беҳтар гардида истодааст.
Бояд гуфт, ки дар партави ҳамин дастгириҳо бо иқдомҳои неки роҳбарияти академия пойгоҳи сейсмикии ноҳияи Лахш аз нав барқарор гардида, бо таҷҳизоти наву замонавии сейсмикӣ муҷаҳаз гардонида шуд. Шурӯъ аз санаи 19 августи соли 2025 соати 10:00 пойгоҳи мазкур пурра ба фаъолият оғоз намуд.
Ёдовар мешавем, ки минбаъд тавассути пойгоҳи мазкур ҳар як нишондодҳои заминҷунбие, ки дар ноҳияи Лахш ба вуқӯъ мепайвандад санҷида шуда, маълумоти он ба маркази ягона фиристонида мешавад.